Czarno-biało-czerwona flaga Niemiec
| |
| Informacje | |
| W użyciu |
1867–1919, 1933–1935 |
|---|---|
| Proporcje |
2:3 (1867–1919) |
| Wprowadzona |
1867 |
| Opis flagi |
poziome pasy jednakowej szerokości, czarny, biały i czerwony. |
Czarno-biało-czerwona flaga Niemiec (niem. Schwarz-Weiß-Rot[1]) – flaga, będąca symbolem trzech historycznych niemieckich bytów państwowych: Związku Północnoniemieckiego (1867–1871), Cesarstwa Niemieckiego (1871–1919) oraz III Rzeszy – zanim wprowadzono flagę ze swastyką (1933–1935)[2][3][4].
Historia
Flaga powstała w 1867 roku w wyniku połączenia kolorów Królestwa Prus (czarny i biały) z kolorami trzech miast hanzeatyckich: Hamburga, Bremy i Lubeki (czerwony i biały). Flagę wymyślono jako symbol Związku Północnoniemieckiego, lecz nie miała ona rangi symbolu narodowego, gdyż Związek Północnoniemiecki nie reprezentował jednego konkretnego narodu, tylko był sojuszem wielu odrębnych państw[2]. Po utworzeniu w 1871 roku Cesarstwa Niemieckiego jego władze przyjęły jako symbol tego państwa flagę czarno-biało-czerwoną, która odtąd zaczęła się odnosić do narodu niemieckiego, jako że Cesarstwo Niemieckie było państwem narodowym[3].
Po rewolucji listopadowej 1918 roku i klęsce Niemiec w I wojnie światowej, w sierpniu 1919 roku Zgromadzenie Narodowe przyjęło w Weimarze konstytucję, która ogłosiła Niemcy republiką znaną jako Republika Weimarska i zastąpiła tę flagę – symbolizującą system monarchiczny, militarystyczny i autorytarny – flagą w kolorach czarnym, czerwonym i złotym (art. 3 ust. 1 konstytucji Republiki Weimarskiej)[5]. Jednak ze względu na powszechną międzynarodową rozpoznawalność, flota morska używała nadal starej flagi cesarskiej, z tą różnicą, że w lewym górnym rogu umieszczono małą flagę republikańską[6].
Odniesienia w symbolice narodowosocjalistycznej
Kolorystykę flagi czarno-biało-czerwonej zastosowano również w sztandarze narodowosocjalistycznej partii NSDAP i jednocześnie późniejszej fladze III Rzeszy, co miało nawiązywać do tradycji Cesarstwa Niemieckiego i stanowić symbol niechęci polityków NSDAP (późniejszych członków organów władzy III Rzeszy) do Republiki Weimarskiej.
W 1933, wkrótce po przejęciu władzy w Niemczech przez NSDAP w wyniku zwycięskich wyborów do Reichstagu, czarno-czerwono-złota flaga Republiki Weimarskiej została zakazana i zastąpiona na powrót starą czarno-biało-czerwoną flagą Cesarstwa Niemieckiego. Rozporządzenie w tej sprawie wydał prezydent Rzeszy Paul von Hindenburg. Obok czarno-biało-czerwonej flagi, jeśli to możliwe, należało wywieszać flagę NSDAP ze swastyką[7]. Ten swoisty dualizm symboli państwowych i partyjnych trwał do 1935, kiedy to Reichstag, w pełni kontrolowany przez nazistów, uchwalił tzw. ustawy norymberskie, na mocy których m.in. ustanowiono flagę ze swastyką jedyną oficjalną flagą państwową III Rzeszy[8]. Zmiana ta była reakcją na szeroko opisywany przez niemiecką prasę incydent, który wydarzył się w Nowym Jorku, gdzie grupa uczestników antynazistowskiej demonstracji wtargnęła na pokład niemieckiego statku pasażerskiego „Bremen” i zerwała z masztu nazistowską flagę ze swastyką. Strona amerykańska odmówiła wszczęcia postępowania karnego przeciwko sprawcom, argumentując, że nie została znieważona flaga państwowa, a jedynie symbol partii politycznej[9]. Ówczesny przewodniczący Reichstagu, Hermann Göring, uzasadniał zniesienie czarno-biało-czerwonej flagi koniecznością „uniemożliwienia reakcjonistom zdegradowania flagi ze swastyką do rangi jedynie partyjnego proporczyka”[10].
Ze względu na zakaz używania nazistowskiej flagi ze swastyką we współczesnych Niemczech, większość organizacji neonazistowskich przyjęła za swój symbol flagę czarno-biało-czerwoną. Jednak flaga ta nigdy nie miała znaczenia rasistowskiego ani antysemickiego, pomimo jej krótkotrwałego użycia w symbolice państwowej III Rzeszy.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Die Bundesflagge. [w:] Staatliche Symbole [on-line]. bundestag.de. [dostęp 2020-03-07]. (niem.).
- ↑ a b Norddeutscher Bund. flaggenlexikon.de. [dostęp 2020-03-07]. (niem.).
- ↑ a b Deutsches Reich (1871–1918). flaggenlexikon.de. [dostęp 2020-03-07]. (niem.).
- ↑ Deutsches Reich (1933–1945). flaggenlexikon.de. [dostęp 2020-03-07]. (niem.).
- ↑ Der Ursprung der Farben Schwarz, Rot und Gold. flaggenlexikon.de. [dostęp 2024-11-10]. (niem.).
- ↑ Die Verfassung des Deutschen Reiches ("Weimarer Reichsverfassung") 11. August 1919
- ↑ Erlaß des Reichspräsidenten über die vorläufige Regelung der Flaggenhissung vom 12. März 1933
- ↑ Reichsflaggengesetz vom 15. September 1935 – Eines der drei "Nürnberger Gesetze"
- ↑ Brian Leigh Davis: Flags & standards of the Third Reich, Macdonald & Jane's, London 1975, ISBN 0-356-04879-9
- ↑ Redetext in: Völkischer Beobachter Nr. 260 vom 17. September 1935.