Gymnothorax nudivomer
| Gymnothorax nudivomer[1] | |||
| (Günther, 1867) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Gymnothorax nudivomer | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
Gymnothorax nudivomer – gatunek morskiej ryby węgorzokształtnej z rodziny murenowatych (Muraenidae), szeroko rozprzestrzeniony w Indo-Pacyfiku. Z powodu ubarwienia poławiany dla potrzeb akwarystyki. Śluz wydzielany przez skórę jest niebezpieczny dla człowieka[3].
Rozmieszczenie i środowisko
Zasięg występowania tego gatunku obejmuje tropikalne wody Indo-Pacyfiku od 30°N do 23°S – od Morza Czerwonego na północy i Transkei na południu Afryki po Hawaje i Markizy, na północ do japońskich wysp Riukiu, a na południe po Nową Kaledonię. Przebywa w strefie dennej na głębokościach do około 270 m p.p.m. Zamieszkuje wewnętrzne i zewnętrzne zbocza raf[3] skalnych i koralowych[4].
Cechy charakterystyczne
Są to dość duże mureny. Dorosłe osobniki osiągają maksymalnie do 180 cm długości całkowitej (TL)[3]. Ubarwienie brązowawe do ciemnożółtobrązowego z drobną siecią żółtawych linii na przedniej części ciała i licznymi plamkami o nieregularnym kształcie, drobnymi białymi i gęsto ułożonymi na przedzie oraz coraz większymi, stopniowo coraz bardziej ciemnobrązowymi i rzadziej rozłożonymi w pozostałej części ciała[3]. Plamki na ogonie są wyraźne, żółte[5]. Pysk stosunkowo krótki, tępo zakończony. Zęby duże, największe z nich są drobno ząbkowane; szczęki nie są wygięte, nawet u dużych osobników[6]. Liczba kręgów: od 126 do 129[5].
Charakterystyczną cechą tej ryby jest intensywnie żółto ubarwiona jama gębowa, co znajduje odzwierciedlenie w nazwach zwyczajowych: ang. yellowmouth moray, fr. murène à gueule jaune i pojawiającej się wśród polskich akwarystów i entuzjastów nurkowania nazwie „murena żółtogardła”[7][8].
Biologia i ekologia
Biologia i ekologia Gymnothorax nudivomer pozostaje słabo poznana. Jak inne mureny, jest drapieżnikiem. Wiadomo, że przebywa w strefie bentalu w dziurach i szczelinach skalnych[9], zwykle samotnie, ale obserwowano pary zajmujące tę samą kryjówkę. Często widywana w ciągu dnia z głową wystającą ze szczeliny skalnej lub dziury. Jej toksyczny śluz służy prawdopodobnie jako obrona przed pasożytami i drapieżnikami. Żeruje w nocy. Żywi się małymi rybami i okazjonalnie ośmiornicami[4].
Taksonomia
Gatunek opisany naukowo przez Alberta Günthera w 1867 z Zanzibaru (Tanzania), pod nazwą Muraena nudivomer[10][11]. Epitet gatunkowy nudivomer wywodzi się od łacińskich słów nudus (nagi) i vōmer (lemiesz) – nawiązuje do obserwowanego u większych osobników braku zębów lemieszowych[6].
Znaczenie dla człowieka
G. nudivomer nie jest poławiana w celach konsumpcyjnych. Śluz jej skóry zawiera substancje potencjalnie niebezpieczne dla człowieka (m.in. hemolizynę) i wykazuje aktywność hemolityczną, toksyczną i hemaglutynującą[12]. Atrakcyjne ubarwienie tej mureny przyciągnęło uwagę nurków i akwarystów. Jest poławiana dla potrzeb akwarystyki[3] – pomimo znacznych rozmiarów, jakie osiągają dorosłe osobniki.
Status ochrony
Według stanu z 2018 gatunek ten nie figuruje w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN).
Galeria
Przypisy
- ↑ Gymnothorax nudivomer, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Gymnothorax nudivomer, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c d e Gymnothorax nudivomer. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 16 grudnia 2018]
- ↑ a b Dennis King, Valda Fraser: The Reef Guide: fishes, corals, nudibranchs & other vertebrates East & South Coasts of Southern Africa. Penguin Random House South Africa, 2014. ISBN 978-1-77584-018-3.
- ↑ a b W. Fischer, G. Bianchi: Western Indian Ocean (Fishing Area 51). Rzym: Food and Agriculture Organisation of the United Nations, 1984, seria: FAO species identification sheets for fishery purposes.
- ↑ a b Smith et al.. Gymnothorax baranesi, a new moray eel (Anguilliformes: Muraenidae) from the Red Sea. „Zootaxa”. 1678, s. 63–68, 2008. DOI: 10.5281/zenodo.180363. (ang.).
- ↑ Suplement IV Polskie nazwy zwyczajowe ryb. Fishbase.pl. [dostęp 2018-12-16].
- ↑ Galeria Underwater.pl - Gymnothorax nudivomer. Underwater.pl. [dostęp 2018-12-16].
- ↑ Fricke et al.. Annotated checklist of the fish species (Pisces) of La Réunion, including a Red List of threatened and declining species. „Stuttgarter Beiträge zur Naturkunde A”. Neue Serie 2, s. 1–168, 2009. (ang.).
- ↑ R. L. Playfair, A. Günther: The fishes of Zanzibar, with a list of the fishes of the whole east coast of Africa. London: Newton K. Gregg, 1867.
- ↑ R. Fricke, W. N. Eschmeyer, R. van der Laan (eds): Catalog of Fishes: genera, species, references (electronic version). California Academy of Sciences. [dostęp 2018-12-16]. (ang.).
- ↑ Randall J. E., Aida K., Oshima Y., Hori K. & Hashimoto Y.. Occurrence of a crinotoxin and hemagglutinin in the skin mucus of the moray eel Lycodontis nudivomer. „Marine Biology”. 62 (2), s. 179-184, 1981. DOI: 10.1007/BF00388181. (ang.).