Langbahn Team – Weltmeisterschaft

Haas F1

Haas
Ilustracja
Pełna nazwa

MoneyGram Haas F1 Team

Aktywna

od 2014

Siedziba

Kannapolis, Stany Zjednoczone
Banbury, Wielka Brytania

Ważni ludzie
Założyciel

Gene Haas

Dyrektor

Ayao Komatsu

Dyrektor techniczny

Simone Resta (od 2021)[1]

Kierowcy

Kevin Magnussen (od 2022)
Nico Hulkenberg (od 2023)

Kierowcy testowi

Pietro Fittipaldi (od 2019)

Inne
Debiut

Grand Prix Australii 2016

Strona internetowa
Główna siedziba zespołu Haas F1 w Kannapolis, USA

Haas Formula LLC[2], aktualnie występujący pod nazwą MoneyGram Haas F1 Team (wcześniej jako Haas Racing Developments[3], Rich Energy Haas F1 Team, Uralkali Haas F1 Team oraz Haas F1 Team) – amerykański zespół Formuły 1 założony w 2014 roku. Założycielem zespołu jest amerykański przedsiębiorca Gene Haas, natomiast dyrektorem jest japoński inżynier Ayao Komatsu[4]. Główna siedziba znajduje się w Kannapolis (Północna Karolina), ze względów logistycznych zespół posiada europejską centralę w Banbury w Wielkiej Brytanii, która została zakupiona w 2014 roku od nieistniejącego już zespołu Marussia F1[5]. Zespół Haas posiada także swój siostrzany zespół Stewart-Haas Racing, który występuje od 2002 roku w amerykańskiej serii wyścigowej NASCAR.

Historia

W połowie grudnia 2013 roku Fédération Internationale de l’Automobile ogłosiła nabór na dwunasty zespół Formuły 1 w sezonie 2015[6]. Na rok 2015 planowano wprowadzić ograniczenie budżetów zespołów[7], ale zamierzenia te nie zostały zrealizowane[8].

Zainteresowani wysłaniem aplikacji do FIA byli Gene Haas, Colin Kolles i Zoran Stefanović[9]. Haas, amerykański założyciel koncernu Haas Automation, powołał w 2002 roku zespół NASCAR Haas CNC Racing z siedzibą w Kannapolis[10], przekształcony następnie przy pomocy Tony’ego Stewarta w Stewart-Haas Racing[11]. Jego własnością jest także tunel aerodynamiczny w Concord, jeden z najbardziej zaawansowanych obiektów tego typu na świecie[10]. Istotnie, 27 stycznia 2014 roku Amerykanin potwierdził, że wysłał aplikację, wpłacając przy tym wpisowe[12]. Haas rzekomo preferował debiut zespołu w roku 2016[13].

Przy tworzeniu zespołu Formuły 1 – początkowo pod nazwą Haas Racing Developments – Gene Haas nawiązał współpracę z Güntherem Steinerem[3]. Pogłoski mówiły, iż Haas planuje przeznaczyć na zespół Formuły 1 około sto milionów dolarów rocznie[14], a także, że nadwozia dla jego zespołu skonstruuje Dallara, a silniki dostarczy Ferrari[15]. Sam Haas powiedział, że podjął wstępne rozmowy na temat dostarczania silników z Ferrari i Mercedesem[16], potwierdził także, iż pragnie skorzystać z nadwozi Dallary[17].

28 lutego FIA podjęła decyzję o opóźnieniu ogłoszenia nowego zespołu w sezonie 2015, nie uzasadniając jej[13]. 11 kwietnia, po długim procesie oceny, zespół Haas Formula LLC[18] został dopuszczony do startów w sezonie 2015[19].

Gene Haas powiedział, że główną siedzibą zespołu zostanie rozbudowany na początku 2014 roku oddział Stewart-Haas Racing w Kannapolis, gdzie projektowane i budowane będą samochody. Oznacza to, że Haas będzie pierwszym zespołem z bazą w Stanach Zjednoczonych od czasów Parnelli (19741976), jakkolwiek zespół planuje uruchomić bazę również w Europie[10]. Mimo faktu korzystania z obiektów Stewart–Haas Tony Stewart nie będzie w żaden sposób powiązany z zespołem Formuły 1[16].

Na początku czerwca 2014 roku Gene Haas potwierdził przełożenie debiutu jego zespołu na rok 2016. To opóźnienie wynika z chęci lepszego przygotowania się do debiutu[20].

W czerwcu 2014 roku Gene Haas stwierdził, że Danica Patrick jest idealną kandydatką na miejsce kierowcy wyścigowego, i może być traktowana jako kandydatka na to miejsce[21]. Następnie ogłosił, że jeżeli zatrudnienie Patrick nie byłoby możliwe, chciałby zatrudnić doświadczonego kierowcę Formuły 1 np. z sezonu 2014, drugim kierowcą mógłby zostać kierowca rozwijający się np. ze Stanów Zjednoczonych lub ze wsparciem sponsorskim[22]. Patrick zdecydowanie odrzuciła możliwość startów w Formule 1[23]. W listopadzie Haas ogłosił, że jest zainteresowany zatrudnieniem Adriana Sutila[24].

Miesiąc później Haas uiścił depozyt w wysokości 20 milionów dolarów, co miało potwierdzić jego wiarygodność wobec FIA i Formula One Management[25].

Na początku września Gene Haas zmienił nazwę zespołu na „Haas F1 Team”, uruchomił także stronę internetową[26]. 3 września Haas F1 Team ogłosił, że dostawcą jednostek napędowych dla niego będzie Ferrari. Gene Haas zasugerował przy tym, że Ferrari być może dostarczy jego zespołowi również inne podzespoły[27].

W połowie listopada do Haasa dołączył wieloletni inżynier NASCAR, Matt Borland. Borland został wiceprezydentem do spraw technologii w Haas F1 Team oraz Stewart-Haas Racing[28].

Pod koniec 2014 roku zespół kupił fabrykę zespołu Marussia, znajdującą się w Banbury. Zakup uwzględniał również projekt modelu Manor MNR1, który miał przystąpić do sezonu 2015[29].

Na początku 2015 roku Dallara, produkująca nadwozia dla Haasa, rozpoczęła ich testy w tunelu aerodynamicznym[30].

Na początku lutego dyrektorem technicznym Haas F1 został Rob Taylor, wcześniej pracujący dla Jaguara, Red Bulla i McLarena[31]. W marcu nowymi pracownikami Haasa zostali Dave O’Neill (dyrektor) oraz Ben Agathangelou (szef ds. aerodynamiki)[32].

Romain Grosjean podczas Grand Prix Malezji (2016)

W sierpniu 2015 roku szef zespołu prowadził rozmowy z dziesięcioma zawodnikami w celu zakontraktowania dwóch kierowców na sezon 2016[33]. Jednym z tych kierowców był Max Chilton[34]. Ostatecznie pierwszymi kierowcami ekipy Haas na sezon 2016 zostali Romain Grosjean i Esteban Gutiérrez[35][36].

Sezony 2016-2018

Sezon 2016 rozpoczął się dla zespołu bardzo pomyślnie. Już w pierwszym wyścigu, Grand Prix Australii, zdobył swoje pierwsze punkty dzięki Romainowi Grosjeanowi, który na mecie wyścigu zameldował się na 6. pozycji, zdobywając 8 punktów[37]. W Grand Prix Bahrajnu natomiast Grosjean był piąty[38]. Ogółem w 2016 roku Haas zdobył 29 punktów, co dało mu ósme miejsce w klasyfikacji konstruktorów[39]. Było to najwyższe miejsce całkowicie debiutanckiego zespołu w klasyfikacji od 1993 roku[40].

W sezonie 2017 Estebana Gutiérreza na stanowisku kierowcy zastąpił Kevin Magnussen, który przyszedł z Renault[41].

W 2018 Haasa nadal reprezentowali Grosjean oraz Magnussen[42].

Sezon 2019

Kevin Magnussen podczas Grand Prix Węgier (2019)

W sezonie 2019 zespół Haas uzyskał sponsora tytularnego w postaci brytyjskiego przedsiębiorstwa wytwarzającej napoje energetyczne Rich Energy. Przed rozpoczęciem sezonu Haas poinformował także, że skład zespołu na przyszły sezon zostanie bez zmian. 10 lipca 2019 r., za pomocą serwisu Twitter poinformował, że umowa sponsorska zostaje rozwiązana z trybem natychmiastowym. Głównym powodem miały być niedostateczne wyniki sportowe, a także brak możliwości rywalizacji z firmą Red Bull[43]. 11 lipca 2019 roku akcjonariusze firmy Rich Energy w swoim oświadczeniu poinformowali, że w dalszym ciągu umowa sponsorska z zespołem Haas będzie obowiązywać. Komunikat firmy w serwisie Twitter uznali za "nieuczciwe działania jednej osoby". W wyścigu na torze Silverstone w Wielkiej Brytanii zespół wystąpił pod nazwą Rich Energy Haas F1 Team[44]. Dwa miesiące później – sprawa kontraktu sponsorskiego firmy Rich Energy powróciła do mediów, za sprawą powrotu zawieszonego wcześniej, prezesa firmy Williama Storeya, który został zawieszony przez radę nadzorczą firmy. Oficjalne stanowisko Rich Energy pojawiło się 9 września 2019 r., dzień po wyścigu na torze Monza, informując za pośrednictwem mediów społecznościowych o rozwiązaniu umowy sponsorskiej ze skutkiem natychmiastowym. Zespół Haas F1 Team odniósł się także do tej informacji, potwierdzając rozwiązanie umowy - usuwając tym samym ze swoich materiałów nazwę tytularną dotychczasowego sponsora[45]. Sezon 2019 zespół Haas F1 Team ukończył na 9 miejscu w klasyfikacji konstruktorów, z kolei kierowcy Kevin Magnussen oraz Romain Grosjean zdobyli kolejno 20 i 8 punktów, co przełożyło się 16 i 18 lokatę.

19 września 2019 roku, zespół Haas F1 Team oficjalnie poinformował, że w sezonie 2020 kierowcami wyścigowymi zostaną Kevin Magnussen oraz Romain Grosjean. W grudniowych testach na torze Yas Marina wziął udział kierowca testowy Haas F1 Team Pietro Fittipaldi oraz Romain Grosjean[46].

Wyniki

Sezon Konstruktor Kierowcy Wyniki w poszczególnych eliminacjach Wyniki
kierowców
Wyniki
konstruktora
2016 Australia Bahrajn Rosja Hiszpania Monako Kanada Unia Europejska Austria Wielka Brytania Węgry Niemcy Belgia Włochy Singapur Malezja Japonia Stany Zjednoczone Meksyk Brazylia Pkt. Msc. Pkt. Msc.
Haas-Ferrari Francja Romain Grosjean 6 5 19 8 NU 13 14 13 7 NU 14 13 13 11 NW NU 11 10 20 NW 11 29 13 29 8
Meksyk Esteban Gutiérrez NU NU 14 17 11 11 13 16 11 16 13 11 12 13 11 NU 20 NU 19 NU 12 0 21
2017 Australia Bahrajn Rosja Hiszpania Monako Kanada Azerbejdżan Austria Wielka Brytania Węgry Belgia Włochy Singapur Malezja Japonia Stany Zjednoczone Meksyk Brazylia Pkt. Msc. Pkt. Msc.
Haas-Ferrari Francja Romain Grosjean NU 11 8 NU 10 8 10 13 6 13 NU 7 15 9 13 9 14 15 16 11 28 13 47 8
Dania Kevin Magnussen NU 8 NU 13 14 10 12 7 NU 12 13 15 11 NU 12 8 16 8 NU 13 19 14
2018 Australia Bahrajn Azerbejdżan Hiszpania Monako Kanada Francja Austria Wielka Brytania Niemcy Węgry Belgia Włochy Singapur Rosja Japonia Stany Zjednoczone Meksyk Brazylia Pkt. Msc. Pkt. Msc.
Haas-Ferrari Francja Romain Grosjean NU 13 17 NU NU 15 12 11 4 NU 6 10 7 DK 15 11 8 NU 16 8 9 37 14 93 5
Dania Kevin Magnussen NU 5 10 13 6 13 13 6 5 9 11 7 8 16 18 8 NU DK 15 9 10 56 9
2019 Australia Bahrajn Azerbejdżan Hiszpania Monako Kanada Francja Austria Wielka Brytania Niemcy Węgry Belgia Włochy Singapur Rosja Japonia Meksyk Stany Zjednoczone Brazylia Pkt. Msc. Pkt. Msc.
Haas-Ferrari Francja Romain Grosjean NU NU 11 NU 10 10 14 NU 16 NU 7 NU 13 16 11 NU 13 17 15 13 15 8 18 28 9
Dania Kevin Magnussen 6 13 13 13 7 14 17 17 19 NU 8 13 12 NU 17 9 15 15 18 11 14 20 16
2020 Austria Węgry Wielka Brytania Wielka Brytania Hiszpania Belgia Włochy Toskania Rosja Niemcy Portugalia Emilia-Romania Turcja Bahrajn Bahrajn Pkt. Msc. Pkt. Msc.
Haas-Ferrari Francja Romain Grosjean NU 13 16 16 16 19 15 12 12 17 9 17 14 NU NU 2 19 3 9
Brazylia Pietro Fittipaldi 17 19 0 23
Dania Kevin Magnussen NU 12 10 NU NU 15 17 NU NU 12 13 16 NU 17 17 15 18 1 20
2021 Bahrajn Emilia-Romania Portugalia Hiszpania Monako Azerbejdżan Francja Austria Wielka Brytania Węgry Belgia Holandia Włochy Rosja Turcja Stany Zjednoczone Meksyk Katar Arabia Saudyjska Pkt. Msc. Pkt. Msc.
Haas-Ferrari Rosyjska Federacja Samochodowa Nikita Mazepin NU 17 19 19 17 14 20 18 19 17 NU 17 NU NU 18 20 17 18 17 18 NU NW 0 21 0 10
Niemcy Mick Schumacher 16 16 17 18 18 13 19 16 18 18 12 16 18 15 NU 19 16 NU 18 16 NU 14 0 19
2022 Bahrajn Arabia Saudyjska Australia Emilia-Romania Stany Zjednoczone Hiszpania Monako Azerbejdżan Kanada Wielka Brytania Austria Francja Węgry Belgia Holandia Włochy Singapur Japonia Stany Zjednoczone Meksyk Pkt. Msc. Pkt. Msc.
Haas-Ferrari Dania Kevin Magnussen 5 9 14 9 16 17 NU NU 17 10 8 NU 16 16 15 16 12 14 9 17 NU 17 25 13 37 8
Niemcy Mick Schumacher 11 NW 13 17 15 14 NU 14 NU 8 6 15 14 17 13 12 13 17 15 16 13 16 12 16
2023 Bahrajn Arabia Saudyjska Australia Azerbejdżan Stany Zjednoczone Monako Hiszpania Kanada Austria Wielka Brytania Węgry Belgia Holandia Włochy Singapur Japonia Katar Stany Zjednoczone Meksyk Stany Zjednoczone Pkt. Msc. Pkt. Msc.
Haas-Ferrari Dania Kevin Magnussen 13 10 17 13 10 NU 18 17 18 NU 17 15 14 18 10 15 14 14 NU NU 13 20 3 19 12 10
Niemcy Nico Hülkenberg 15 12 7 17 15 17 15 15 NU 13 14 18 12 17 13 14 16 11 13 12 19 15 9 16
2024 Bahrajn Arabia Saudyjska Australia Japonia Stany Zjednoczone Emilia-Romania Monako Kanada Hiszpania Austria Wielka Brytania Węgry Belgia Holandia Włochy Azerbejdżan Singapur Stany Zjednoczone Meksyk Stany Zjednoczone Katar Pkt. Msc. Pkt. Msc.
Haas-Ferrari Dania Kevin Magnussen 12 12 10 13 16 19 12 NU 12 17 8 12 15 14 18 10 19 11 7 WD 12 9 16 16 15 58 7
Wielka Brytania Oliver Bearman 10 12 1 (7) 18
Niemcy Nico Hülkenberg 16 10 9 11 10 11 11 NU 11 11 6 6 13 18 11 17 11 9 8 9 DK 8 NU 8 41 11

Przypisy

  1. F1: Ferrari's chassis engineering head Resta moves to Haas [online], www.motorsport.com [dostęp 2022-03-20] (ang.).
  2. Haas Formula LLC [online], opencorporates.com [dostęp 2019-07-13].
  3. a b Mateusz Szymkiewicz: Gene Haas planuje wejście do F1 z własną ekipą w 2015 roku. [w:] f1wm.pl [on-line]. 2014-01-16. [dostęp 2014-04-11]. (pol.).
  4. MoneyGram Haas F1 Team Appoints Ayao Komatsu Team Principal. Haas F1 Team, 2024-01-10. [dostęp 2024-01-10]. (ang.).
  5. Haas F1 on schedule for 2016 debut after key acquisitions [online], 10 marca 2015 [dostęp 2019-07-16] (ang.).
  6. Mateusz Szymkiewicz: FIA ogłosiła nabór na dwunasty zespół Formuły 1. [w:] f1wm.pl [on-line]. 2013-12-12. [dostęp 2014-04-11]. (pol.).
  7. Mateusz Szymkiewicz: FIA wprowadzi limity budżetów zespołów od sezonu 2015. [w:] f1wm.pl [on-line]. 2013-12-09. [dostęp 2014-04-11]. (pol.).
  8. Nataniel Piórkowski: FIA zawiesiła plany wprowadzenia limitów budżetowych w F1. [w:] f1wm.pl [on-line]. 2014-04-06. [dostęp 2014-04-11]. (pol.).
  9. Nataniel Piórkowski: W 2015 roku w Formule 1 pojawią się dwa nowe zespoły?. [w:] f1wm.pl [on-line]. 2014-02-11. [dostęp 2014-04-11]. (pol.).
  10. a b c New Haas Formula One team coming to Kannapolis. [w:] independenttribune.com [on-line]. 2014-04-11. [dostęp 2014-04-11]. (ang.).
  11. Stewart–Haas Racing News. [w:] racewayreport.com [on-line]. [dostęp 2014-04-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-10-09)]. (ang.).
  12. Rafał Pawłowski: Haas się nie poddaje mimo ostrzeżeń Ecclestone’a. [w:] f1ultra.pl [on-line]. 2014-02-05. [dostęp 2014-04-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-13)]. (pol.).
  13. a b Nataniel Piórkowski: FIA opóźniła ogłoszenie nowego zespołu F1. [w:] f1wm.pl [on-line]. 2014-04-06. [dostęp 2014-04-11]. (pol.).
  14. Rafał Pawłowski: Ecclestone nie sądzi, aby Haas wszedł do F1. [w:] f1ultra.pl [on-line]. 2014-01-24. [dostęp 2014-04-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-13)]. (pol.).
  15. Rafał Pawłowski: Haas rozwija swój projekt F1. [w:] f1ultra.pl [on-line]. 2014-02-06. [dostęp 2014-04-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-13)]. (pol.).
  16. a b Bob Pockrass: Gene Haas gets OK to start Formula One team. [w:] sportingnews.com [on-line]. 2014-04-11. [dostęp 2014-04-11]. (ang.).
  17. Mateusz Szymkiewicz: Haas chce zadebiutować w F1 z bolidem skonstruowanym przez Dallarę. [w:] f1wm.pl [on-line]. 2014-04-14. [dostęp 2014-04-14]. (pol.).
  18. World Motor Sport Council – Friday 11 April, Marrakech. [w:] fia.com [on-line]. 2014-04-11. [dostęp 2014-04-11]. (ang.).
  19. Paweł Zając: Haas dwunastym zespołem F1 w sezonie 2015. [w:] f1wm.pl [on-line]. 2014-04-11. [dostęp 2014-04-21]. (pol.).
  20. Paweł Zając: Haas potwierdza przełożenie debiutu na sezon 2016. [w:] f1wm.pl [on-line]. 2014-06-04. [dostęp 2014-06-04]. (pol.).
  21. Nataniel Piórkowski: Haas: Danica Patrick byłaby doskonałą kandydatką na kierowcę F1. f1wm.pl, 2014-06-07. [dostęp 2014-06-04]. (pol.).
  22. Rafał Pawłowski „Rafsen”: Haas: Jak nie Danica, to 'płatny kierowca'. f1wm.pl, 2014-06-17. [dostęp 2014-06-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-25)]. (pol.).
  23. Danica Patrick: Jestem już za stara, żeby zaczynać trzecią karierę. [w:] f1wm.pl [on-line]. 2014-06-16. [dostęp 2014-07-17]. (pol.).
  24. Mateusz Szymkiewicz: Haas zainteresowany pozyskaniem Adriana Sutila. [w:] f1wm.pl [on-line]. 2014-11-04. [dostęp 2014-11-04]. (pol.).
  25. Nataniel Piórkowski: Haas złożył depozyt związany z wejściem jego zespołu do stawki F1. [w:] f1wm.pl [on-line]. 2014-07-17. [dostęp 2014-07-17]. (pol.).
  26. Jonathan Noble: Gene Haas changes the name of his new Formula 1 team. [w:] autosport.com [on-line]. 2014-09-02. [dostęp 2014-09-02]. (ang.).
  27. Mateusz Szymkiewicz: Ferrari dostawcą silników zespołu Haas. [w:] f1wm.pl [on-line]. 2014-09-03. [dostęp 2014-09-03]. (pol.).
  28. NASCAR's Matt Borland gets Haas Formula 1 team role. [w:] autosport.com [on-line]. 2014-11-18. [dostęp 2014-11-18]. (ang.).
  29. Mateusz Szymkiewicz: Haas kupił fabrykę zespołu Marussia w Banbury. [w:] f1wm.pl [on-line]. 2014-12-24. [dostęp 2014-12-24]. (pol.).
  30. Mateusz Szymkiewicz: Omnicorse: Dallara rozpoczęła prace nad bolidem Haasa. [w:] f1wm.pl [on-line]. 2015-01-23. [dostęp 2015-01-23]. (pol.).
  31. Mateusz Szymkiewicz: Rob Taylor dyrektorem technicznym zespołu Haas. [w:] f1wm.pl [on-line]. 2015-02-04. [dostęp 2015-02-04]. (pol.).
  32. Mateusz Szymkiewicz: Haas zatrudnił kolejnych pracowników przed debiutem w sezonie 2016. [w:] f1wm.pl [on-line]. 2015-03-10. [dostęp 2015-03-10]. (pol.).
  33. Mateusz Szymkiewicz: Haas prowadzi rozmowy z dziesięcioma zawodnikami. [w:] f1wm.pl [on-line]. 2015-08-18. [dostęp 2015-08-18]. (pol.).
  34. Mateusz Szymkiewicz: Chilton: Znajduję się na liście życzeń ekipy Haas. [w:] f1wm.pl [on-line]. 2015-08-27. [dostęp 2015-08-27]. (pol.).
  35. Mateusz Szymkiewicz: Haas potwierdza zakontraktowanie Grosjeana na sezon 2016. [w:] f1wm.pl [on-line]. 2015-09-30. [dostęp 2015-09-30]. (pol.).
  36. Nataniel Piórkowski: Esteban Gutierrez uzupełnił skład kierowców Haas F1 Team. [w:] f1wm.pl [on-line]. 2015-10-31. [dostęp 2015-10-31]. (pol.).
  37. Rolex Australian Grand Prix 2016 – Rezultat wyścigu. [w:] f1wm.pl [on-line]. [dostęp 2016-03-20]. (pol.).
  38. Gulf Air Bahrain Grand Prix 2016 – Rezultat wyścigu. [w:] f1wm.pl [on-line]. [dostęp 2016-04-03]. (pol.).
  39. 2016. [w:] statsf1.com [on-line]. [dostęp 2016-11-27]. (fr.).
  40. Csodálatos szezonja után még rengeteget fejlődhet a Haas. [w:] gphirek.hu [on-line]. 2016-11-29. [dostęp 2016-12-22]. (węg.).
  41. Nataniel Piórkowski: Magnussen i Grosjean kierowcami Haasa w sezonie 2017. [w:] f1wm.pl [on-line]. 2016-11-11. [dostęp 2016-12-25]. (pol.).
  42. Haas [online], Formula 1® - The Official F1® Website [dostęp 2018-09-27] (ang.).
  43. Rich Energy, Today @rich_energy terminated our contract with @HaasF1Team for poor performance. We aim to beat @redbullracing & being behind @WilliamsRacing in Austria is unacceptable. The politics and PC attitude in @F1 is also inhibiting our business. We wish the team well #F1 #richenergypic.twitter.com/9mAt2dOnYu [online], @rich_energy, 2019 [dostęp 2019-07-10] (ang.).
  44. Valentin Khorounzhiy, Rich Energy shareholders say "rogue" individual behind Haas F1 tweet [online], Autosport.com [dostęp 2019-07-13] (ang.).
  45. F1. Haas zakończył współpracę z Rich Energy [online], PolskieRadio24.pl [dostęp 2019-09-17].
  46. Testy F1 w Abu Zabi 2019 - dzień drugi [Relacja live] [online], Powrót Roberta Kubicy do F1, 4 grudnia 2019 [dostęp 2019-12-27] (pol.).

Linki zewnętrzne