Dolna Saksonia

Niedersachsen

kraj związkowy
Herb Flaga
Państwo	Niemcy
Stolica	Hanower
Kod ISO 3166-2	DE-NI
Premier	Stephan Weil (SPD)
Powierzchnia	47 709,82 km²
Populacja (31.12.2022) • liczba ludności	8 140 242[1]
• gęstość	171 os./km²
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba miast na prawach powiatu	8
Liczba powiatów	37
Liczba gmin	731
Liczba przedstawicieli w parlamencie
Liczba przedstawicieli w Bundesracie	6
Położenie na mapie Niemiec
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Dolna Saksonia (niem. Niedersachsen, dolnosaks. Neddersassen, wschodniofryzyjski Läichsaksen) – drugi pod względem wielkości kraj związkowy Niemiec, utworzony 1 listopada 1946. Jego siedziba administracyjna znajduje się w Hanowerze.

Ważniejsze miasta Dolnej Saksonii to: Hanower (Hannover), Brunszwik (Braunschweig), Osnabrück, Oldenburg, Getynga (Göttingen), Wolfsburg.

We wczesnym średniowieczu w nadmorskiej części dzisiejszego kraju związkowego Dolna Saksonia istniało Królestwo Fryzyjskie, podbite w VIII w. przez państwo frankijskie, a pozostałe tereny, zamieszkane przez plemiona Sasów, Frankowie pod wodzą Karola Wielkiego podbili na przełomie VIII i IX w. Cały obszar wówczas znalazł się w granicach Imperium Karolińskiego i był podzielony na Księstwo Fryzji i Księstwo Saksonii, a od 962 r. leżał w granicach Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Z Księstwa Saksonii z czasem wyodrębniały się mniejsze kraje, prowadząc do ostatecznego rozpadu księstwa w 1296 r. Wśród powstałych krajów były Hrabstwo Oldenburga(inne języki) w 1091 r. (od 1774 r. Księstwo Oldenburga(inne języki)), księstwo arcybiskupie Bremy w 1180 r. oraz Księstwo Brunszwika-Lüneburga w 1235 r. Na skutek dalszych podziałów w 1432 r. powstało Księstwo Calenberg(inne języki), a na obszarze Fryzji w 1464 powstało Hrabstwo Fryzji Wschodniej.

W 1648 r. arcybiskupstwo Bremy zostało zsekularyzowane i przeszło w ręce Szwecji jako Księstwo Bremy, a w 1692 r. Księstwo Calenberg zostało przekształcone w Elektorat Hanoweru, od 1714 r. związany unią personalną z Wielką Brytanią. Po III wojnie północnej Szwecja utraciła księstwo Bremy na rzecz Hanoweru. W 1744 r. Hrabstwo Fryzji Wschodniej zostało przyłączone do Prus.

Na początku XIX w. cały obszar został zajęty przez Napoleona. Zachodnia i północna część regionu przypadła Francji, Fryzja Wschodnia przypadła Królestwu Holandii, a na wschodzie powstało Królestwo Westfalii. Po porażce Napoleona głównymi państwami regionu były Królestwo Hanoweru, Wielkie Księstwo Oldenburga i Księstwo Brunszwiku. W 1837 r. wygasła unia brytyjsko-hanowerska, a w 1866 r. Hanower został podbity i wcielony do Prus jako prowincja Hanower. W 1871 r. cały obszar znalazł się w granicach Niemiec.

Po II wojnie światowej region znalazł się w brytyjskiej strefie okupacyjnej Niemiec, a w latach 1945–1948 obszar przy granicy z Holandią stanowił polską strefę okupacyjną. W 1946 r. istniał tu kraj Hanower(inne języki), utworzony przez Brytyjczyków. Kraj związkowy Dolna Saksonia utworzono 1 listopada 1946 z połączenia krajów: Hanower, Brunszwik, Oldenburg i Schaumburg-Lippe.

W styczniu 1975 r. mieszkańcy Oldenburga (873 tys. osób) i Schaumburg-Lippe (87 tys. osób) opowiedzieli się za przekształceniem ich okręgów w landy RFN, czego jednak Bundestag nie zaakceptował, skłaniając się raczej ku redukcji liczby krajów z 10 do 5-6^[2].

Do 31 grudnia 2004 Dolna Saksonia dzieliła się na rejencje, następnie zniesiono je i kraj związkowy składa się bezpośrednio z powiatów.

W nawiasach kody rejestracyjne pojazdów.

1. Brunszwik (Braunschweig) (BS)
2. Delmenhorst (DEL)
3. Emden (EMD)
4. Oldenburg (OL)
5. Osnabrück (OS)
6. Salzgitter (SZ)
7. Wilhelmshaven (WHV)
8. Wolfsburg (WOB)

• Region Hanower (Region Hannover) (H)

W regionie rozwinął się przemysł samochodowy, rafineryjny, chemiczny, elektrotechniczny, elektroniczny, maszynowy, hutniczy, spożywczy, materiałów budowlanych, drzewny^[3]. W Dolnej Saksonii hoduje się bydło, trzodę chlewną, drób, konie oraz uprawia się ziemniaki, żyto, jęczmień, rośliny pastewne, pszenicę, buraki cukrowe, warzywa, drzewa owocowe^[3].

Koalicja rządząca: koalicja SPD/Zieloni^[4]

Skład Landtagu^[5]:

• SPD – 57
• CDU – 47
• Partia Zielonych – 24
• AfD – 18

Ostatnie wybory: 9 października 2022

Najbliższe wybory: 2027

W północno-zachodniej części kraju zamieszkują Fryzowie. Stanowią autochtoniczną mniejszość narodową i posługują się językiem wschodniofryzyjskim, który ma status języka regionalnego.

Duże znaczenie przywiązuje się w Dolnej Saksonii do rozwoju turystyki rowerowej. Przez region przebiega kilka długodystansowych turystycznych szlaków rowerowych, m.in. przez góry Harz, wzdłuż wybrzeża Morza Północnego, a także wzdłuż rzek Łaba, Wezera, Ems i Aller. Długość dróg rowerowych w całej Dolnej Saksonii ocenia się na około 13000 kilometrów^[6].

• język dolnosaksoński

• oficjalna strona Dolnej Saksonii. international.niedersachsen.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-01-13)].