Géza Horváth
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Specjalność: entomologia, hemipterologia | |
| Alma Mater | |
Géza Horváth (ur. 23 listopada 1847 w Csécsu, zm. 8 września 1937 w Budapeszcie) – węgierski entomolog, specjalizujący się w hemipterologii i entomologii stosowanej.
Życiorys
Géza Horváth urodził się 23 listopada 1847 w ówczesnym Csécsu, a obecnych Čečejovcach. Uczęszczał do szkoły w Koszycach. Już w tych latach miał okazję prowadzić odłowy owadów z entomologiem Ludwigiem Heinrichem Jeittelsem. Studiował na Uniwersytecie Wiedeńskim. W 1872 roku uzyskał tam stopień doktora nauk medycznych. W 1873 i 1874 roku pracował tymczasowo jako asystent w Węgierskim Muzeum Narodowym. Od 1875 roku odbywał praktyki medyczne w Forró. W 1878 roku został lekarzem rejonowym w Varannó[1]. W 1880 roku węgierskie Ministerstwo Rolnictwa zleciło mu ustanowienie stacji badawczej celem walki z gradacją filoksery winiec. Po zwalczeniu plagi tego szkodnika stacja przemianowana została z Országos Phylloxera Állomás na Magyar Királyi Állami Rovartani Állomás, a Horváth, pozostając jej kierownikiem, kontynuował w niej badania na innymi pluskwiakami fitofagicznymi[1][2][3]. Od 1986 do 1923 roku Géza był kierownikiem wydziału zoologicznego Węgierskiego Muzeum Narodowego[4].
Praca naukowa
Horváth jest autorem 467 publikacji naukowych[5]. Specjalizował się w taksonomii i faunistyce pluskwiaków. Zajmował się pluskwiakami różnoskrzydłymi, piewikami, mszycami, koliszkami i czerwcami[5][4][3][1]. Jego prace dotyczyły głównie fauny Palearktyki, a zwłaszcza Węgier i Bałkanów. Opublikował m.in. katalog węgierskich pluskwiaków, opisy 33 nowych gatunków środkwoeuropejskich piewików[4] czy opisy dwóch nowych gatunków czerwców[3]. Odbywał liczne wyprawy entomologiczne[5], w tym do Kaukazu[1]. Był redaktorem naczelnym czterech części „General Catalogue of Hemiptera”[4]. Jako osoba zainteresowana entomologią stosowaną badał także drapieżniki pluskwiaków i rozważał zastosowanie ich w kontroli biologicznej ich populacji[3].
Od 1877 roku Horváth był członkiem Węgierskiej Akademii Nauk. W 1884 roku założył entomologiczne czasopismo naukowe Rovartani Lapok[1]. W 1989 roku na spotkaniu Sekcji Zoologicznej Węgierskiego Królewskiego Towarzystwa Historii Naturalnej jako pierwszy zaproponował spisanie całej fauny węgierskiej; trudności związane z kompilacją tomu o stawonogach położyły podwaliny pod powstanie Budapesti Entomologusok Asztaltársasága[2]. W 1927 roku Horváth został prezydentem X Międzynarodowej Konferencji Zoologicznej, która odbyła się w Budapeszcie[6].
Przypisy
- ↑ a b c d e A. Lechner, Horváth, Géza von, [w:] Österreichisches Biographisches Lexikon 1815–1950 (ÖBL). Band 2, Wien: Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, 1959, s. 430-431.
- ↑ a b Károly Vig, Győző Szél. Évszázadnyi rovarászat - 100 éves a Magyar Rovartani Társaság. A century's bug hunting —100 years of the Hungarian Entomological Society. „Növényvédelem”. 46 (12), s. 555-587, 2010.
- ↑ a b c d Michael: Hungarian Coccidology. [w:] The Scale, Volume XXIV [on-line]. Systematic Entomology Lab, USDA, 2000. [dostęp 2022-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ a b c d Werner Holzinger, Ingrid Kammerlander, Herbert Nickel: The Auchenorrhyncha of Central Europe. Die Zikaden Mitteleuropas. Vol. 1. Fulgoromorpha, Cicadomorpha excl. Cicadellidae. Leiden, Boston: Brill, 2003. ISBN 90-04-12895-6. OCLC 52557622.
- ↑ a b c Randall T. Schuh, James Alexander Slater: True bugs of the world (Hemiptera:Heteroptera): classification and natural history. Cornell University Press, 1995, s. 6. ISBN 0-8014-2066-0. (ang.).
- ↑ L.O. Howard. A History of Applied Entomology (Somewhat Anecdotal). „Smithsonian Miscellaneous Collections”. 84 (3065), s. 274–275, 1930. ISSN 0096-8749.