Emmanuel Armand de Vignerot du Plessis de Richelieu, książę d'Aiguillon

Data urodzenia	31 lipca 1720
Data śmierci	1782
Pierwszy minister Francji
Okres	od 1771 do 1774
Poprzednik	Étienne-François de Choiseul
Następca	Jean-Frédéric Phélypeaux
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Emmanuel-Armand de Vignerot du Plessis de Richelieu, książę d'Aiguilon (ur. 31 lipca 1720, zm. 1788) – francuski polityk i wojskowy.

Był synem Armanda Louisa de Vignerot du Plessis i Anne Charlotte de Crussol de Florensac, bratankiem marszałka Louis François Armand du Plessis, księcia de Richelieu (1696–1788).

Zaciągnął się do armii w wieku 17 lat. W wieku 19 lat został pułkownikiem regimentu prowincji Brie. W czasie wojny o sukcesję austriacką (1741–1748) służył we Włoszech. Podczas oblężenia Château-Dauphin (1744) został ciężko ranny, a w roku 1746 dostał się do niewoli. Po powrocie został awansowany na marszałka (maréchal de camp) w roku 1748.

W 1740 ożenił się z Louise Félicité de Brehan, córką Louis de Bréhan, hrabiego de Plélo i Louise-Françoise de Phélypeaux. Dzięki wżenieniu się w tak wpływową rodzinę (w połączeniu z jego pochodzeniem z rodu Richelieu) – uzyskał istotne wpływy na dworze królewskim. Był członkiem tak zwanej Parti dévot, przeciwnej wobec Madame de Pompadour, jansenistów i parlamentów. W związku z tym często był obiektem ataków pamflecistów.

Od 6 czerwca 1771 do 2 czerwca 1774 był sekretarzem spraw zagranicznych, na tym stanowisku zastąpił wuja swojej żony – Ludwika Phélypeaux. Był zwolennikiem pokojowej koegzystencji z Prusami, co niestety wykorzystał Fryderyk Wielki uznając, że ma wolną rękę w kształtowaniu losów Polski. Jego dalszej karierze stanęła na drodze niechęć, jaką darzyła go Maria Antonina Austriaczka.

W 1785 roku został członkiem Akademii Francuskiej^[1].

Historia Dyplomacji Polskiej – tom II 1572–1795, PWN Warszawa 1981, s. 515.

• Mémoires du ministere du duc d'Aiguillon (2nd ed., Paris and Lyons, 1792), prawdopodobnie napisane przez J.L. Soulavie
• Henri Carré, La Chalotais et le duc d'Aiguillon (Paris, 1893)
• Marcel Marion, La Bretagne et le duc d'Aiguillon (Paris, 1898)
• Barthèlemy Pocquet, Le Duc d'Aiguillon et La Chalotais (Paris, 1901–1902)
• Jules Flammermont, Le Chancelier Maupeou et les parlements (Paris, 1883)
• Frédéric Masson, Le Cardinal de Bernis (Paris, 1884)