Eulalia z Méridy
| dziewica i męczennica | |
| |
| Data i miejsce urodzenia |
ok. 290–292 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
ok. 304 |
| Czczona przez | |
| Wspomnienie |
10 grudnia (kat.), |
| Atrybuty |
miniaturowy piecyk, biała gołębica |
| Patronka |
kobiet w połogu, podróżnych, młodzieży |
| Szczególne miejsca kultu | |
Eulalia z Méridy (ur. ok. 290[1] lub 292[2] w Augusta Emerita, zm. ok. 304 tamże) – dziewica i męczennica chrześcijańska[3], hiszpańska bohaterka wiary, święta Kościoła katolickiego i prawosławnego[4].
O jej życiu niewiele wiadomo. Jej Passio, które się zachowało, nie przedstawia większej wartości historycznej, natomiast wczesny kult świętej jest dobrze udokumentowany[5]. Śmierć męczeńską poniosła w czasach panowania Dioklecjana (284–305) i Maksymiana (286–305), będąc kilkunastoletnią dziewczyną.
Żywot
Pochodziła z zamożnej chrześcijańskiej rodziny z okolic obecnej Barcelony. Słysząc o prześladowaniach chrześcijan, w tajemnicy opuściła dom. Jawnie upomniała miejscowego urzędnika za jego postępowanie wobec wiernych. Nie wyrzekłszy się wiary w Chrystusa i za odmowę złożenia ofiary bogom poniosła śmierć męczeńską mając trzynaście (lub czternaście[1]) lat.
Hagiografia przypisuje jej śmierć poprzez spalenie w piecu[2] lub poprzez rozpięcie jej na krzyżu i podpalenie świecami. W chwili śmierci z jej ust miała ulecieć dusza w postaci białej gołębicy oraz spaść śnieg, aby okryć jej ciało[4]. Ciało świętej pogrzebali jej rodzice.
Kult świętej
Święta Eulalia widnieje na bizantyńskiej mozaice w Rawennie, a rzymski poeta Prudencjusz (zm. ok. 405) poświęcił jej hymn Peristephanon. Czcili ją Wenancjusz Fortunat w swej poezji i św. Grzegorz z Tours w dziele In gloria martyrum.
Z czasem kult rozszerzył się na obszarze Afryki Północnej, Francji i Włoch[4].
Jej wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzone jest 10 grudnia. Związany ze świętą dzień 12 lutego[6] prawdopodobnie upamiętnia przeniesienie relikwii (św. Eulalia czczona w Barcelonie właśnie 12 lutego wydaje się być tożsama ze świętą z Méridy).
Cerkiew prawosławna wspomina męczennicę 22 sierpnia/4 września[a], tj. 4 września według kalendarza gregoriańskiego[4].
Jej atrybutami są miniaturowy piecyk i biała gołębica[2], lecz spotykana jest też lilia oraz tradycyjna palma męczeństwa[3]. W ikonografii prawosławnej święta ma szkarłatne szaty i krzyż w ręce. Wyróżnia ją jedynie młody wiek i niski wzrost[4].
Jest patronką katedry św. Eulalii w Barcelonie i samej Barcelony. W wirydarzu katedry znajduje się niewielki staw dla trzynastu gęsi symbolizujących wiek świętej. Jest też patronką kobiet w połogu, podróżnych, a także młodzieży[7]. Ponadto jest orędowniczką w wypadkach zachorowań na dyzenterię i w nieszczęściach.
Zobacz też
- Katedra św. Eulalii w Barcelonie
- kult świętych
- męczennicy wczesnochrześcijańscy
- wstawiennictwo świętych
Uwagi
Przypisy
- ↑ a b Saint Eulalia of Merida [online], Catholic Saints Info (ang.).
- ↑ a b c Eulalia von Mérida. Ökumenisches Heiligenlexikon. [dostęp 2013-02-02]. (niem.).
- ↑ a b Archivio Parrocchia, Sant' Eulalia Vergine e martire in Spagna [online], Enciclopedia dei Santi [dostęp 2013-02-02] (wł.).
- ↑ a b c d e Charkiewicz ↓
- ↑ Deon.pl ↓.
- ↑ Żywot świętej Eulalii, Męczenniczki. Żywoty Świętych Pańskich na wszystkie dni roku – Katowice/Mikołów 1937 r.. [dostęp 2013-02-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-06-09)].
- ↑ Asociación de la Virgen y Mártir Santa Eulalia. Stowarzyszenie św. Eulalii. [dostęp 2013-02-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-13)]. (hiszp.).
Bibliografia
- Jarosław Charkiewicz, Męcz. Eulalia [online], Cerkiew.pl [dostęp 2013-02-02].
- Eulalia. DEON.pl z inicjatywy SJ i Wydawnictwa WAM. [dostęp 2013-02-02].