Henryk Baczko (właściwie Hern/Hersza Baczko, ur. 26 lutego 1918 w Warszawie lub Moskwie^[1], zm. 6 lipca 2006^[2]) – polski działacz partyjny i państwowy oraz inżynier telekomunikacji narodowości żydowskiej, doktor nauk technicznych, podpułkownik Ludowego Wojska Polskiego, uczestnik II wojny światowej, podsekretarz stanu w Ministerstwie Łączności (1962–1974).

Syn Adama (Abrahama) i Tauby, brat filozofa i podpułkownika LWP Bronisława Baczki. Jego rodzice prowadzili zakład włókienniczy, oboje zginęli w czasie wojny^[3] W 1935 ukończył gimnazjum w Warszawie, od 1936 do 1939 studiował w Państwowej Wyższej Szkole Budowy Maszyn i Elektrotechniki im. Hipolita Wawelberga i Stanisława Rotwanda. Przed wojną działał w organizacjach komunistyczych i żydowskich: Komunistycznym Związku Młodzieży Polski (m.in. jako technik na Mokotowie), po jego likwidacji w Organizacji Młodzieży Socjalistycznej „Życie”, Warszawskim Komitecie Antyghettowym i w żydowskich organizacjach studenckich na uczelni^[1].

Po wybuchu II wojny światowej przeniósł się na Politechnikę Lwowską (1939–1941), później studiował też przez rok w Syberyjskim Instytucie Metalurgicznym(inne języki) w Stalińsku (1942–1943). W połowie 1941 ewakuował się do Kijowa, gdzie wstąpił jako ochotnik do Armii Czerwonej i od lipca do września 1941 walczył na froncie ukraińskim w 25 Batalionie Saperów. Potem przeniesiony do batalionu pracy, pracował jako elektrospawacz w mieście Jurga, następnie na studiach w Stalińsku. Został żołnierzem Ludowego Wojska Polskiego, od stycznia 1944 w randze oficera polityczno-wychowawczego. Od lutego 1945 zastępca dowódcy w 8 Bydgoskiego Pułku Piechoty, od maja 1945 szef w 3 Pomorska Dywizja Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. W ramach 1 Frontu Białoruskiego przeszedł szlak bojowy od Oki do Berlina^[1]. Uczestniczył w walkach o przyczółek czerniakowski, podczas których został ranny^[4].

Od czerwca 1944 należał do Polskiej Partii Robotniczej, od 1948 do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Po powrocie do Polski od marca 1946 starszy instruktor Wydziału Wyszkolenia Głównego Zarządu Polityczno-Wychowawczego Wojska Polskiego. W latach 1948–1951 wicedyrektor Biura Wojskowego w Ministerstwie Poczt i Telegrafów. W międzyczasie kontynuował studia w Szkole Inżynierskiej (1947–1948), w 1954 otrzymał tytuł inżyniera elektryka (specjalisty radiotechniki) na Politechnice Warszawskiej, do której włączono tę uczelnię. Został zatrudniony w Ministerstwie Łączności jako szef Departamentu Wojskowego (1951–1956)^[1]. dyrektor generalny (marzec 1956 – maj 1962) oraz podsekretarz stanu (maj 1962 – wrzesień 1974)^[5]. Ponadto w latach 1972–1974 przewodniczył Komisji Naukowej ds. Międzynarodowego Doradczego Komitetu Telegraficznego i Telefonicznego^[6]. W 1975 obronił pracę doktorską dotyczącą sieci telekomunikacyjnej^[1]. Po zakończeniu pracy w resorcie przeszedł na emeryturę i podjął pracę naukową w Instytucie Łączności (do ok. 1975). Później pracował w strukturach Międzynarodowego Związku Telekomunikacyjnego, był również doradcą premiera Tadeusza Mazowieckiego^[7].

Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach^[2]. Autor co najmniej jednej książki wspomnieniowej.

• Aleksander Kochański: Polska 1944–1991. Informator historyczny. Struktury i ludzie. T. 1. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2022. ISBN 978-83-8229-465-1. [dostęp 2025-01-01].