Hrywna ukraińska

Kod ISO 4217	UAH
Symbol	₴ – hrywna
Państwo	Ukraina
Bank centralny	Narodowy Bank Ukrainy
Poziom inflacji	26.6% w grudniu 2022[1]
Podział	1 hrywna = 100 kopiejek
Banknoty	20, 50, 100, 200, 500, 1000 ₴
Monety	10, 50 kopiejek 1, 2, 5, 10 ₴
Multimedia w Wikimedia Commons

Hrywna (ukr. гривня, hrywnia, [ˈɦrɪu̯nʲɑ]) – oficjalna waluta Ukrainy. Kod walutowy ISO 4217: UAH, symbol: ₴ (podwójnie przekreślona zapisana kursywą litera г) – w standardzie Unicode: U+20B4, skrót ukraiński: грн (bez kropki na końcu). 1 hrywna jest równa 100 kopiejkom.

Jedna hrywna warta jest 0,102 PLN (stan na marzec 2024)

Hrywna weszła do obiegu w 1996 podczas reform ekonomicznych, zastępując karbowańca. Nazwa pochodzi od średniowiecznej miary srebra – grzywny.

Obecnie będące w obiegu [1]
Wizerunek		Nominał	Parametry techniczne				Opis			Data pierwszego bicia	Data wprowadzenia do obiegu	Data wycofania z obiegu (początek)
Rewers	Awers		Średnica	Grubość	Waga	Metal	Rant	Awers	Rewers
		1 kopiejka	16 mm	1,2 mm	1,5 g	Stal nierdzewna	Gładki	Herb Ukrainy, ornament roślinny, rok bicia	Nominał, ornament roślinny	1992	1996	1 października 2019
		2 kopiejki	17,3 mm	1,2 mm	0,64 lub 1,8 g	Aluminium lub Stal nierdzewna
		5 kopiejek	24 mm	1,5 mm	4,3 g	Stal nierdzewna	Ząbkowany
		10 kopiejek	16,3 mm	1,25 mm	1,7 g	Mosiądz lub brązal
		25 kopiejek	20,8 mm	1,35 mm	2,9 g		Gładki/ząbkowany					1 października 2020
		50 kopiejek	23 mm	1,55 mm	4,2 g
		1 hrywna	26 mm	1,85 mm	7,1 lub 6,9 g		Napis: „ОДНА ГРИВНЯ”, rok wybicia			1995		1 października 2020
		1 hrywna			6,8 g	Brązal	Napis: „ОДНА ГРИВНЯ”	Włodzimierz I Wielki	Herb Ukrainy, nominał, ornament dekoratywny, rok bicia	2004	25 października 2004
		1 hrywna	18.9 mm	1,8 mm	3.3 g	Stal niklowana	Ząbkowany			2018	27 kwietnia 2018
		2 hrywny	20.2 mm	1,8 mm	4.0 g			Jarosław I Mądry
		5 hrywien	22.1 mm	2 mm	5.2 g		Gładki/ząbkowany	Bohdan Chmielnicki			20 grudnia 2019
		10 hrywien	23.5 mm	2,3 mm	6.4 g		Ząbkowany	Iwan Mazepa			2020

Do obiegu wprowadzono cztery serie banknotów:

• z datami emisji 1992–1994 — I seria, typowe poradzieckie wzornictwo, z centralnie umieszczoną postacią, nominały 1–100 ₴ (banknoty o nominałach 50 oraz 100 ₴ nigdy nie były w obiegu) (obecnie bardzo rzadko spotykane);
• z datami emisji 1994–2001 — II seria, poradzieckie wzornictwo z postacią umieszczoną z boku, nominały 1–200 ₴ (są rzadko spotykane w obiegu);
• z datami emisji 2003–2014 — III seria, współczesne wzornictwo, zmienione wizerunki postaci, bardziej jednolita kolorystyka poszczególnych banknotów, nominały 1–100 ₴;
• w roku 2007 wyemitowano nominały 200 i 500 ₴;
• z datami emisji od 2014 – nowa (IV) seria banknotów 20–500 ₴, w 2019 r. wydrukowano i wprowadzono do obiegu nominał 1000 ₴;
• od 2018 roku nominały 1–10 ₴ nie są drukowane z powodu wprowadzenia monet o odpowiednich nominałach.

W obiegu najczęściej spotykane są emisje z lat 2003–2006 (III seria) oraz 2014–2020 (IV seria). Inne banknoty z datą emisji do roku 2004 od pierwszego października 2020 roku przestały być ważnym środkiem płatniczym na terenie Ukrainy i bez ograniczeń mogą być wymieniane we wszystkich bankach Ukrainy na banknoty nowszych serii.

Wszystkie banknoty oraz monety hrywny, które zostały oficjalnie wprowadzone do obiegu i nie zostały wycofane, są prawnym środkiem płatniczym na terenie Ukrainy. W celu usprawnienia organizacji obiegu gotówki Narodowy Bank Ukrainy wycofuje z obiegu banknoty hrywnowe drukowane do 2003 roku. Chodzi o banknoty pierwszej i drugiej generacji. Banknoty te nie są środkiem płatniczym od 1 października 2020 roku. Ponadto od 1 października 2020 r. NBU rozpoczyna wycofywanie z obiegu banknotów 1 i 2 hrywien trzeciej generacji^[2], a od 1 stycznia 2023 r. - w nominałach 5, 10, 20 i 100 hrywien trzeciej generacji^[3]. Banknoty te są w obiegu do czasu podjęcia odrębnej decyzji przez Zarząd Narodowego Banku Ukrainy o ich całkowitym wycofaniu.

Pierwsza seria [2]
Wizerunek		Nominał	Wymiary	Główny kolor	Opis		Data
Awers	Rewers				Awers	Rewers	pierwszego druku	wprowadzenia	wycofania (początek)	wycofania	ostatecznej wymiany
		1 hrywna	135 х 70 mm	Ciemnozielony	Włodzimierz I Wielki	Ruiny Chersonezu	1992	2 września 1996	15 lipca 2003	1 października 2020	30 września 2023
		2 hrywny		Brązowy	Jarosław I Mądry	Sobór Mądrości Bożej w Kijowie
		5 hrywien		Ciemnobrązowy	Bohdan Chmielnicki	Cerkiew św. Eliasza w Subotowie
		10 hrywien		Fioletowy	Iwan Mazepa	Ławra Pieczerska
		20 hrywien		Żółty i brązowy	Iwan Franko	Opera lwowska
		50 hrywień		Czerwony	Mychajło Hruszewski	Budynek Ukraińskiej Centralnej Rady		nigdy nie wprowadzono do obiegu
		100 hrywień		Zielony	Taras Szewczenko	Budynek Rady Najwyższej Ukrainy

Druga seria [3]
Wizerunek		Nominał	Wymiary	Główny kolor	Opis		Data
Awers	Rewers				Awers	Rewers	pierwszego druku	wprowadzenia	emisje	wycofania (początek)	wycofania	ostatecznej wymiany
		1 hrywna	133 × 66 mm	Zielony i brązowy	Włodzimierz I Wielki	Ruiny Chersonezu	1994	2 września 1996	1994, 1995	1 grudnia 2004	1 października 2020	30 września 2023
		2 hrywny		Brązowy	Jarosław I Mądry	Sobór Mądrości Bożej w Kijowie	1995	1 września 1997	1995, 2001	28 września 2004
		5 hrywien		Niebieski	Bohdan Chmielnicki	Cerkiew św. Eliasza w Subotowie	1994		1994, 1997, 2001	14 czerwca 2004
		10 hrywien		Brązowy i żółty	Iwan Mazepa	Ławra Pieczerska			1994, 2000	1 stycznia 2010
		20 hrywien		Brązowy i zielony	Iwan Franko	Opera lwowska	1995		1995, 2000
		50 hrywien		Żółty i fioletowy	Mychajło Hruszewski	Budynek Rady Najwyższej Ukrainy	Nie umieszczona na banknotach	2 września 1996	1996
		100 hrywien		Różowy i zielony	Taras Szewczenko	Sobór Mądrości Bożej w Kijowie			1996
		200 hrywien		Niebieski	Łesia Ukrainka	Wieża Bramna zamku w Łucku		22 sierpnia 2001	2001

W obiegu są następujące banknoty ukazujące wybitnych działaczy historii Ukrainy, a także związane z ich życiem miejsca:

Trzecia seria [4]
Wizerunek		Nominał	Wymiary	Główny kolor	Opis		Data
Awers	Rewers				Awers	Rewers	pierwszego druku	wprowadzenia	emisje	wycofania (początek)
		1 hrywna	118 × 63 mm	Szary	Włodzimierz I Wielki	Gród Włodzimierza w Kijowie	2004	1 grudnia 2004	2004, 2005	1 października 2020
		1 hrywna		Żółty i niebieski			2006	22 maja 2006	2006, 2011, 2014, 2018
		2 hrywny		Brązowy	Jarosław I Mądry	Sobór Mądrości Bożej w Kijowie	2004	28 września 2004	2004, 2005, 2011, 2013, 2018
		5 hrywien		Niebieski	Bohdan Chmielnicki	Cerkiew św. Eliasza w Subotowie		14 czerwca 2004	2004, 2005, 2011, 2013, 2015	1 stycznia 2023
		10 hrywien	124 × 66 mm	Karmazynowy	Iwan Mazepa	Sobór Uspieński w Ławrze Pieczerskiej		1 listopada 2004	2004, 2005, 2006, 2011, 2013, 2015
		20 hrywien	130 × 69 mm	Zielony	Iwan Franko	Opera Lwowska	2003	1 grudnia 2003	2003, 2005, 2011, 2013, 2016
		50 hrywien	136 × 72 mm	Fioletowy	Mychajło Hruszewski	Budynek Ukraińskiej Centralnej Rady	2004	29 marca 2004	2004, 2005, 2011, 2013, 2014	w obiegu
		100 hrywien	142 × 75mm	Oliwkowy	Taras Szewczenko	Czernecza Góra nad Dnieprem pod Kaniowem oraz bandurysta z chłopcem	2005	20 lutego 2006	2005, 2011, 2014	1 stycznia 2023
		200 hrywien	148 × 75mm	Różowy	Łesia Ukrainka	Wieża Bramna zamku w Łucku	2007	28 maja 2007	2007, 2011, 2013, 2014	w obiegu
		500 hrywien	154 × 75mm	Beżowy	Hryhorij Skoworoda	Akademia Mohylańska w Kijowie	2006	15 września 2006	2006, 2011, 2014, 2015	1 sierpnia 2024

Czwarta seria [5]
Wizerunek		Nominał	Wymiary	Główny kolor	Opis		Data
Awers	Rewers				Awers	Rewers	pierwszego druku	wprowadzenia	emisje
		20 hrywien	130 × 69 mm	Zielony	Iwan Franko	Opera Lwowska	2018	25 września 2018	2018
		50 hrywien	136 × 72 mm	Fioletowy	Mychajło Hruszewski	Budynek Ukraińskiej Centralnej Rady	2019	20 grudnia 2019	2019
		100 hrywien	142 × 75 mm	Oliwkowy	Taras Szewczenko	Kijowski Uniwersytet Narodowy im. Tarasa Szewczenki	2014	9 marca 2015	2014, 2019
		200 hrywien	148 × 75 mm	Różowy	Łesia Ukrainka	Wieża Bramna zamku w Łucku	2019	25 lutego 2020	2020
		500 hrywien	154 × 75 mm	Beżowy	Hryhorij Skoworoda	Akademia Mohylańska w Kijowie	2015	11 kwietnia 2016	2015, 2018
		1000 hrywien	160 × 75 mm	Fioletowy	Włodzimierz Wiernadski	Narodowa Akademia Nauk Ukrainy	2019	25 października 2019	2019

Sterownik klawiatury w układzie ukraińskim systemu operacyjnego Microsoft Windows daje dostęp do symbolu hrywny „₴” począwszy od wersji Vista. Aby uzyskać ten znak, należy przytrzymując „Shift” nacisnąć klawisz tyldy (~). W poprzednich systemach w tym miejscu znajdowała się duża litera Ё.

• Національний Банк України – Banknotes and Coins
• Aktualny kurs hrywny NBP