Dubicze Cerkiewne

Dubicze Cerkiewne
	wieś
	; Cerkiew prawosławna pw. Opieki Przenajświętszej Maryi Panny
Państwo	Polska
Województwo	podlaskie
Powiat	hajnowski
Gmina	Dubicze Cerkiewne
Liczba ludności (2011)	276
Strefa numeracyjna	85
Kod pocztowy	17-204
Tablice rejestracyjne	BHA
SIMC	0027915
	Położenie na mapie gminy Dubicze Cerkiewne Dubicze Cerkiewne
	Położenie na mapie Polski Dubicze Cerkiewne
	Położenie na mapie województwa podlaskiego Dubicze Cerkiewne
	Położenie na mapie powiatu hajnowskiego Dubicze Cerkiewne
	52°39′08″N 23°26′17″E/52,652222 23,438056
	Multimedia w Wikimedia Commons

Dubicze Cerkiewne – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie hajnowskim, w gminie Dubicze Cerkiewne^[5]^[6]. Leży nad Orlanką dopływem Narwi.

Miejscowość jest siedzibą gminy Dubicze Cerkiewne i parafii prawosławnej Opieki Matki Bożej. Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Zygmunta w Kleszczelach^[7].

Nazwa wsi pochodzi od nazwy osobowej Duba lub Dub z białoruskim sufiksem -icze.

Wieś królewska starostwa kleszczelowskiego w ziemi bielskiej województwa podlaskiego w 1795 roku^[8]. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Dubicze Cerkiewne, po reformie gminy. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.

Wieś w 2011 roku zamieszkiwało 276 osób^[9].

Legendy

Z legend wynika, że w XVI wieku na obszar obecnej wsi przywędrowało z północnej Litwy plemię Krywiczów i założyło tu obóz. Ponieważ miejsce uznali za piękne i urocze, Krywicze postanowili pozostać tu na dłużej, a potem i na stałe. Prawdopodobnie w pobliżu znajdował się las dębowy, w pobliżu którego osiedlali się zwykle członkowie tego plemienia i od którego nadano też nazwę miejscowości^[10].

Według miejscowej legendy od powstania wsi istniała tu zawsze cerkiew. Istnieją też legendy o skarbie Napoleona, schowanym w okolicach wsi^[10].

Historia

Wieś założono około 1532 roku. Po raz pierwszy wzmiankowana jest w 1568 roku, kiedy to król Zygmunt August, przekazując miasto Kleszczele z przedmieściami w dzierżawę podkomorzemu drohickiemu Stanisławowi Chądzyńskiemu, dołączył do dzierżawy 6 wsi starostwa bielskiego: Żarywiec (Dubicze Cerkiewne), Obychodnik (Grabowiec), Czochy (Czechy Orlańskie), Jelonkę, Suchą Wolę (Suchowolce) i Rudę (Rutkę). Te przyłączone wsie tworzyły wołoszcz kleszczelską.

W okresie międzywojennym wieś należała do gminy Orla. Według spisu ludności z 30 września 1921 roku w Dubiczach Cerkiewnych mieszkało 196 osób w 46 domach, 191 osób podało narodowość białoruską, 5 osób – polską^[11]. 196 osób było wyznania prawosławnego^[11]. W 1927 roku pojawili się we wsi baptyści, a w 1928 – zielonoświątkowcy.

W czerwcu 1941 roku pomiędzy Dubiczami i wsią Grabowiec miała miejsce potyczka wojsk niemieckich z wojskami radzieckimi, w wyniku której częściowo spłonęły obie wsie. W 1956 roku wieś została zelektryfikowana i utworzono bibliotekę. W 1977 roku we wsi zbudowano budynek Urzędu Gminy oraz Ośrodek Zdrowia.

W 1985 we wsi wzniesiono pomnik upamiętniający żołnierzy Armii Czerwonej. Na pomniku umieszczono nazwiska 27 żołnierzy poległych w latach 1941-44^[12]. Pomnik sporządził Mikołaj Korch, rzeźbiarz pochodzący z Kraśkowszczyzny^[13]. W 2018 roku pomnik został uznany przez IPN za symbol komunizmu i zdemontowany^[14].

Atrakcje turystyczne

Cerkiew prawosławna pw. Opieki Przenajświętszej Marii Panny z 1948 roku, powstała na miejscu XVII-wiecznej cerkwi unickiej, która spłonęła w czasie II wojny światowej.
Cmentarz prawosławny z XIX wieku^[15]
budynek dawnej szkoły podstawowej z początku XX w. (obecnie Izba Kultury Ludowej i Tradycji OSP)
drewniana chata z początku XX w. położona przy ul. Głównej
Zalew Bachmaty z plażą

Kościoły