Grodziec (gmina Ozimek)
| wieś | |
 Kościół pw. MB Częstochowskiej i św. Wojciecha | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
1335[2] |
| Strefa numeracyjna |
77 |
| Kod pocztowy |
46-040[3] |
| Tablice rejestracyjne |
OPO |
| SIMC |
0501133 |
Położenie na mapie gminy Ozimek  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa opolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu opolskiego  | |
 50°42′15″N 18°16′35″E/50,704167 18,276389[1]
| |
| Strona internetowa | |
Grodziec (niem. Friedrichsgrätz[4]) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie opolskim, w gminie Ozimek.
W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Grodziec, po jej zniesieniu w gromadzie Ozimek. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa opolskiego.
Wieś została założona w 1752 r. wśród lasów jako kolonia braci czeskich, chroniących się w protestanckich Prusach przed prześladowaniami religijnymi. Swoją nazwę otrzymała na cześć ówczesnego króla Prus, Fryderyka II. W 1945 r. wieś została włączona do Polski jako Grodziec[5], zaś jej ówczesna ludność wyjechała do ojczyzny swoich przodków, czyli do Czech. Wieś ma charakterystyczny dla XVIII-wiecznej kolonizacji fryderycjańskiej geometryczny układ przestrzenny. Osią osady jest prosta droga z równoległym kanałem, gęsto zabudowana po obu stronach domami wiejskimi zwróconymi ku niej przeważnie szczytami.
W 1945 r. osiedlono tu Polaków wypędzonych z Kresów Wschodnich, głównie z Biłki Szlacheckiej w powiecie lwowskim. Z kościoła parafialnego w Biłce przywieźli oni ze sobą łaskami słynący obraz Matki Bożej, umieszczając go w tutejszej świątyni, która ze zboru protestanckiego przekształcona została w kościół katolicki pod wezwaniem Matki Bożej Częstochowskiej i św. Wojciecha. Wraz z parafinami przyjechał z Biłki do Grodźca także ich dotychczasowy proboszcz, ks. Wincenty Urban, późniejszy biskup pomocniczy archidiecezji wrocławskiej. W 1946 r. powstała tu osobna parafia. 1 maja 1994 r. obraz Matki Bożej Biłecko-Grodzieckiej, nazywany Patronką Sybiraków, został uroczyście koronowany, a parafia w Grodźcu ogłoszona sanktuarium maryjnym[6].
W Grodźcu kontynuowane są tradycje kresowe i śląskie. Mieszkańcy dbają też o groby czeskich poprzedników[7].
W 2015 r. odsłonięto pomnik Polakom wypędzonym z Kresów Wschodnich oraz tablicę z nazwiskami osób wypędzonych z Kresów w 1945 r. i osiedlonych w Grodźcu. Pomnik zaprojektowała Łucja Furman, wykonał Krzysztof Lewczak, ufundowały go wspólnie Stowarzyszenie „Nasz Grodziec” oraz Sołtys Grodźca wraz z Radą Sołecką wsi[6].
Zabytki
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest kościół parafialny pw. Matki Boskiej Częstochowskiej i św. Wojciecha (ul. Częstochowska) z 1891 r.[8]
Przypisy
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 38802
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-05].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 340 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Oppeln [online], www.verwaltungsgeschichte.de [dostęp 2018-07-15] [zarchiwizowane z adresu 2016-01-15].
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
- ↑ a b Historia [online], www.grodziec.eu [dostęp 2022-10-25].
- ↑ Redakcja, Parafia w Grodźcu pielęgnuje nie tylko kresowe tradycje [online], Nowa Trybuna Opolska, 1 lutego 2010 [dostęp 2022-10-25] (pol.).
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo opolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 99.
