Edward Dubowik

Jarek Jarosz

major
Data i miejsce urodzenia	23 czerwca 1915 Juncewicze
Data i miejsce śmierci	4 kwietnia 1973 Strzelce Krajeńskie
Przebieg służby
Lata służby	Wojsko Polskie ludowe Wojsko Polskie
Jednostki	57 Pułk Piechoty Wielkopolskiej 21 Brygada Powszechnej Organizacji „Służba Polsce”
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa: bitwa nad Bzurą
Późniejsza praca	Państwowe Technikum Ogrodnicze w Iłowej Żagańskiej Państwowe Technikum Rolnicze i Mechanizacji Rolnictwa w Strzelcach Krajeńskich
Odznaczenia

Edward Dubowik ps. „Jarek”, „Jarosz” (ur. 10 czerwca^?/23 czerwca 1915 w Juncewiczach, zm. 4 kwietnia 1973) – nauczyciel, działacz społeczny, major ludowego Wojska Polskiego.

Edward Dubowik urodził się w Juncewiczach i wraz z młodszą siostrą Elizą byli wychowywani przez matkę Leokadię^[1]. Edward mając 16 lat pracował jako goniec w Olkowiczach na poczcie, a później zaczął się uczyć w zakresie ogólnokształcącym i rolniczym. Powołano go w 1936 roku do służby wojskowej i skierowany został do jej odbycia w 57 pułku piechoty w Poznaniu. Będąc członkiem orkiestry wojskowej zaczął się uczyć w siódmej klasie Gimnazjum Ogólnokształcącego Wieczorowego im. Ignacego Paderewskiego, którą w 1939 roku ukończył. W macierzystej jednostce zastał go wybuch II wojny światowej. 24 września 1939 roku podczas walk z Niemcami został ranny pod Kutnem i wzięty do niewoli. Osadzono go w obozie jenieckim Stalag XI A w Altengrabow koło Magdeburga, ale wkrótce przeniesiony został z obozu do wsi Jesieritzu über Gardelegen na przymusowe roboty^[2]. Podczas wojny należał na terenie Niemiec do Polskiej Organizacji Podziemnej^[3] i wówczas występował pod pseudonimami „Jarek” i „Jarosz”. Na czele organizacji stał Komitet Wykonawczy, a dzieliła się na kilka grup, z których trzecią kierował Edward Dubowik będąc w randze porucznika. 2 marca 1945 roku za działalność w POP jej Komitet Wykonawczy awansował Edwarda Dubowika do stopnia kapitana, a także został odznaczony Krzyżem Orderu Virtuti Militari V klasy, który w 1957 roku został zweryfikowany. W marcu 1945 roku odzyskał wolność i włączył się do przygotowywania polskiej młodzieży, a będącej jeszcze na terenie Niemiec do przyszłej działalności w Polsce Ludowej. Porozumiał się w tej sprawie z Ambasadą Polską w Paryżu i uzyskawszy od niej zgodę przystąpił do zorganizowania na terenie Niemiec Zachodnich Związku Młodzieży Polskiej. Siedziba kierownictwa mieściła się w Getyndze, a Dubowik stanął na jej czele. Zabrał się do organizowanie polskiego szkolnictwa, które w Niemczech, które było podległe placówce Polski Ludowej, tzw. Centrali Szkolnictwa Polskiego. W Getyndze zabrał się za organizację ośrodka szkoleniowego w którego skład wchodziły: szkoła powszechna, gimnazjum ogólnokształcące, szkoła mechaniczna i kurs szofersko-mechaniczny^[2]. Wobec szykan ze strony ugrupowań reakcyjnych w lutym 1946 roku we wszystkich szkołach Ośrodka Szkoleniowego w Getyndze przerwano nauki. Biorąc pod uwagę rozwój sytuacji Edward Dubowik postanowił przyśpieszyć powrót młodzieży zorganizowanej w ZMP do kraju, ale pojawiły się trudności w postaci agitacji, którą prowadzili wrogowie ustroju ludowego. Pomimo trudności w marcu 1946 roku powrócił do kraju na czele 2 tysięcy młodych Polaków^[4].

Dubowik powróciwszy do Polski zaczął pracować w Zarządzie Głównym Związku Walki Młodych, a ZMP 9 maja 1946 roku uroczyście rozwiązano, natomiast sztandar organizacji przekazano Centralnej Komisji Porozumiewawczej. W maju 1946 roku Edwarda Dubowika powołano w szeregi ludowego Wojska Polskiego i skierowano do Wyższej Szkoły Oficerskiej w Rembertowie koło Warszawy ukończywszy ją tegoż samego roku. W Oławie koło Wrocławia okresie od 1 stycznia 1947 do 28 lutego 1948 roku był powiatowym komendantem Wychowania Fizycznego, Przysposobienia Wojskowego i Przysposobienia Rolniczego i jako nauczyciel uczył w miejscowym Gimnazjum Ogólnokształcącym^[4]. Kierował w okresie 1 marca 1948–21 lutego 1949 roku 21 Brygadą Powszechnej Organizacji „Służba Polsce” i Międzynarodową Brygadą Młodzieżową Światowej Federacji Młodzieży Demokratycznej. Brygada którą kierował we współzawodnictwie krajowym zdobyła w pierwszym turnusie pierwsze miejsce i sztandar przechodni Komendy Głównej PO „SP”, w drugim i trzecim zajęła II miejsce. 24 października 1948 roku 21 Brygadzie PO „SP” uroczyście wręczono sztandar, który ufundowało społeczeństwo Wrocławia, a 22 lipca 1948 roku Edward Dubowik jako jej komendant otrzymał awans do stopnia majora. W okresie 22 lutego 1949–12 grudnia 1950 roku pełnił obowiązki na stanowisku komendanta, a następnie dyrektora Państwowego Liceum Technicznego PO „SP” w Gryficach i we Wrocławiu–Leśnicy^[4].

Dokształcając się we Wrocławiu w 1951 roku ukończył kurs dyrektorów liceów zawodowych, po którym w Karolewie został w zespołach Państwowych Techników Rolniczych wicedyrektorem do spraw polityczno–wychowawczych, a dyrektorem od 1951 do 1954 roku. Od 1 września do 30 listopada 1954 roku był dyrektorem Państwowego Technikum Mechanizacji Rolnictwa w Grodkowie. Z Ziemią Lubuską związał się od 1954 roku, gdzie pracował w Państwowym Technikum Ogrodniczym w Iłowej Żagańskiej, w Państwowym Technikum Rolniczym i Mechanizacji Rolnictwa w Strzelcach Krajeńskich od 1 października 1957 roku, a 20 grudnia 1958 roku został jej dyrektorem i był nim do dnia swojej śmierci. Nadzorował budowę 2 internatów i warsztaty szkolne^[5]. Był członkiem Polskiej Partii Robotniczej, a później Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W 1969 roku za swoje osiągnięcia otrzymał Lubuską Nagrodę Kulturalną. Wysoko oceniono całokształt jego pracy za co przyznano mu liczne odznaczenia państwowe i bojowe oraz odznaki honorowe z Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski na czele. Zmarł 4 kwietnia 1973 roku^[6].

• Hieronim Szczegóła: Lubuski Słownik Biograficzny. Zielona Góra: Lubuski Komitet Upowszechniania Prasy; Lubuskie Towarzystwo Naukowe, 1984, s. 52–56. ISBN 83-00-00585-4.