Elektrownia Wodna Żarnowiec
Elektrownia Wodna Żarnowiec – największa w Polsce elektrownia szczytowo-pompowa. Położona w miejscowości Czymanowo nad Jeziorem Żarnowieckim w województwie pomorskim na granicy powiatów puckiego i wejherowskiego.
Budowę elektrowni rozpoczęto 1 czerwca 1973, a oddanie do eksploatacji nastąpiło w 1983[1][2]. Zaplanowana została jako akumulator energii dla powstającej w pobliskim Kartoszynie Elektrowni Jądrowej Żarnowiec.
Górny zbiornik wodny elektrowni to zbiornik Czymanowo wybudowany w miejscu dawnej wsi Kolkowo. Jest to sztuczny zbiornik o powierzchni 135 ha, pojemności użytkowej 13,8 mln m³ i całkowitej 16 mln m³. Niecka zbiornika jest otoczona wałami ziemnymi i całkowicie pokryta warstwą asfaltu. Rzędna lustra wody w górnym zbiorniku wynosi ponad 100 m n.p.m., a jego wahania sięgają 16 metrów. Zbiornik pozwala na zgromadzenie w energii potencjalnej wody 3,6 GWh energii elektrycznej[2][3][2].
Zbiornik dolny stanowi Jezioro Żarnowieckie o powierzchni 1470 ha i pojemności 121 hm³. Praca elektrowni wywołuje w jeziorze wahania poziomu zwierciadła wody wynoszące 1 m[4][2].
Zbiornik górny jest połączony z elektrownią znajdującą się nad kanałem łączącym ją ze zbiornikiem dolnym, czterema zwężającymi się rurociągami stalowymi o długości 1100 m każdy i średnicy 7,1 m przy wlocie górnym i 5,4 m przy wlocie dolnym do elektrowni. Maksymalny przepływ przez wszystkie cztery rurociągi wynosi 700m3 na sekundę, co w połączeniu z pojemnością górnego zbiornika pozwala na ciągłą pracę pełną mocą przez 5,5 godziny i stanowi zasób energii elektrycznej o wartości 3,6 GWh[5].
Elektrownia wyposażona jest w cztery jednakowe hydrozespoły odwracalne z turbinami Francisa o mocy łącznej 716 MW i 800 MW maksymalnie w cyklu pracy pompowej. Elektrownia połączona jest z Jeziorem Żarnowieckim kanałem o długości 835 m, szerokości 250 m, głębokości do 13 m. Prędkość przepływu wody w kanale podczas pracy elektrowni nie przekracza 1 m/s[6].
| dla pracy turbinowej | dla pracy pompowej |
|---|---|
| 4 x 179 MW = 716 MW | 4 x 200 MW = 800 MW |
Turbiny uruchamiane są zdalnie z Krajowej Dyspozycji Mocy w Warszawie.
Właścicielem elektrowni jest spółka PGE Energia Odnawialna S.A., która jest jednocześnie operatorem żarnowieckiej elektrowni.
Przypisy
- ↑ Elektrownia szczytowo-pompowa Porąbka-Żar, [w:] Wojciech Majewski, Rozwój energetyki wodnej w Polsce. Najważniejsze obiekty hydrotechniczne, „Acta Energetica” (3/16), 2016, s. 59 [dostęp 2024-05-28] (ang. • pol.).
- ↑ a b c d Elektrownia Wodna Żarnowiec - historia i dzień dzisiejszy. elektroenergetyka.pl. [dostęp 2017-11-27]. (pol.).
- ↑ Elektrownia szczytowo-pompowa Porąbka-Żar, [w:] Wojciech Majewski, Rozwój energetyki wodnej w Polsce. Najważniejsze obiekty hydrotechniczne, „Acta Energetica” (3/16), 2016, s. 59 [dostęp 2024-05-28] (ang. • pol.).
- ↑ Elektrownia szczytowo-pompowa Porąbka-Żar, [w:] Wojciech Majewski, Rozwój energetyki wodnej w Polsce. Najważniejsze obiekty hydrotechniczne, „Acta Energetica” (3/16), 2016, s. 59 [dostęp 2024-05-28] (ang. • pol.).
- ↑ Elektrownia szczytowo-pompowa Porąbka-Żar, [w:] Wojciech Majewski, Rozwój energetyki wodnej w Polsce. Najważniejsze obiekty hydrotechniczne, „Acta Energetica” (3/16), 2016, s. 59 [dostęp 2024-05-28] (ang. • pol.).
- ↑ Elektrownia szczytowo-pompowa Porąbka-Żar, [w:] Wojciech Majewski, Rozwój energetyki wodnej w Polsce. Najważniejsze obiekty hydrotechniczne, „Acta Energetica” (3/16), 2016, s. 59 [dostęp 2024-05-28] (ang. • pol.).