Grupa Ekspertów ONZ ds. Nazw Geograficznych
Grupa Ekspertów ONZ ds. Nazw Geograficznych (ang. United Nations Group of Experts on Geographical Names – UNGEGN) – działająca w ramach Rady Gospodarczej i Społecznej ONZ grupa ekspercka mająca za zadanie ustalanie i promowanie zasad standaryzacji nazw geograficznych wśród państw członkowskich ONZ. Obecnie Grupa Ekspertów ONZ ds. Nazw Geograficznych zajmuje się m.in. promowaniem: gazeterów narodowych, narodowych wykazów egzonimów, wykazów nazw państw, zasad latynizacji, nazewnictwa w językach autochtonicznych oraz w językach mniejszości narodowych.
Członkami Grupy Ekspertów ONZ ds. Nazw Geograficznych są językoznawcy, geografowie, kartografowie i inni specjaliści delegowani przez poszczególne państwa członkowskie ONZ, a także, jako obserwatorzy, eksperci delegowani przez różne organizacje międzynarodowe.
Grupa Ekspertów ONZ ds. Nazw Geograficznych została powołana 23 kwietnia 1959 jako mała grupa ekspercka działająca przy Radzie Gospodarczej i Społecznej ONZ. Grupa ta spotykająca się od 1960 przygotowała m.in. pierwszą Konferencję ONZ w sprawie Standaryzacji Nazw Geograficznych, która odbyła się w 1967 w Genewie. W czasie tej konferencji przyjęto rezolucję rekomendującą powstanie "Stałego Komitetu Ekspertów ONZ ds. Nazw Geograficznych". Uwzględniając tę rezolucję Rada Gospodarcza i Społeczna ONZ powołała na posiedzeniu 31 maja 1968 stały komitet o nazwie "Grupa Ekspertów ad hoc ds. Nazw Geograficznych", któremu na posiedzeniu 4 maja 1973 zmieniono nazwę na obecną.
Sekcje lingwistyczno-regionalne i grupy robocze
Grupa Ekspertów ONZ ds. Nazw Geograficznych podzielona jest na 24 sekcje regionalne, a w ramach UNGEGN powoływane są również grupy robocze – obecnie istnieje 10 takich grup.
Sekcje lingwistyczno-regionalne
- Sekcja Afryki Środkowej
- Sekcja Afryki Wschodniej
- Sekcja Afryki Południowej
- Sekcja Afryki Zachodniej
- Sekcja Języka Arabskiego
- Sekcja Azji Wschodniej (poza Chinami)
- Sekcja Azji Południowo-Wschodniej
- Sekcja Azji Południowo-Zachodniej (poza Językiem Arabskim)
- Sekcja Bałtycka (członkowie: Estonia, Litwa, Łotwa, Polska, Rosja)
- Sekcja Celtycka
- Sekcja Chińska
- Sekcja Języka Holenderskiego i Niemieckiego
- Sekcja Europy Środkowo-Wschodniej i Południowo-Wschodniej (członkowie: Albania, Bośnia i Hercegowina, Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Czarnogóra, Czechy, Grecja, Gruzja, Macedonia, Polska, Rumunia, Serbia, Słowacja, Słowenia, Turcja, Ukraina, Węgry)
- Sekcja Wschodniego Morza Śródziemnego (poza Językiem Arabskim)
- Sekcja Europy Wschodniej, Azji Północnej i Środkowej
- Sekcja Języka Francuskiego
- Sekcja Indii
- Sekcja Ameryki Łacińskiej
- Sekcja Nordycka
- Sekcja Południowo-Zachodniego Pacyfiku
- Sekcja Języka Portugalskiego
- Sekcja Romano-Helleńska
- Sekcja Zjednoczonego Królestwa
- Sekcja Stanów Zjednoczonych i Kanady
Grupy robocze
- Grupa Robocza ds. Nazw Państw
- Grupa Robocza ds. Baz Danych Toponimicznych i Gazeterów
- Grupa Robocza ds. Terminologii Toponimicznej
- Grupa Robocza ds. Teklamy i Finansów
- Grupa Robocza ds. Systemów Latynizacji
- Grupa Robocza ds. Szkoleń Toponimicznych
- Grupa Robocza ds. Oceniania i Wdrażania
- Grupa Robocza ds. Egzonimów
- Grupa Robocza ds. Wymowy
- Grupa Robocza ds. Nazw Geograficznych jako Dziedzictwa Kulturowego (do 2012 jako Grupa Robocza ds. Promowania Zapisywania i Stosowania Nazw Geograficznych Autochtonicznych, Mniejszościowych i Regionalnych Grup Językowych)
Konferencje i sesje UNGEGN
W latach 1967–2017 Grupa Ekspertów ONZ ds. Nazw Geograficznych spotykała się w czasie Konferencji ONZ w sprawie Standaryzacji Nazw Geograficznych oraz Sesji UNGEGN. Konferencje odbywały się co 5 lat na podstawie decyzji podjętych przez Radę Gospodarczą i Społeczną ONZ, a były na nich uchwalane rezolucje będące zaleceniami dla Rady oraz państw członkowskich ONZ.
Odbyło się 11 Konferencji:
- 1967 Genewa
- 1972 Londyn
- 1977 Ateny
- 1982 Genewa
- 1987 Montreal
- 1992 Nowy Jork
- 1998 Nowy Jork
- 2002 Berlin
- 2007 Nowy Jork
- 2012 Nowy Jork
- 2017 Nowy Jork
W latach 1967–2017 sesje odbywały się w czasie konferencji oraz pomiędzy konferencjami, przeważnie co dwa lata. Odbyło się 30 sesji:
- 1967 Genewa
- 1970 Nowy Jork
- 1971 Nowy Jork
- 1972 Londyn
- 1973 Nowy Jork
- 1975 Nowy Jork
- 1977 Ateny
- 1979 Nowy Jork
- 1981 Nowy Jork
- 1982 Genewa
- 1984 Genewa
- 1986 Genewa
- 1987 Montreal
- 1989 Genewa
- 1991 Genewa
- 1992 Nowy Jork
- 1994 Nowy Jork
- 1996 Genewa
- 1998 Nowy Jork
- 2000 Nowy Jork
- 2002 Berlin
- 2004 Nowy Jork
- 2006 Wiedeń
- 2007 Nowy Jork
- 2009 Nairobi
- 2011 Wiedeń
- 2012 Nowy Jork
- 2014 Nowy Jork
- 2016 Bangkok
- 2017 Nowy Jork
W 2017 nastąpiła reforma, w której wyniku zrezygnowano z konferencji na rzecz sesji odbywających się co dwa lata i numerowanych od nowa. Pierwsza „nowa” sesja odbyła się w 2019 w Nowym Jorku.
Polska uczestniczy w pracach Grupy Ekspertów ONZ ds. Nazw Geograficznych od 1967, a obecnie jest reprezentowana na tym forum przez Komisję Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej.