Gronostaj europejski
| Mustela erminea[1] | |||||
| Linnaeus, 1758 | |||||
| |||||
| Systematyka | |||||
| Domena | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo | |||||
| Typ | |||||
| Podtyp | |||||
| Gromada | |||||
| Podgromada | |||||
| Infragromada | |||||
| Rząd | |||||
| Rodzina | |||||
| Podrodzina | |||||
| Rodzaj | |||||
| Gatunek |
gronostaj europejski | ||||
| |||||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||||
 | |||||
| Zasięg występowania | |||||
| |||||
Gronostaj europejski[3], gronostaj[4], gronostaj łasica (Mustela erminea) – gatunek małego drapieżnego ssaka z rodziny łasicowatych (Mustelidae).
Występowanie
Europa (w całej Polsce), Azja i Ameryka Północna. W Nowej Zelandii jako gatunek inwazyjny[5]. Mieszka na obrzeżach lasów, w zaroślach, jest naziemnym zwierzęciem drapieżnym, prowadzącym raczej nocny tryb życia.
Opis
- Sierść
Gronostaj ma zmienne ubarwienie, zależne od pory roku. W lecie jego sierść jest koloru czekoladowobrązowego na grzbiecie, żółtobiałego na brzuchu, z czarnym końcem ogona; w zimie futro zmienia na białe z czarnym końcem ogona. Żyją do 7 lat[6].
- Polowanie i obrona
Poluje przede wszystkim w nocy, łapiąc lemingi, a nawet ptaki. Jeśli zostanie zaatakowany, broni się ostrymi pazurami i kłami. Może atakować nawet osobniki większe od siebie (np. zające).
- Rozmiary
- długość ciała (bez ogona) 17–33 cm, długość ogona 4,2–12 cm[7],
- masa ciała samców 67–116 g, samic 25–80 g[7].
- Pożywienie
- Żywi się drobnymi owadami, kręgowcami, mięczakami. W zimie czasem atakuje też zwierzęta większe od siebie np. zające.
- Rozród
- W lutym i w marcu ma ruję i po 70 dniach ciąży rodzi od 3 do 18 (zwykle 4–9) młodych[7], które są ślepe przez około 10 dni. Samica karmi młode przez 2 miesiące. Gniazdo wyściela mchem i sierścią.
- Ochrona
- Gronostaj jest objęty częściową ochroną gatunkową[8][9].
Podgatunki
Wyróżnia się ponad trzydzieści podgatunków gronostaja[10][3]:
- M. erminea aestiva
- M. erminea alascensis
- M. erminea anguinae
- M. erminea arctica
- M. erminea augustidens
- M. erminea bangsi
- M. erminea celenda
- M. erminea cigognanii
- M. erminea erminea – gronostaj europejski
- M. erminea fallenda
- M. erminea ferghanae – gronostaj indyjski
- M. erminea gulosa
- M. erminea haidarum
- M. erminea hibernica
- M. erminea initis
- M. erminea invicta
- M. erminea kadiacensis
- M. erminea kaneii
- M. erminea karaginensis
- M. erminea lymani
- M. erminea martinoi
- M. erminea minima
- M. erminea mongolica
- M. erminea muricus
- M. erminea nippon
- M. erminea ognevi
- M. erminea olympica
- M. erminea polaris
- M. erminea richardsonii
- M. erminea ricinae
- M. erminea salva
- M. erminea seclusa
- M. erminea semplei
- M. erminea stabilis
- M. erminea streatori
- M. erminea teberdina
- M. erminea tobolica
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Mustela erminea, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ F. Reid, K. Helgen, A. Kranz, Mustela erminea, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2015.2 [dostęp 2015-07-19] (ang.).
- ↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 159. ISBN 978-83-88147-15-9.
- ↑ K. Kowalski (redaktor naukowy), A. Krzanowski, H. Kubiak, G. Rzebik-Kowalska, L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 97, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
- ↑ ISSG Database: List of all species.
- ↑ Sławomir Wąsik, Ssaki Polski od A do Ż, Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2011, s. 47, ISBN 978-83-7073-674-3 [dostęp 2023-09-27].
- ↑ a b c H Loso, Mustela erminea [online], (on-line), Animal Diversity Web, 1999 [dostęp 2011-04-17] (ang.).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2014 r., poz. 1348). [dostęp 2014-10-08].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r., poz. 2183). [dostęp 2017-01-16].
- ↑ Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Mustela erminea. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 10 września 2009]