Głowacz pręgopłetwy
| Cottus poecilopus[1] | |||
| Heckel, 1837 | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
głowacz pręgopłetwy | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
Głowacz pręgopłetwy[3] (Cottus poecilopus) – gatunek drapieżnej, słodkowodnej ryby skorpenokształtnej z rodziny głowaczowatych (Cottidae).
Występowanie
Zlewiska mórz Czarnego, Bałtyckiego, Północnego i Arktycznego. W Polsce występuje w górnym biegu Wisły i Odry oraz w ich górskich dopływach.
Zamieszkuje szybko płynące potoki z czystą, dobrze natlenioną wodą, czyste rzeki i jeziora z dnem piaszczystym lub żwirowym. Preferuje potoki górskie. Występuje np. w potoku płynącym Doliną Kościeliską w Tatrach i to niemal do samych źródeł. Jeziorowa forma w Polsce występuje w jeziorach Hańcza i Święcajty. W ostatnich latach odkryto liczne populacje tego gatunku w niektórych rzekach i strumieniach dorzecza Łeby. Toleruje wody słonawe.
Cechy morfologiczne
Osiąga do 15 cm długości. Ciało krępe, lekko grzbietobrzusznie spłaszczone, zwężające się ku tyłowi, nagie (bez łusek). Szeroka głowa z dużym otworem gębowym w położeniu końcowym oraz wysoko osadzonymi oczami. Dwie płetwy grzbietowa, druga większa i dłuższa, szerokie płetwy piersiowe. Płetwy brzuszne wydłużone, sięgające poza otwór odbytowy, ich pierwszy promień jest silnie skrócony.
Na bokach występują ciemne, poprzeczne smugi. Od innych gatunków z rodzaju Cottus występujących w Europie różni się posiadaniem kolców o łopatkowatym kształcie oraz pręg na płetwach brzusznych (stąd jego nazwa).
Odżywianie
Żywi się glonami, wieloszczetami, skorupiakami, ikrą i larwami innych ryb.
Ochrona
Na terenie Polski gatunek był objęty ścisłą ochroną gatunkową[4][5]. Od 2014 r. podlega ochronie częściowej[6][7].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Cottus poecilopus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Cottus poecilopus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Krystyna Kowalska, Jan Maciej Rembiszewski, Halina Rolik Mały słownik zoologiczny, Ryby, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. 2004 nr 220 poz. 2237). [dostęp 2017-01-19].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. 2011 nr 237 poz. 1419). [dostęp 2015-02-02].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2014 r., poz. 1348). [dostęp 2014-10-08].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2016 r., poz. 2183). [dostęp 2017-01-16]..
Bibliografia
- Cottus poecilopus. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 7 lutego 2010]
- Josef Reichholf, Gunter Steinbach, Claus Militz: Wielka encyklopedia ryb : słodkowodne i morskie ryby Europy. Wiśniewolski Wiesław (tłum.). Warszawa: Muza, 1994. ISBN 83-7079-317-7.
- Fritz Terofal, Claus Militz: Ryby słodkowodne. Leksykon przyrodniczy. Henryk Garbarczyk, Eligiusz Nowakowski i Jacek Wagner. Warszawa: Świat Książki, 1997. ISBN 83-7129-441-7.
Linki zewnętrzne
- „Głowacz pręgopłetwy” (amatorski film w 4K)