Hesperydy
| nimfy | |
 Frederic Leighton: Ogród Hesperyd, 1892 | |
| Występowanie | |
|---|---|
Hesperydy (gr. Ἑσπερίδες Hesperídes, łac. Hesperides ‘wieczornice’) – w mitologii greckiej nimfy Zachodzącego Słońca; strażniczki jabłoni o złotych jabłkach; trzy siostry o imionach:
- Ajgle (gr. Αἴγλη Aiglē, łac. Aegle ‘Jasność’),
- Eryteja (Eris, gr. Ερύθεια Erýthookia, łac. Erythia ‘Czerwona’),
- Hesperetuza (Hesperaretuza, gr. Ἑσπερέθουσα Hesperethoúsa, łac. Hesperethusa; Hesperia, gr. Ἑσπερία Hespería, łac. Hesperia; Aretuza, gr. Ἀρέθουσα Aréthousa, łac. Arethusa)[a][1][2].
Według Teogonii Hezjoda uchodziły za córki Nyks. Z czasem zaczęto je również uważać za córki Zeusa i Temidy lub Forkosa i Keto albo Atlasa i Hesperii (lub Nyks)[1][2].
Mit
Mieszkały na zachodnich krańcach świata (różnie umiejscawiano kraj Hesperyd; w końcu umieszczono go w pobliżu Atlasu)[1]. Opiekowały się ogrodem bogów, w którym rosło drzewo (lub drzewa) rodzące złote jabłka, dar ślubny ofiarowany Herze przez Gaję[1][2]. W pilnowaniu jabłek pomagał im smok Ladon[1][2].
Zdobycie złotych jabłek było jedną z 12 prac Heraklesa (11. praca).
Obecność w sztuce i nauce
- Herakles u Hesperyd – relief z II połowy V wieku p.n.e.
Zobacz też
Uwagi
- ↑ Autorzy nie są zgodni co do liczby Hesperyd. Najczęściej jest mowa o trzech Hesperydach: Ajgle, Erytei i Hesperetuzie (Hesperaretuza). Imię Hesperaretuza (Hesperetuza) bywa dzielone na dwa (Hesperia i Aretuza) i nadawane dwu różnym Hesperydom. Według euhemerystycznej interpretacji było siedem Hesperyd.
Przypisy
- ↑ a b c d e Pierre Grimal: Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2008, s. 144. ISBN 83-04-04673-3.
- ↑ a b c d Początki ludzkości. W: Zygmunt Kubiak: Mitologia Greków i Rzymian. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 95. ISBN 83-7391-077-8.
Bibliografia
- Hezjod: Narodziny bogów (Theogonia); Prace i dni; Tarcza. Warszawa: Prószyński i S-ka, 1999. ISBN 83-7255-040-9.
- Władysław Kopaliński: Słownik mitów i tradycji kultury. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Rytm, 2003, s. 418. ISBN 83-7399-022-4.
- Mała encyklopedia kultury antycznej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990, s. 318. ISBN 83-01-03529-3.
- Vojtech Zamarovský: Bohovia a hrdinovia antických bájí. Bratislava: Perfekt a.s., 1998, s. 186–187. ISBN 80-8046-098-1. (słow.).; polskie wydanie: Bogowie i herosi mitologii greckiej i rzymskiej (Encyklopedia mitologii antycznej, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej).
