Tramwaj wodny w Szczecinie

tramwaj wodny
Statek wycieczkowy „Rusałka” – dawna szczecińska „Margitka”
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
Lokalizacja	Szczecin
Operator	1960–1963: MPK Szczecin, 2017–2021: MARINA sp. z o.o.
Liczba linii	1960–1963: 2, 2017–2021: 1
Lata funkcjonowania	1960–1963, 2017–2021
Roczna liczba pasażerów	251 200 (1962)
Infrastruktura
Liczba przystanków	1960–1963: 9, 2017–2021: 1
Tabor
Liczba pojazdów	1960–1963: 2, 2017–2021: 1
Strona internetowa

Tramwaj wodny w Szczecinie (w latach 1960–1963 także hydrobus) – system transportu wodnego, który funkcjonował w latach 1960–1963 i 2017–2021 w Szczecinie.

Początki historii tramwaju wodnego w Szczecinie sięgają zimy 1958 r., kiedy z inicjatywy ówczesnego dyrektora MZK Szczecin Zygmunta Klonka polska delegacja udała się do Węgierskiej Republiki Ludowej w celu zapoznania się z ofertą sprzedaży dwóch statków^[1]. Ostatecznie z uwagi na specyfikę polskich warunków eksploatacji podjęto decyzję o zamówieniu dwóch fabrycznie nowych statków. Ich dostawa miała miejsce w maju 1960 r. drogą lądową do Gliwic, a następnie Odrą do Szczecina^[2]. Z powodu braku zgody Żeglugi Szczecińskiej na wykorzystanie dworca morskiego, przystań zlokalizowano na nabrzeżu w sąsiedztwie mostu Długiego. Infrastrukturę przystani stanowiły trzy stare wagony tramwajowe, które przebudowano odpowiednio na kasę biletową, poczekalnię i bar^[3]. Tramwaj wodny cieszył się w Szczecinie dużym zainteresowaniem. 18 lipca 1963 r. Miejska Rada Narodowa podjęła jednak decyzję o likwidacji systemu i przekazaniu statków Żegludze Szczecińskiej^[4]. Powodem miała być chęć likwidacji konkurencji między MZK a przedsiębiorstwami zajmującymi się żeglugą na Odrze^[1].

15 lipca 2017 r. reaktywowano tramwaj wodny w Szczecinie z wykorzystaniem zbudowanego w szczecińskiej stoczni jachtowej katamaranu „Enterprise”, na sezonowej trasie okrężnej z przystani przy Bulwarze Piastowskim wokół Wyspy Grodzkiej^[5][6][7]. Po raz ostatni rejsy odbyły się w 2021 r.^[7]

Pierwszy system obejmował dwie linie zwykłe (Most Długi – Stocznia Parnica/Centrala CPN oraz Most Długi – Elewator Ewa) a także sezonowe linie turystyczne: do brzegów Regalicy na wysokości Jeziora Szmaragdowego, Dąbia, Lubczyny, na Wielką Kępę (do Plaży Mieleńskiej) i Inoujścia oraz linię kursującą po szczecińskim porcie^[1].

Flotę w latach 1960–1963 stanowiły dwa statki o nazwach „Juliszka” i „Margitka”.

Nazwa	Opis	Zdjęcie
„Margitka”	Pierwszy z zakupionych statków. Na początku 1963 r. pierwotne białe malowanie zmieniono na biało-niebiesko-pomarańczowe. Zmieniono je z powrotem na białe w kwietniu 1963 r. Na początku lat 70. XX wieku wycofany z eksploatacji. W 1971 r. wymagający remontu statek odkupiło od Żeglugi Szczecińskiej miasto Kruszwica wraz z lokalnym oddziałem PTTK[8]. Po przeprowadzeniu napraw statek przemianowano na „Rusałka” i wykorzystywano do przewożenia turystów po jeziorze Gopło. Pozostawał w eksploatacji jeszcze w 2021 r.[9]
„Juliszka”	Drugi z zakupionych statków. Na początku lat 70. XX wieku wycofany z ruchu[9], dalsze losy nie są znane.

• DariuszD. Wołoszczuk DariuszD., Hydrobusy „Juliszka” i „Margitka” [online], swiatowy.org [dostęp 2023-01-20]  (pol.).