Cypr jest wyspą położoną na Morzu Śródziemnym, w jego wschodniej części. Znajduje się w zachodniej Azji, w odległości około 70 km na południe od Turcji i około 100 km na zachód od wybrzeży Syrii. Jest jednym z najmniejszych krajów azjatyckich.

Powierzchnia – 9251 km²^[1]. Centralny punkt wyspy – 35°N, 33°E^[1]. Cypr ma kształt nieregularnego pięciokąta, który zwęża się ku wysuniętemu na północny wschód półwyspowi Karpas, na którego końcu znajduje się przylądek Zafer^[2]. Długość linii brzegowej wynosi 648 km^[2][1]. Na Cyprze znajdują się dwie brytyjskie bazy wojskowe, Akrotiri i Dhekelia; Cypr graniczy z nimi na długości odpowiednio 48 i 108 km (łącznie 156 km)^[1]. Przez wyspę przebiega zielona linia licząca ok. 180 km, która stanowi granicę między Republiką Cypru na południu a Turecką Republiką Cypru Północnego^[3].

Pod względem geologicznym Cypr stanowi przedłużenie łańcucha Taurusu, ciągnącego się przez południową Turcję. Większość powierzchni Cypru zajmują góry fałdowań alpejskich, na północy zbudowane głównie z wapieni. Są to góry Kierinia, ciągnące się równoleżnikowo, na długości 160 km. Kulminacją tych gór jest szczyt Akromandra o wysokości 1019 m n.p.m. Na południe od niego znajduje się żyzna, aluwialna równina Mesaoria, leżąca w całości poniżej 180 m n.p.m., mierząca 25–50 km szerokości^[2].

W południowo-zachodniej części kraju wznoszą się zbudowane m.in. z bazaltów, granitów, gabra i pokrywy lawowej góry Trodos z najwyższym szczytem Cypru – Olimbos o wysokości 1951 m n.p.m.; góry stanowią fragment nasuniętej skorupy oceanicznej, są przykładem obdukcji. Trodos opada stopniowo ku południu i zachodowi, tworząc płaskowyż, który wznosi się nad równiną nadbrzeżną. Cypr posiada dobrze rozwiniętą linię brzegową; północne wybrzeże głównie skaliste i wysokie, południowe nizinne, z rozległymi plażami. Cypr leży w strefie aktywności sejsmicznej^[2].

Do bogactw naturalnych Cypru należy miedź, piryt, azbesty, gips, marmur; ponadto eksploatuje się sól i złoża gliny, a także drewno na opał^[1]. W latach 70. XX wieku wydobywano tu również chrom i umbrę^[4].

 Główny artykuł: Klimat Cypru.

Cypr znajduje się pod wpływem klimatu podzwrotnikowego – od morskiego do kontynentalnego, w miejscach pozbawionych napływu wilgotniejszych mas powietrza śródziemnomorskiego z zachodu – suchego. Na wybrzeżu i nizinach średnia temperatura w styczniu (najzimniejszy miesiąc) wynosi 9–12 °C, w sierpniu (najcieplejszy miesiąc) – 26–28 °C. Na południowym wschodzie w Larnace temperatura maksymalna wynosi od 16 °C (I) do 32 °C (VIII), wyjątkowo do 40 °C; minimalna odpowiednio 7–21 °C. Na północy i nizinie Mesaoria roczna suma opadów 300–400 mm, na zachodnich stokach gór Trodos do 1000 mm. Opady głównie zimą, 50% z nich spada od grudnia do lutego^[2].

Wyspa jest bardzo uboga w zasoby wodne. Wodna powierzchnia wyspy wynosi 10 km²^[1]. Występują wyłącznie rzeki okresowe, jedynie górne biegi niektórych z nich, leżące na wysokości powyżej 1000 m n.p.m., są całoroczne. Cypr należy do zlewiska Morza Śródziemnego. Najdłuższymi rzekami są: Pedieos, Karioti i Kuris, wszystkie biorą początek w masywie Trodos. Na nizinie Mesaoria występują większe ilości wód podziemnych, podobnie jak i na północnym wschodzie. W górach liczne źródła, ich łączna wydajność to około 33 mln km² rocznie. Wody podziemne są eksploatowane przez kilkanaście tysięcy studni, zarówno wierconych, jak i sztolniowych. Nadmierny pobór wody na nawadnianie oraz rozwój turystyki spowodował obniżenie się poziomu wód miejscami o kilka metrów^[2].

Naturalną formacją roślinną Cypru jest makia, w skład której wchodzą krzewy i niskie drzewa (np. dęby), oraz jej uboższa forma – frygana, występująca na wyspie do wysokości około 500 m n.p.m. Na nizinie Mesaoria występują stepy, na których można spotkać m.in. sosnę alepską (Pinus halepensis), cyprysy (Cupressus) i dęby Quercus alnifolia. W górzystych częściach wyspy (powyżej 1000 m n.p.m.) rośnie m.in. sosna czarna (P. nigra) i endemiczny cedr Cedrus brevifolia. Lasy zajmują około 13% powierzchni wyspy. W uprawach dominuje sadownictwo, uprawiana jest winorośl, drzewa cytrusowe, orzechy, migdałowce, figowce, oliwki^[2].

Fauna w kraju jest dość uboga, brak wielu kontynentalnych gatunków, w tym żmij i większości ssaków. W plejstocenie na Cyprze występował hipopotam karłowaty. Współcześnie występuje tu m.in. muflon, kameleon pospolity, gekon turecki i hardun^[2].

Na Cyprze stwierdzono występowanie 275 gatunków ptaków; pod tym względem państwo zajmuje 144. miejsce na świecie. Większość z nich, 258, to gatunki najmniejszej troski. Trzy są zagrożone – raróg (Falco cherrug), ścierwnik (Neophron percnopterus) oraz sterniczka zwyczajna (Oxyura leucocephala). Dwa (marmurka, Marmaronetta angustirostris i burzyk śródziemnomorski, Puffinus yelkouan) są narażone, zaś 12 bliskich zagrożenia – m.in. błotniak stepowy (Circus macrourus) i żwirowiec stepowy (Glareola nordmanni). Na Cyprze znajdują się 34 ostoje ptaków IBA o łącznej powierzchni 310 711 ha. Cała wyspa jest uznana za obszar Endemic Bird Area^[5] ze względu na występowanie pokrzewki cypryjskiej (Sylvia melanothorax) i białorzytki cypryjskiej (Oenanthe cypriaca)^[6].

Na Cyprze praktykowane jest łapanie drobnych ptaków śpiewających; podobne ma miejsce np. na Prowansji^[7]. Łapane są w siatki (mist-netting) oraz na pokryte klejem (birdlime) patyki (limesticks). Po zabiciu ptaki przygotowywane są w charakterze potrawy (ambelopoulia), spożywanej zarówno przez turystów, jak i miejscowych. Na jesieni 2014 zabito blisko 2 miliony osobników, przez pozostałą część roku 0,5 mln; rozciągnięto 16 km sieci i rozłożono 6 tys. pułapek, mimo że od 1974 roku obie metody łapania są nielegalne. Wzbudziły sprzeciw BirdLife International nie tylko ze względu na nielegalność, przypadkowość łapanych ptaków i niehumanitarność – wiele złapanych gatunków jest chronionych. Spośród 152 gatunków, które złapano w 2014, 78 uznanych jest za zagrożone. Wg BirdLife International łapanie ptaków może pogorszyć opinię o kraju w oczach turystów, ponadto nie przynosi zysku ekonomicznego z turystyki^[8].

• Wyspy Morza Śródziemnego