Gene Kelly

Gene Kelly
Imię i nazwisko	Eugene Curran Kelly
Data i miejsce urodzenia	23 sierpnia 1912 Pittsburgh
Data i miejsce śmierci	2 lutego 1996 Beverly Hills
Zawód	tancerz, choreograf, piosenkarz, aktor, reżyser
Współmałżonek	Betsy Blair (1941–1957; rozwód) Jeanne Coyne (1960–1973; jej śmierć) Patricia Ward (1990–1996; jego śmierć)
Lata aktywności	1938–1994
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Eugene Curran Kelly (ur. 23 sierpnia 1912 w Pittsburghu, zm. 2 lutego 1996 w Beverly Hills) – amerykański tancerz, choreograf, piosenkarz, aktor filmowy, teatralny i telewizyjny oraz reżyser.

Urodził się w rodzinie sprzedawcy fonografów, Jamesa Kelly'ego, oraz byłej aktorki Harriet. Gdy miał osiem lat, matka zapisała go na pierwszy kurs baletu, jednak chłopiec dopiero z czasem — w wieku 15 lat — zainteresował się tańcem na poważnie^[1]. Jako nastolatek był bardzo aktywny, uwielbiał football i baseball^[1]. Stepowania nauczył go utalentowany brat Fred^[1].

Z wykształcenia był ekonomistą. Nastały w Ameryce Wielki kryzys uniemożliwił mu pracę w zawodzie. Aby utrzymać rodzinę, otworzył wspólnie z braćmi szkołę tańca, która wkrótce otrzymała nazwę Gene Kelly Studio^[1]. Występował również w klubach i barach Pittsburgha jako członek The Kelly Brothers.

Pod koniec lat 30. zadebiutował na teatralnych deskach Nowego Jorku. Punktem przełomowym okazał się dla niego broadwayowski musical Kumpel Joey (1940)^[1]. Na wielkim ekranie debiutował u boku Judy Garland w musicalu Dla mnie i mojej dziewczyny (1942)^[1]. Już na samym początku jego kariery filmowej można było dostrzec rewolucyjne podejście aktora do formuły musicalu, a także jego oryginalny styl tańca — bardziej dynamiczny, z licznymi wpływami baletu i tańców afroamerykańskich^[1]. W przeciwieństwie do dotychczasowego króla filmów muzycznych, Freda Astaire'a, Kelly tańczył całym ciałem, jego płynne i znakomite ruchy były wyzbyte dostojności, a strój po raz pierwszy w historii musicalu swobodny, codzienny^[1].

W kolejnych latach występował u boku Rity Hayworth w Modelce (1944), Judy Garland w Thousands Cheer (1943) i Piracie (1948), a także Franka Sinatry w musicalach: Podnieść kotwicę (1945), Zabierz mnie na mecz (1949) i Na przepustce (1949)^[1]. Ten ostatni był również pierwszym filmem, który Kelly współreżyserował ze Stanleyem Donenem^[1]. W 1944 wstąpił do marynarki, gdzie realizował filmy instruktażowe dla armii^[1].

Jego najsłynniejsze dzieła powstały na początku lat 50. XX wieku^[1]. Były to musicale: Amerykanin w Paryżu (1951) Vincente Minnellego i Deszczowa piosenka (1952), którą reżyserował ze Stanleyem Donenem. Z drugiego filmu pochodzi jego słynne wykonanie utworu „Singin' in the Rain”. W 1951 otrzymał Oscara Specjalnego za dotychczasowy dorobek^[1]. Jego późniejsze filmy to m.in.: Brigadoon (1954), Zawsze jest piękna pogoda (1955), Kto sieje wiatr (1960) czy Panienki z Rochefort (1967). W 1969 wyreżyserował musical Hello, Dolly! z Barbrą Streisand w roli głównej^[1].

Odznaczony Narodowym Medalem Sztuki, kawaler Legii Honorowej. American Film Institute umieścił go na 15. miejscu na liście największych aktorów wszech czasów (The 50 Greatest American Screen Legends)^[2]. W 1959 zasiadł w jury konkursu głównego na 12. MFF w Cannes.

• 1942 Dla mnie i mojej dziewczyny (For Me and My Gal)
• 1943 Pilot #5

Du Barry Was a Lady

Thousands Cheer

Krzyż Lotaryngii (The Cross of Lorraine)

• 1944 Modelka (Cover Girl)

Christmas Holiday

• 1945 Podnieść kotwicę (Anchors Aweigh)
• 1946 Rewia na Broadwayu (Ziegfeld Follies)
• 1947 Living in a Big Way
• 1948 Pirat (The Pirate)

Trzej muszkieterowie (The Three Musketeers)

Słowa i muzyka (Words and Music)

• 1949 Zabierz mnie na mecz (Take Me Out to the Ball Game)

Na przepustce (On the Town)

• 1950 Black Hand

Summer Stock

• 1951 Amerykanin w Paryżu (An American in Paris)

It's a Big Country

• 1952 Council of Europe

Love Is Better Than Ever

Deszczowa piosenka (Singin' in the Rain)

The Devil Makes Three

• 1954 Brigadoon

Crest of the Wave

Z głębi serca (Deep in My Heart)

• 1955 Zawsze jest piękna pogoda (It's Always Fair Weather)

1955 Motion Picture Theatre Celebration

• 1956 The Magic Lamp

Zaproszenie do tańca (Invitation to the Dance)

• 1957 Szczęśliwa droga (The Happy Road)

Roztańczone dziewczyny (Les Girls)

• 1958 Flower Drum Song

Marjorie Morningstar

• 1960 Kto sieje wiatr (Inherit the Wind)

Pokochajmy się (Let's Make Love)

• 1964 Pięciu Mężów Pani Lizy (What a Way to Go!)
• 1973 Czterdzieści karatów (40 Carats)
• 1974 Just One More Time

To jest rozrywka! (That's Entertainment!)

• 1975 The Lion Roars Again
• 1976 To jest rozrywka! II (That's Entertainment, Part II)
• 1977 Viva Knievel!
• 1980 Xanadu

The Muppet Show (sezon 5, odc. 1) – gwiazda programu

• 1981 Reporters
• 1985 That's Dancing!
• 1993 The Young Girls Turn 25
• 1994 To jest rozrywka! III (That's Entertainment, Part III)

• 1949 Na przepustce (On the Town)
• 1951 Amerykanin w Paryżu (An American in Paris)
• 1952 Deszczowa piosenka (Singin' in the Rain)
• 1955 Zawsze jest piękna pogoda (It's Always Fair Weather)
• 1956 Zaproszenie do tańca (Invitation to the Dance)
• 1957 Szczęśliwa droga (The Happy Road)
• 1958 The Tunnel of Love
• 1962 Gigot
• 1967 Poradnik żonatego mężczyzny (A Guide for the Married Man)
• 1969 Hello, Dolly!
• 1970 Klub Towarzyski Cheyenne (The Cheyenne Social Club)
• 1976 To jest rozrywka! II (That's Entertainment, Part II)

• Nagroda Akademii Filmowej Oscar za całokształt pracy aktorskiej: 1952
• Złoty Glob Nagroda im. Cecila B. DeMille’a: 1981
• Nagroda na MFF w Berlinie Złoty Niedźwiedź: 1956 Zaproszenie do tańca

• Gene Kelly w bazie IMDb (ang.)
• Gene Kelly w bazie Filmweb
• Gene Kelly w bazie Notable Names Database (ang.)
• Gene Kelly w bazie Discogs.com (ang.)