Integryzm (z łaciny integer – nietknięty, cały) – zachowawczy nurt w katolicyzmie, niechętny procesom modernizacyjnym w Europie w II poł. XIX w., mający na celu obronę tradycyjnej dogmatyki i nauczania Kościoła katolickiego.

Integryzm oznacza postawę przeciwną osłabianiu tzw. tradycji katolickiej (depositum fidei) oraz dostosowywaniu prawd wiary i (propagowanego przez modernistów) sposobu ich nauczania dostosowanego do okoliczności wynikłych z laicyzacji świata współczesnego, dokonanej w wyniku przyjęcia zasady rozdziału państwa od Kościoła. Termin oznacza też działania i poglądy tych środowisk katolickich, które bronią postaw tradycjonalistycznych, w szczególności wyrażonych w naukach papieży: bł. Piusa IX i św. Piusa X.

Integryzm wywodzi się z ultramontanizmu i został zapoczątkowany przez Piusa IX, który opublikował encyklikę Quanta cura (8 XII 1864). Do encykliki został dołączony Syllabus Errorum, czyli zbiór najważniejszych błędów^[1], jakie popełniali katolicy aprobujący liberalizm^[2].

Rozwój modernizmu przyczynił się do ożywienia nurtu. Wyrazem tego była publikacja dekretu wydanego przez Święte Oficjum pod nazwą Lamentabili sane exitu (1907), gdzie napiętnowano modernistyczne twierdzenia^[3][1]. Niebawem Pius X opublikował encyklikę Pascendi Dominici Gregis (8 IX 1907), gdzie w syntetyczny sposób potępił modernistyczne błędy. Nadto w 1910 wprowadzono przysięgę antymodernistyczną^[1].

W II poł. XX w. pojęcia integryzm zaczęto używać w negatywnym kontekście^[4] i jest ono traktowane jako synonim fundamentalizmu religijnego^[2].

• Integryzm. haggard.w.interia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-07-09)]. – hasło encyklopedyczne autorstwa prof. J. Bartyzela

• M. Karas, Integryzm Bractwa Kapłańskiego św. Piusa X, Kraków 2008.