Gusztáv Sebes

Data i miejsce urodzenia	21 czerwca 1906 Budapeszt
Data i miejsce śmierci	30 stycznia 1986 Budapeszt, Węgry
Pozycja	pomocnik
Kariera juniorska
Lata Klub 1919–1920 Müszaki Dolgozók 1920–1924 SC Vasas
Kariera seniorska[a]
Lata Klub Wyst. Gole 1925–1926 Sauvages Nomades 1926–1927 Olympique Billancourt 1927–1940 FC Hungária 1945 FC Hungária
Kariera reprezentacyjna
Lata Reprezentacja Wyst. Gole 1936  Węgry 1 (0)
Kariera trenerska
Lata Drużyna 1940–1942 AC Szentlõrinci 1942–1943 WMKASE 1943–1944 WMFC Csepeli 1945–1946 MTE Budafoki 1948 Węgry 1949–1956 Węgry 1968 VTK Diósgyőri
↑ Uwzględniono wyłącznie rozgrywki ligowe.
Multimedia w Wikimedia Commons

Gusztáv Sebes (ur. 21 czerwca 1906 w Budapeszcie, zm. 30 stycznia 1986 tamże) – węgierski piłkarz grający na pozycji pomocnika, reprezentant kraju, trener, selekcjoner reprezentacji Węgier w 1948 roku oraz w latach 1949–1956.

Jeden z najlepszych trenerów w historii piłki nożnej oraz twórca własnego, nowatorskiego stylu gry. Zawodnik Sauvages Nomades, francuskiego Olympique Billancourt oraz FC Hungária. Jako trener prowadził AC Szentlõrinci, WMKASE, WMFC Csepeli, MTE Budafoki, dwukrotnie reprezentację Węgier oraz VTK Diósgyőri. Z reprezentacją Węgier tzw. Złotą jedenastką odnosił największe sukcesy w historii tej drużyny. Zdobył mistrzostwo olimpijskie 1952, wicemistrzostwo świata 1954 oraz Puchar Europy Środkowej 1948–1953.

Gusztáv Sebes karierę piłkarską rozpoczął w 1919 roku w juniorach Müszaki Dolgozók, w których występował do 1920 roku. Następnie w latach 1920–1924 reprezentował barwy juniorów SC Vasas. W 1925 roku podpisał profesjonalny kontrakt z Sauvages Nomades, w którym występował do 1926 roku. Następnie w latach 1926–1927 reprezentował barwy francuskiego Olympique Billancourt, po czym wrócił do Węgier, zostając zawodnikiem FC Hungária, w którym występował do 1940 roku oraz w 1945 roku, a także odnosił największe sukcesy w karierze piłkarskiej: trzykrotne mistrzostwo Węgier (1929, 1936, 1937), czterokrotne wicemistrzostwo Węgier (1928, 1931, 1933, 1940), pięciokrotnie zajął 3. miejsce w Nemzeti Bajnokság I (1930, 1932, 1935, 1938, 1939), zdobył Puchar Węgier 1932 oraz dotarł do finału Pucharu Węgier 1935.

Gusztáv Sebes swój jedyny mecz w reprezentacji Węgier rozegrał 15 marca 1936 roku na Hungária körúti stadion w Budapeszcie w wygranym 3:2 meczu towarzyskim z reprezentacją Niemiec^[1].

Gusztáv Sebes po zakończeniu kariery piłkarskiej rozpoczął karierę trenerską. Trenował kluby: AC Szentlõrinci (1940–1942), WMKASE (1942–1943), WMFC Csepeli (1943–1944) oraz MTE Budafoki (1945–1946). W 1948 roku po raz pierwszy objął reprezentację Węgier, którą po raz pierwszy poprowadził 19 września 1948 roku na Stadionie Wojska Polskiego w Warszawie w wygranym 2:6 meczu z reprezentacją Polski rozegranym w ramach Balkan Cup 1948. W 1948 roku prowadził drużynę Madziarów w czterech meczach^[2]. W 1949 roku na stałe przejął reprezentację Węgier, która pod jego wodzą odnosiła największe sukcesy w historii oraz zyskała przydomek tzw. Złota jedenastka. W 1952 roku wywalczył z drużyną mistrzostwo olimpijskie, a 25 listopada 1953 roku Złota jedenastka na stadionie Wembley w Londynie sensacyjnie wygrała w meczu towarzyskim z reprezentacją Anglii 3:6 oraz w tym samym roku zdobył Puchar Europy Środkowej 1948–1953.

W 1954 roku reprezentacja Węgier pod wodzą Sebesa wyjechała na mistrzostwa świata 1954 w Szwajcarii jako stuprocentowy faworyt do triumfu w turnieju. W drodze do finału wygrała wszystkie cztery mecze: z reprezentacją Korei Południowej (9:0), z reprezentacją RFN-u (8:3), z reprezentacją Brazylii (4:2 – zwanego potem Bitwą pod Bernem) oraz po dogrywce z reprezentacją Urugwaju 4:2.

4 lipca 1954 roku na Wankdorfstadion w Bernie Złota jedenastka spotkała się z reprezentacją RFN-u, z którą już grała na tym turnieju. Finał zakończył się sensacyjnym triumfem rywali, którzy pokonali drużynę Sebesa 3:2, co uznano za największą sensację, a mecz potocznie nazywany jest tzw. Cudem w Bernie.

Porażka ta została uznana za początek końca Złotej jedenastki, gdyż m.in.: bramkarz Gyula Grosics został oskarżony o zdradę i szpiegostwo, w wyniku której został zdyskwalifikowany na półtora roku. 23 października 1956 roku na Węgrzech wybuchło powstanie węgierskie. W wyniku licznych represji w kraju na emigrację udali się: Zoltán Czibor, Kocsis (obaj FC Barcelona) i Ferenc Puskás do Realu Madryt, a trenerem od kilku miesięcy już nie był Sebes. To był całkowity rozpad Złotej jedenastki, a reprezentacja Węgier już nigdy więcej nie nawiązała ponownie do tych wspaniałych czasów.

Ostatni mecz reprezentacji Węgier pod wodzą Sebesa miał miejsce 9 czerwca 1956 roku w Oeiras w zremisowanym 2:2 meczu towarzyskim z reprezentacją Portugalii. Następcą Sebesa został Lajos Baróti.

Gusztáv Sebes w 1968 roku przez krótki okres trenował VTK Diósgyőri.

Reprezentacja	Rok	Mecze	Gole
Węgry	1936	1	0
Łącznie		1	0

Mecze w reprezentacji
Lp.	Data	Miasto	Przeciwnik	Wynik	Rozgrywki
1.	15.03.1936	Budapeszt	III Rzesza	3:2	Towarzyski

FC Hungária

• Mistrzostwo Węgier: 1929, 1936, 1937
• Wicemistrzostwo Węgier: 1928, 1931, 1933, 1940
• 3. miejsce w Nemzeti Bajnokság I: 1930, 1932, 1935, 1938, 1939
• Puchar Węgier: 1932
• Finał Pucharu Węgier: 1930, 1935

Reprezentacja Węgier

• Mistrzostwo olimpijskie : 1952
• Wicemistrzostwo świata : 1954
• Puchar Europy Środkowej: 1948–1953

• 24. miejsce w plebiscycie Trener wszech czasów World Soccer: 2013^[3]

• Gusztáv Sebes, [w:] baza Transfermarkt (trenerzy) [dostęp 2020-11-23] .
• Gusztáv Sebes
• Gusztáv Sebes
• Gusztáv Sebes w bazie Worldfootball.net (ang.)
• Gusztáv Sebes w bazie FootballDatabase.eu (ang.)