Edmund Nusbek
 porucznik piechoty
| |
| Data i miejsce urodzenia |
4 stycznia 1897 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
wiosna 1940 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
| |
Edmund Nusbek (ur. 4 stycznia 1897 w Czerniowcach, zm. wiosną (zapewne w kwietniu)[1] 1940 w Charkowie) – porucznik piechoty rezerwy Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Urodził się 4 stycznia 1897 w Czerniowcach, ówczesnej stolicy Księstwa Bukowiny, jako syn Józefa i Władysławy z Kuczyńskich[2][3][4][5].
W czasie wojny z bolszewikami walczył w szeregach 28 pułku strzelców kaniowskich[6]. Dowodził kompanią karabinów maszynowych I batalionu[6]. Został ranny[7].
Po zakończeniu działań wojennych pozostał w wojsku jako oficer zawodowy i kontynuował służbę w 28 pułku strzelców kaniowskich[3][4]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 1297. lokatą w korpusie oficerów piechoty[4][8][9]. W latach 1923–1924 pełnił służbę w 44 pułku piechoty w Równem[10][11]. Później został przeniesiony do rezerwy[7].
Po zakończeniu służby został zatrudniony w Warsztatach Zakładów Amunicyjnych nr 1 w Forcie Bema jako pracownik kontraktowy (księgowy)[7]. Mieszkał w Warszawie[7]. 22 września 1931 „Kurjer Polski” poinformował czytelników, że Edmund Nusbek, były student weterynarii, został zatrzymany i przesłuchany w charakterze podejrzanego o fałszowanie rachunków i przywłaszczenie powierzonych mu, jako sekretarzowi Stowarzyszenia pracowników Warsztatów Amunicyjnych, pieniędzy w kwocie 4650 zł, a następnie oddany pod dozór policji[12].
14 sierpnia 1938 redakcja „Wieczoru Warszawskiego” opublikowała jego wspomnienia poświęcone Stefanowi Pogonowskiemu[6]
W czasie kampanii wrześniowej 1939 dostał się do niewoli sowieckiej i przebywał w obozie w Starobielsku[7]. 24 kwietnia 1940 wraz z grupą jeńców osadzonych w Starobielsku przewieziony do Charkowa[13], gdzie został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD i potajemnie pogrzebany w masowej, bezimiennej mogile w Piatichatkach[7]. 17 czerwca 2000 został oficjalnie otwarty w tym miejscu Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[14]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD pod poz. 2336[7].
Był żonaty ze Stanisławą Anielą z Rajczykowskich, z którą miał syna Andrzeja Mariana (ur. 1931)[15][16].
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło – decyzją nr 439/MON[17] – mianował go pośmiertnie na stopień kapitana[18][19]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[20][21][22].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Walecznych czterokrotnie[10][11][23]
Zobacz też
- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie
Przypisy
- ↑ Wnioskując z daty wywózki, czyli 24 kwietnia, jak podane w: III. Starobielsk - jeden z obozów specjalnych NKWD. W: Ewa Gruner-Żarnoch: Starobielsk w oczach ocalałych jeńców. Szczecin: [Stowarzyszenie Katyń], 2001, s. 37. ISBN 83-905465-1-5. (pol.).
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-04-26].
- ↑ a b Spis oficerów 1921 ↓, s. 103.
- ↑ a b c Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 93.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 380, tu urodzony 2 stycznia 1897.
- ↑ a b c Natarcie na Aleksandrowo : Jak zginął por. Pogonowski : Ze wspomnień uczestnika bitwy pod Radzyminem. „Wieczór Warszawski”. 228, s. 8, 1938-08-14. Warszawa.
- ↑ a b c d e f g Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 380.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 432.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 376.
- ↑ a b Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 254.
- ↑ a b Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 235.
- ↑ Podpis na rachunku zdradził defraudanta : Sekretarz organizacji pracowniczej – aresztowany. „Kurjer Polski”. 259, s. 8, 1931-09-22. Warszawa.
- ↑ III. Starobielsk - jeden z obozów specjalnych NKWD. W: Ewa Gruner-Żarnoch: Starobielsk w oczach ocalałych jeńców. Szczecin: [Stowarzyszenie Katyń], 2001, s. 37. ISBN 83-905465-1-5. (pol.).
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ Edmund Nusbek Vel Nussbek. MyHeritage Ltd.. [dostęp 2024-04-26].
- ↑ Andrzej Marian Nusbek : Dane osoby z katalogu kierowniczych stanowisk partyjnych i państwowych PRL. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 2024-04-26].
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 104 [dostęp 2024-09-27] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-04-26].
Bibliografia
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.