Grąsino
| wieś | |
 Pałac z pocz. XX w. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) |
421[2] |
| Strefa numeracyjna |
59 |
| Kod pocztowy |
76-200[3] |
| Tablice rejestracyjne |
GSL |
| SIMC |
0750675[4] |
Położenie na mapie gminy Redzikowo  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu słupskiego  | |
 54°29′59″N 17°08′40″E/54,499722 17,144444[1]
| |
Grąsino (kaszb. Grąsëno lub Grosëno[5], niem. Gransin) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie słupskim, w gminie Redzikowo[4][6].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa słupskiego.
Położenie
Wieś położona jest na północny wschód od Słupska, na Wysoczyźnie Damnickiej. Graniczy na północy z Rogawicą, Jezierzycami na zachodzie, na południu z Redzikowem i Wielogłowami, z Bięcinem na północnym wschodzie oraz na wschodzie z Karżniczką i Zagórzycą[7].
Na północ od wsi biegnie Linia kolejowa nr 202.
Nazwa
Pierwszy raz wzmiankowana w 1323, nazwa ma genezę słowiańską[8]. Ma charakter dzierżawczy i powstała przez dodanie do nazwy osobowej Gręza, Grąza formantu -ino[9]. Friedrich Lorentz odnotował formy nazwy w lokalnych gwarach słowińskich: Grö́ų̯sänɵ, Grö́u̯sänɵ, wraz z nazwami mieszkańców – zarówno z pominiętym formantem -in-: Grą͂šȯu̯n, Grą͂šȯu̯nkă „grąsinianin, grąsinianka”, jak i w postaci pełnej: Grą͂säńȯu̯n, Grą͂säńȯu̯nkă „ts.”[10]. Nazwa niemiecka jest adaptacją fonetyczną nazwy słowiańskiej[9], a współczesna polska forma z -s- błędną jej resubstytucją lub odwołaniem do wymowy słowińskiej[9].
Rada Języka Kaszubskiego proponuje kaszubską formę Grąsëno[11].
Historia
Dawniej prawdopodobnie Grąsino było wsią o rzędowym charakterze zabudowy. Od końca lat 40. XX w. we wsi funkcjonowało Państwowe Gospodarstwo Rolne, które 1 stycznia 1952 roku zajmowało obszar 502 ha, a następnie Gospodarstwo Stacji Hodowli Roślin w Jezierzycach. Obecnie gospodarstwo wchodzi w skład Pomorsko-Mazowieckiej Hodowli Ziemniaka w Świeszynie koło Koszalina[7].
Zabytki
Do rejestru zabytków wpisano[7]:
- dwór z 1852, murowany, parterowy, dwuskrzydłowy z wystawką[12],
Obiektami o znaczeniu historycznym są:
- pałac z początku XX w. oraz murowany zespół folwarczny z połowy XIX w., a także naturalistyczny w stylu park przypałacowy z początku XX w. o powierzchni l ha.
- kamienny most nad torem linii kolejowej nr 202
Zabytkowy dwór
Budynki pofolwarczne
Zabudowa mieszkalna
Przypisy
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 38421
- ↑ Strona gminy. Stan ludności 31.12.2021 [dostęp 2022-01-28]
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 334 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Friedrich Lorentz, Polskie i kaszubskie nazwy miejscowości na Pomorzu Kaszubskiem, Instytut Zachodnio-Słowiański przy Uniwersytecie Poznańskim, 1923, s. 135 (pol.).
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ a b c Grąsino. [dostęp 2006-11-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-27)].
- ↑ Witold Iwicki, Toponimia byłego powiatu słupskiego, Gdańsk: Wydawnictwo Gdańskie, 1993, s. 45.
- ↑ a b c Witold Iwicki, Toponimia byłego powiatu słupskiego, Gdańsk: Wydawnictwo Gdańskie, 1993, s. 46.
- ↑ Friedrich Lorentz, Slovinzisches Wörterbuch: zweiter Teil: P-Z : Orts- und Personennamen. Nachträge, Unsichere Wörter, Sankt Petersburg: Kaiserliche Akademie der Wissenschaften, 1912, s. 1478.
- ↑ Felicja Baska-Borzyszkowska i inni, Polsko-kaszubski słownik nazw miejscowych, Gdańsk: Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, 2017, s. 206, ISBN 978-83-62137-50-3.
- ↑ Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 265, ISBN 978-83-7495-133-3.
| Wsie |
|
|---|---|
| Kolonia | |
| Osady | |
| Osada leśna | |
| Części wsi | |
| Dawna osada wsi |
