Hermann Muthesius

Hermann i Anna Muthesius, The Priory, Hammersmith, ok. 1900
Data i miejsce urodzenia	20 kwietnia 1861 Großneuhausen
Data i miejsce śmierci	26 października 1927 Berlin
Dziedzina sztuki	Architektura
Epoka	modernizm
Multimedia w Wikimedia Commons

Hermann Muthesius (właśc. Adam Gottlieb Hermann Muthesius) (ur. 20 kwietnia 1861 w Großneuhausen w Turyngii, zm. 26 października 1927 w Berlinie) – niemiecki architekt wczesnego modernizmu i teoretyk architektury. Muthesius krytykował styl secesyjny i był współzałożycielem Werkbundu.

Muthesius studiował w Berlinie w latach 1882–1883 historię sztuki i filozofię, a potem do 1887 architekturę, m.in. u Hermanna Endego^[1]. Następnie współpracował z Paulem Wallotem^[1] przy wznoszeniu gmachu Reichstagu.

Na przełomie XIX i XX w. przebywał jako przedstawiciel biura architektonicznego Ende & Böckmann w Tokio, a po krótkim pobycie pruskim Ministerstwie Robot Publicznych wyjechał celach studialnych do ambasady Niemiec w Londynie^[1]. W 1896 ożenił się ze śpiewaczką operową Anną Trippenbach, która porzuciwszy karierę muzyczną, zajęła się architekturą wnętrz^[2]. Muthesiusowie zamieszkali w Hammersmith nad Tamizą^[2].

W tym czasie Muthesius rozpoczął też działalność jako publicysta, łącznie napisał około 500 książek i artykułów. Po powrocie w 1904, aż do przejścia na emeryturę, Muthesius pracował w pruskim Ministerstwie Handlu, odpowiedzialny za reformę szkół rzemiosła i szkół zawodowych^[1]. Jednocześnie rozpoczął działalność architektoniczną^[1]. Zapoznawszy się z postępowymi ruchami w Wielkiej Brytanii, stał się jednym z najważniejszych działaczy niemieckiej nowoczesnej architektury przed I wojną światową. Zbudował około 100 domów jednorodzinnych, zwykle opartych na angielskich wzorcach. W latach 1904–1905 opublikował trzytomowe dzieło Das englische Haus (pol. Dom angielski)^[2].

W 1907 podczas wykładu Muthesius opowiedział się za odrzuceniem ograniczeń stylowych i przesadnego zdobnictwa drugiej połowy XIX wieku^[1]. Wzburzeni kupcy i fabrykanci domagali się zwolnienia Muthesiusa^[1]. W wyniku zaistniałego skandalu i zintensyfikowanych dyskusji, postępowi artyści założyli jako wyraz solidarności z ideami Muthesiusa, Deutscher Werkbund^[1]. W Werkbundzie Muthesius stał się z czasem jednym z bardziej konserwatywnych członków, deklarując się przeciwko typizacji budownictwa. Po I wojnie światowej stał się wrogiem nowej architektury (niem. Neues Bauen), również w środowisku Bauhausu stał się persona non grata.

W 1927 r. zginął w wypadku tramwajowym.

• 1904–1905 – willa Bernharda w berlińskiej dzielnicy Grunewald^[2]
• 1907–1908 – willa Freudenberga w berlińskiej dzielnicy Nikolassee^[2]
• 1910 – osiedle w Hellerau, obecnie dzielnicy Drezna^[2]
• 1911–1912 – willa Cramera w berlińskiej dzielnicy Dahlem^[2]
• 1912 – przędzalnia jedwabiu w Nowawes koło Poczdamu^[2]
• 1917–1920 – stacja radiowa w Nauen^[2]
• 1923–1924 – willa Tuteura w berlińskiej poddzielnicy Charlottenburg^[2]
• 1925 – willa dr. Hildebranda w Zielonej Górze przy ul. Ułańskiej 7.

• J. Opaska: Duch epoki wysuwa nowe zadania... Dzieła Hermanna Muthesiusa na terenie Zielonej Góry. W: Dawid Kotlarek, Przemysław Bartkowiak: Zielona Góra na przestrzeni dziejów: przemiany społeczno-kulturowe. Zielona Góra: 2007. Brak numerów stron w książce

• 1911 Herman Muthesius. Aims of the Werkbund. W: Ulrich Conrads: Programs and manifestoes on 20th-century architecture. MIT Press, 1975, s. 26. ISBN 0-262-53030-9. (ang.).