Henry J

Henry J Vagabond z 1952, w tle Corsair
Producent	Kaiser-Frazer
Okres produkcji	1950–1954
Miejsce produkcji	Willow Run, Long Beach, Jackson, Portland, Toledo
Dane techniczne
Segment	C
Typy nadwozia	2-drzwiowy sedan
Silniki	R4: 2,2 l, 68 KM R6: 2,6 l, 80 KM
Skrzynia biegów	3-biegowa mechaniczna
Napęd	tylny, silnik wzdłużnie z przodu
Długość	4432 mm (Henry J)[1] 4511 mm (Corsair)[2]
Szerokość	1778 mm[1]
Wysokość	1519 mm (Corsair)[2]
Rozstaw osi	2540 mm[1]
Masa własna	1040–1062 kg[1]
Zbiornik paliwa	49 l[1]
Liczba miejsc	5
Dane dodatkowe
Modele bliźniacze	Allstate
Konkurencja	Nash Rambler Willys Aero Hudson Jet
Multimedia w Wikimedia Commons

Henry J – marka i model amerykańskiego samochodu osobowego z lat 50. XX wieku, produkowanego przez koncern Kaiser-Frazer w latach 1950–1954. Na rynku amerykańskim zaliczano go do samochodów kompaktowych. Pierwszy model nosił nazwę Henry J, a w toku produkcji wprowadzono nazwy modeli: Vagabond i Corsair. Wyprodukowano ich w USA ponad 120 tysięcy; montowane były także w Japonii. Sprzedawany był również pod marką Allstate przez sieć handlową Sears.

Samochód powstał w ramach koncernu Kaiser-Frazer, którego prezes Henry J. Kaiser uważał, że istnieje zapotrzebowanie na rynku amerykańskim na samochody mniejsze, ubogo wykończone i wyposażone, za to tańsze i bardziej ekonomiczne od pełnowymiarowych samochodów konkurencji, przez to bardziej dostępne dla ludności^[3]. Część pieniędzy na rozwój nowego modelu pochodziła z pożyczki z agencji rządowej pomocy finansowej Reconstruction Finance Corporation^[4]. W tym celu w ramach koncernu utworzono odrębną markę Henry J, nazwaną tak od imion prezesa firmy^[5]. Produkowano tylko jeden model samochodu Henry J, który po późniejszych modernizacjach otrzymał dodatkowe nazwy Vagabond i Corsair^[2]. Na rynku amerykańskim określany był jako samochód kompaktowy, w odróżnieniu od dominujących tradycyjnych samochodów (pełnowymiarowych)^[3]. Samochód produkowany był w głównych zakładach w Willow Run, a nadto w Long Beach, Jackson i Portlandzie^[3]. Od 1951 do 1954 roku Henry J był także montowany i sprzedawany w Japonii przez East Japan Heavy-Industries (późniejsze Mitsubishi Nihon Heavy-Industries)^[6].

Pierwszym modelem był wprowadzony na rynek we wrześniu 1950 roku dwudrzwiowy sedan z tyłem fastback nazwany po prostu Henry J^[3]. Jego stylistyka nawiązywała nieco do luksusowych samochodów Frazer tego samego koncernu, natomiast była bardziej zachowawcza, niż awangardowe modele klasy średniej Kaiser, stylizowane przez Howarda Darrina^[3][4]. Z przodu zaakcentowana była podwyższona maska nad silnikiem pośrodku, a po bokach błotniki integralne z bokami nadwozia, kończące się z przodu pojedynczymi reflektorami w chromowanych oprawach^[3]. Cały przedni pas był dynamicznie wychylony do przodu^[3]. Po bokach nadwozia górna linia błotników miała wcięcie, typowe dla projektów Darrina, który poprawił pierwotny projekt firmy American Metal Products^[4]. Błotniki tylne, również zintegrowane z nadwoziem, były lekko zaakcentowane i przechodziły w niewielkie płetwy na końcu^[3]. Otwór atrapy chłodnicy był poziomy z wycięciem ku górze w środkowej części, a pośrodku była ozdobna pozioma belka skrzyżowana z pionową, wchodzącą w wycięcie^[3]. Na końcach poziomej belki znajdowały się okrągłe światła parkingowe^[3]. Nadwozie miało stosunkowo duże okna, dające dobrą widoczność; szyba przednia była dzielona^[3]. Tylne okno miało „ząb” na górnej krawędzi, charakterystyczny dla projektów Darrina^[4]. Projekt nadwozia zyskał uznanie i został wybrany „modnym samochodem” 1951 roku przez New York Fashion Academy^[4]. Bagażnik dostępny standardowo od wewnątrz miał pojemność 538 l, lecz zaletą było składane oparcie tylnej kanapy pozwalające na zwiększenie przestrzeni bagażowej do 1444 l^[7]. Dla oszczędności, zewnętrzna klapa bagażnika była jednak wyposażeniem dodatkowym^[3]. Również wnętrze było ubogo wyposażone i prosto wykończone^[8]. Samochód miał pięć miejsc, w tym trzy na przedniej i dwa na tylnej kanapie^[7].

Do napędu używane były rzędowe silniki firmy Willys-Overland: 4-cylindrowy Supersonic 4 o pojemności 134,2 ci (2,2 l), mocy brutto 68 KM, a w wersji DeLuxe 6-cylindrowy Supersonic 6 o pojemności 161 ci (2,6 l) i mocy 80 KM^[9][7]. Oba silniki były dolnozaworowe, o stopniu sprężania 7:1, zasilane przez jednogardzielowy gaźnik^[1]. Napęd był przenoszony przez trzybiegową skrzynię mechaniczną, za dopłatą z nadbiegiem^[1]. Silnik umieszczony był wzdłużnie z przodu i napędzał tylne koła^[7]. Opony miały rozmiar 5,90 × 15^[1]. Nadwozie było zabudowane klasycznie na ramie prostokątnej^[7]. Rozstaw osi wynosił 254 cm (100 cali)^[1].

Cena bazowa podstawowego modelu wynosiła 1363 dolarów, a DeLuxe z silnikiem 6-cylindrowym 1499 dolarów^[9]. Samochód okazał się początkowo sukcesem i w pierwszym roku modelowym 1951 wyprodukowano 78 383 sztuk (w tym 41 020 DeLuxe), co stanowiło 17. miejsce na rynku amerykańskim z udziałem 1,35%^[9][a]. W pierwszym roku samochód nie miał wprost konkurencji na rynku amerykańskim, gdyż nie licząc samochodów europejskich, z samochodów kompaktowych oferowany był tylko znacznie droższy i lepiej wyposażony Nash Rambler, niewystępujący jako sedan, a poza tym spartański miejski Crosley CD^[10]. Duże sedany pełnowymiarowe popularnych marek z silnikami sześciocylindrowymi były jednak tylko minimalnie droższe i były chętniej wybierane (najtańszy Ford DeLuxe kosztował od 1522 dolarów)^[11]. Jako zalety Henry J przedstawiano natomiast większą ekonomikę eksploatacji dzięki mniejszym silnikom i masie oraz łatwiejsze manewrowanie i parkowanie^[7]. Przy niewielkiej masie, sześciocylindrowy silnik zapewniał również bardzo dobre przyspieszenie (ok. 14 s do 100 km/h)^[4].

W grudniu 1951 roku zmieniono nazwę podstawowego modelu na Henry J Vagabond^[2]. Był on traktowany jako model przejściowy, w celu wykorzystania zapasów części^[4]. Jedyną znaczącą różnicą było zapasowe koło w stylu Continental mocowane w osłonie na tylnej ścianie nadwozia zamiast w bagażniku^[2]. Jednocześnie w lutym 1952 roku w gamie pojawił się zmodernizowany model Corsair, z takim samym nadwoziem w stylu dwudrzwiowego sedana fastback i rozstawem osi 100 cali^[2]. Główną różnicą była nowa stylistyka pasa przedniego, podobna do większych samochodów Kaiser, oraz tylne lampy umieszczone na szczycie płetw^[2]. Zasadniczym elementem nowego pasa przedniego była gruba pozioma chromowana belka atrapy chłodnicy, zachodząca na boki nadwozia, na której umieszczono prostokątne światła parkingowe, oraz druga belka stanowiąca obramowanie atrapy od góry i przechodząca na środku w tarczę powyżej z emblematem z literą K^[2]. Wprowadzono też bardziej atrakcyjne i kolorowe wnętrze^[2]. Samochód stał się nieco bardziej pakowny – 595 l, a przy opcjonalnym składanym oparciu kanapy 1642 l^[2]. Napęd pozostał taki sam, z silnikiem 6-cylindrowym dostępnym w wersji DeLuxe^[2].

Ceny modelu Vagabond zaczynały się od 1407 dolarów, a Corsair kosztował 1507 lub 1652 dolarów w zależności od silnika (bez dodatkowego wyposażenia)^[2]. Sprzedaż jednak znacznie spadła i łącznie wyniosła 23 551 sztuk, w tym 16 551 Corsairów^[2]. Na rynku pojawił się w tym roku nieco większy konkurencyjny kompaktowy sedan Willys Aero, a w 1953 roku jeszcze Hudson Jet, które osiągnęły nieco wyższą sprzedaż mimo większej ceny^[12]. Konkurencję też tworzyły samochody importowane z Europy^[12].

W 1953 roku pozostał tylko model Corsair z minimalnymi zmianami, głównie mechanicznymi, wyprodukowany w 17 505 egzemplarzach^[13]. Popyt na samochody tego rodzaju jednak zmalał wraz ze wzrostem dochodów ludności, która oczekiwała w tym czasie mocniejszych silników i lepszego wyposażenia^[5]. Oceniano, iż w istocie to, że samochód był prosty i tani, wypełniając definicję „podstawowego środka transportu”, stało się wadą w oczach większości potencjalnych nabywców, którzy oczekiwali więcej luksusu, nawet płacąc więcej za bardziej prestiżowe samochody, jak Rambler^[14]. W tym czasie Henry J pozostał najtańszym amerykańskim samochodem na rynku^[14]. Na przełomie 1953 i 1954 roku, w związku z połączeniem koncernów Kaiser i Willys (który produkował model Aero), produkcję przeniesiono do Toledo^[15]. W efekcie w 1954 roku wyprodukowano tylko 1125 samochodów Henry J Corsair, po czym markę zlikwidowano^[16]. Nie zrealizowano planów stworzenia innych wersji nadwoziowych wzorem konkurencji, jak hardtop, kombi, czterodrzwiowy sedan lub kabriolet^[4].

W 1951 roku koncern Kaiser zawarł porozumienie z siecią handlową Sears, Roebuck & Company dotyczące sprzedaży samochodu przez sieć marketów Sears^[17]. Produkowany w zakładach Kaisera w Long Beach w Kalifornii samochód otrzymał nieco inny pas przedni i markę Allstate, używaną dla części zamiennych sprzedawanych w sieci Searsa^[17]. Sprzedawane były od grudnia 1951 roku, głównie w południowozachodniej części USA^[17].

W odróżnieniu od Henry J z 1952 roku, atrapa chłodnicy Allstate miała dwie cieńsze poziome belki oraz cieńsze obramowanie, z tarczą na górze w wycięciu nosa maski, natomiast małe okrągłe światła parkingowe umieszczone były z przodu błotników, pod reflektorami^[17]. W miejscu napisów Henry J z lewej strony przedniego pasa, z tyłu i na desce przyrządów, miały napis Allstate na konturach mapy USA^[17]. Silniki były takie same, a ceny bazowe wynosiły od 1395 do 1539 dolarów^[17]. Wyprodukowano ich tylko 1544 w pierwszym roku modelowym i 797 w kolejnym^[17][18]. W pierwszej połowie 1953 roku zakończono ich produkcję^[18].

• J. „Kelly” Flory: American Cars, 1946–1959: Every Model, Year by Year. McFarland & Company, 2008. ISBN 978-0-7864-3229-5. (ang.).
• How Henry J Cars Work [online], HowStuffWorks [zarchiwizowane z adresu 2020-12-02]  (ang.).