Ireneusz, imię świeckie Emmanuel Skopelitis (ur. 17 kwietnia 1939 na wyspie Samos, zm. 10 stycznia 2023 w Atenach^[1]) – prawosławny patriarcha Jerozolimy w latach 2001–2005.

W 1953 przybył do Jerozolimy. Ukończył seminarium duchowne w Sion. W 1959 złożył wieczyste śluby mnisze przyjmując imię Ireneusz. W tym samym roku otrzymał święcenia diakońskie. W 1963 ukończył Jerozolimską Szkołę Patriarszą; dwa lata później otrzymał święcenia kapłańskie, zaś w 1966 otrzymał godność archimandryty. W 1970 uzyskał wyższe wykształcenie teologiczne na uniwersytecie w Atenach. Po powrocie do Jerozolimy był przewodniczącym Sądu Cerkiewnego i Egzarchą Świętego Grobu w Grecji. Od 1981 był również redaktorem naczelnym pisma Patriarchatu Nea Sion.

29 marca 1981 został wyświęcony na biskupa Hierapolis, w 1994 podniesiony do godności metropolity. 13 sierpnia 2001 wybrany na patriarchę Świętego Miasta Jerozolimy i całej Palestyny, jego intronizacja miała miejsce 15 września tego samego roku.

6 maja 2005 Święty Synod Biskupów ogłosił odebranie mu urzędu, co potwierdził Sobór zwierzchników wszystkich autokefalicznych Kościołów prawosławnych 24 maja tego samego roku. Powodem podjęcia tej decyzji stało się oskarżenie Ireneusza o sprzedaż ziemi tradycyjnie zamieszkiwanej przez prawosławnych Arabów inwestorom narodowości żydowskiej, co uznano za działalność antykościelną^[2]. Duchownemu odebrano godność biskupią, przenosząc go do stanu świeckiego (przy uznaniu jego ślubów mniszych za ważne)^[2][3].

• W służbie Bogu i ludziom. Księga Jubileuszowa Metropolity Warszawskiego i całej Polski Sawy. Warszawa: Warszawska Metropolia Prawosławna, 2008, s. 16–17. ISBN 978-83-60311-14-1. (nota biograficzna)