Edward Arnekker
| |
 porucznik intendent
| |
| Data i miejsce urodzenia |
19 lutego 1898 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
wiosna 1940 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1920–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Główne wojny i bitwy |
wojna polsko-bolszewicka |
| Późniejsza praca |
urzędnik, wykładowca |
Edward Emil Arnekker (ur. 19 lutego 1898 w Radomiu, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – polski socjolog i ekonomista, wykładowca, porucznik intendent Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Urodził się jako syn Ryszarda i Aurelii z domu Gessner. Przed 1914 był drużynowym Drużyny Harcerzy im. Waleriana Łukasińskiego w Łodzi[1]. W 1918 ukończył wydział handlowy Wyższej Szkoły Realnej Zgromadzenia Kupców w Łodzi[2]. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wstąpił do Wojska Polskiego i brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej w szeregach 2 pułku Ułanów Grochowskich oraz 9 dywizjonu artylerii konnej[3].
W latach 1920–1923 studiował w Wyższej Szkoły Handlowej w Warszawie. Tam obronił pracę dyplomową O systemie nakładczym w krawiectwie Brzezin[2]. W późniejszych latach studiował przez cztery semestry na Uniwersytecie Columbia oraz także przez cztery semestry prawo na Uniwersytecie Warszawskim[2]. W czasie studiów pracował w macierzystej uczelni, w Katedrze Socjologii i Historycznych Nauk Ekonomicznych, następnie w Katedrze Nauk Ekonomicznych Historycznych[2]. Od października 1922 do września 1924, od lipca 1929 do lipca 1933 i od sierpnia 1935 do września 1935 był zatrudniony w Głównym Urzędzie Statystyczny[2]. W GUS opracował m.in. spis urzędnik państwowych, uczestniczył w pracach związanych ze spisem ludności i spisem rolnym, badał strukturę drobnego przemysłu, rzemiosła i chałupnictwa[2]. Pracował też w Urzędzie Rady Ministrów. Wykładał w Centralnym Instytucie Wychowania Fizycznego w Warszawie i w Wolnej Wszechnicy Polskiej[2].
Publikował m.in. na łamach Statystyki Pracy, Ekonomisty oraz w wydawnictwach Instytutu Gospodarstwa Społecznego[2]. Działał w ramach Towarzystwa Ekonomistów i Statystyków Polskich[4], był członkiem zwyczajnym Polskiego Towarzystwa Statystycznego (1938, 1939)[5].
Został awansowany do stopnia podporucznika rezerwy w korpusie oficerów intendentów ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925. Był przydzielony do Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Na stopień porucznika rezerwy został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 i 16. lokatą w korpusie oficerów intendentów[3].
W czasie kampanii wrześniowej 1939 – po agresji ZSRR na Polskę – w nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej. Przebywał w obozie w Starobielsku[6]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach[6], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[7]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD pod poz. 10[6].
Upamiętnienie
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień kapitana[8][9][10]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[11][12][13].
W ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia”, 26 kwietnia 2009 został zasadzony Dąb Pamięci honorujący Edwarda Arnekkera przy Zespole Szkół Publicznych im. Kard. S. Wyszyńskiego w Wierzchowinach[14].
Publikacje
- Produkcja przemysłowa a zatrudnienie i zarobki w 1930 roku (1932)
- Chałupnictwo sitarskie w Biłgorajskiem (1933)
- Przejawy kryzysu w rzemiośle i chałupnictwie (1934)
- Drobny przemysł i chałupnictwo (1934, współautorzy: Zygmunt Kusociński, Antoni Kuroczycki, Ludwik Krzywicki, Zofia Brzózy)
- La petite industrie et l’industrie à domicile. Tom 2
- O kontrolowanej obserwacji porównawczej, jako metodzie badania struktury i właściwości zespołów społecznych (studium socjologiczne) (1935)
- Zagadnienia psychologii społecznej w odniesieniu do życia społecznego wojska (1937)
- Ubezpieczenia społeczne zagranicą (1938)
- Badanie stosunków społecznych i gospodarczych dla celów szkolnych (1938)
- System nakładowy w krawiectwie Brzezin. Le travail à domicile dans la confection des habits à Porgeziny
- Inne
- Syndykaty przemysłowe (1930, autor: Stanisław Piotrowski, przygotowanie do druku)
Zobacz też
- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie
Przypisy
- ↑ Historia 2 Łódzkiej Drużyny Harcerzy im. Waleriana Łukasińskiego 1912 – 2002. s. 6, 44. [dostęp 2015-03-05].
- ↑ a b c d e f g h Słownik biograficzny statystyków polskich, wyd. Główny Urząd Statystyczny i Polskie Towarzystwo Statystyczne, Warszawa 1998, s. 21-22 (biogram autorstwa Rafała Mozołowskiego).
- ↑ a b Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 627.
- ↑ Chałupnictwo w Polsce a kryzys gospodarczy. „Orędownik Wrzesiński”, s. 3, nr 135 z 22 listopada 1930.
- ↑ Polskie Towarzystwo Statystyczne 1912–2012. Warszawa: Polskie Towarzystwo Statystyczne, 2012, s. 275, 278. ISBN 978-83-7027-500-6.
- ↑ a b c Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 7.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 71 [dostęp 2024-10-17] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ I Rajd Katyński w PSP Bierwce. pspbierwce.pl, 6 maja 2014. [dostęp 2015-03-05].
Bibliografia
- Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego: Charków. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2003. s. 7. [dostęp 2015-03-03].
- Edward Arnekker. katyn-pamietam.pl. [dostęp 2015-03-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2 kwietnia 2015)].
- Edward Arnekker – publikacje na stronie Google Books. google.pl. [dostęp 2015-03-03].
- Maria Magdalena Blombergowa. Uczeni polscy rozstrzelani w Katyniu, Charkowie i Twerze. „Analecta”, s. 44, R. 9 Z. 2 (18) / 2000.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939. Wyd. 2 poszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon Sp. z o.o., 2021. ISBN 978-83-66687-09-7.
Linki zewnętrzne
- Prace Edwarda Arnekkera w bibliotece Polona