Dekanat Chojnice

Bazylika Mniejsza Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Chojnicach – główna świątynia dekanatu
Państwo	Polska
Siedziba	Chojnice
Data powołania	1410 (pierwsza wzmianka) 1617 1925
Data zamknięcia	okres reformacji 1772
Wyznanie	rzymskokatolickie
Diecezja	pelplińska
Dziekan	ks. prał. kan. Jacek Dawidowski
Wicedziekan	ks. kan. dr Janusz Chyła
Ojciec duchowny	ks. Jerzy Sikora
Dane statystyczne
Liczba kapłanów • w tym diecezjalnych • w tym zakonnych	23 20 3
Liczba parafii	8
Liczba klasztorów	3
53°41′43,5″N 17°33′48,2″E/53,695417 17,563389
Strona internetowa

Dekanat Chojnice – jeden z 30 dekanatów w rzymskokatolickiej diecezji pelplińskiej. Do dekanatu należy 8 parafii w tym 1 prowadzona przez zakonników. Na terenie dekanatu pracuje 23 kapłanów w tym 3 zakonnych i 20 diecezjalnych. Parafia z największą liczbą wiernych to parafia Matki Bożej Królowej Polski a najstarsza to parafia Ścięcia św. Jana Chrzciciela. Na terenie dekanatu mieszkają zakonnicy z 3 zgromadzeń w tym z 2 żeńskich i 1 męskiego. Dziekanem jest ksiądz prałat kanonik Jacek Dawidowski. Wszyscy poprzedni dziekani to proboszczowie parafii Ścięcia św. Jana Chrzciciela i Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny oraz jeden dziekan (ks. prał. kan. Aleksander Kłos) z parafii Matki Bożej Królowej Polski.

Pierwsza wzmianka sugerująca, że w Chojnicach mogła być siedziba dekanatu pochodzi z czerwca 1383. Wówczas to miejscowy proboszcz był tytułowany „Konrad Dech”. Określenie „dech” może być skrótowym zapisem tytułu dziekana. Dokument ten jednak nie zachował się, a te informacje pochodzą z późniejszych opracowań^[1].

Pierwsza pewna wzmianka o dekanacie w Chojnicach pochodzi z 1410. Należał on pierwotnie do Archidiakonatu kamieńskiego^[2]. Krótko po rozpoczęciu reformacji i rozłamie Kościoła zachodniego w Chojnicach rozwinął się protestantyzm^[3]. Pod koniec lat 40. XIV wieku na skutek wyjazdów młodzieży na studia do Lipska, a także działalności kaznodziejów Kościół ten zyskał wielu wyznawców w mieście w tym burmistrza. Początkowo miejscowi katolicy z proboszczem fary na czele utrudniali życie protestantom, lecz już w 1555 chojnicka fara została przejęta przez protestantów. Wkrótce po tym protestanci mimo protestów katolików przejmowali kolejne świątynie^[4]. W tym okresie Chojnice straciły siedzibę dekanatu, a jego parafie zostały przyłączone do dekanatu Człuchów^[2].

W 1617 siedziba dekanatu oficjalnie została przeniesiona z Człuchowa do Chojnic^[5]. W 1772 Chojnice, które stały się miastem powiatowym^[6], straciły na rzecz Człuchowa siedzibę dekanatu^[2]. Przyczyną tego było zdobycie przez ewangelików większości w radzie miejskiej i przez to niechętna postawa rady do katolicyzm w mieście^[7]. 16 lipca 1821 dekanat człuchowski został wyłączony z archidiakonatu kamieńskiego i przyłączony do diecezji chełmińskiej^[2]. W 1821 ewangelicy stanowili 70% mieszkańców miasta^[8]. W 1873 nastąpił podział diecezji na cztery komisariaty biskupie. Chojnice należały do kamieńskiego komisariatu biskupiego^[2]. W rozwijających się Chojnicach szybciej przybywała liczba ludności katolickiej co powodowało stopniowe zwiększenia się odsetka katolików. W 1900 ewangelicy stanowili połowę mieszkańców miasta. W 1905 w Chojnicach mieszkało więcej katolików niż protestantów. W 1910 katolicyzm stał się dominującym wyznaniem, które wyznawało 52,8% chojniczan^[8]. Większość z przybywających wówczas osób pochodziła z okolicznych wsi, które w większości były katolickie^[8](udział katolików w wielu z nich przekraczał 90%)^[9].

Po 1920 odsetek katolików w mieście i powiecie zaczął szybko wzrastać. W 1921 już ponad 92% mieszkańców powiatu była wyznania rzymskokatolickiego. W 1937 ten odsetek wyniósł 96,7%^[10]. Po dostosowaniu w 1925 podziału administracyjnego Kościoła Katolickiego w Polsce do politycznych granic kraju nastąpiła w diecezji reorganizacja dekanatów, w wyniku czego reaktywowano Dekanat Chojnice (Człuchów znalazł się w Niemczech)^[2]. W skład dekanatu weszły parafie: Borowy Młyn, Borzyszkowy, Brusy, Brzeźno, Chojnice, Konarzyny, Leśno, Lichnowy, Nowa Cerkiew, Ogorzeliny, Ostrowite, Silno i Swornegacie^[11].

W latach 70. i 80. XX wieku na skutek rozwoju Chojnic zaczęły powstawać w mieście nowe parafie. W 1970 zaczęła się wyodrębniać parafia w Charzykowach, która została ostatecznie ustanowiona w 1979. W 1975 chojnicka parafia została podzielona na dwie. Nowa parafia pod wezwaniem Zwiastowania NMP, zajęła kościół położony niecałe 250 metrów od fary. W 1979 władze wojewódzkie wydały pozwolenie na budowę trzeciego kościoła. Nowa parafia powstała 1 listopada 1983, we wschodniej części miasta na nowo wybudowanym osiedlu. Uroczyste poświęcenie kościoła nastąpiło 1 października 1989^[12]. 1 lipca 1988 powstała parafia Chrystusa Króla i bł. Daniela Brottier położona w południowo-zachodniej części Chojnic W 1989 powstała parafia Trójcy Świętej w Nieżychowicach^[13].

W 1992, na skutek reformy administracyjnej Kościoła Katolickiego w Polsce, Dekanat Chojnice stał się częścią diecezji pelplińskiej^[2]. W 1997 powstała w zachodniej części miasta parafia Matki Bożej Fatimskiej w Chojnicach^[13].

W 2002 dekanat chojnicki zrzeszał 13 parafii z czego 5 znajdowało się w Chojnicach. Pozostałe w Charzykowych, Krojantach, Lichonowych, Nieżychowicach, Nowej Cerkwi, Ostrowitym, Pawłowie i Silnie^[14].

W 2004 przybyła kolejna parafia w Chojnicach a rok później jedna została zniesiona. Od tego momentu skład dekanatu nie uległ zmianom^[2].

W skład dekanatu wchodzi 8 parafii^[15]:

Borzyszkowy, Człuchów, Kamień Krajeński, Rytel

• Stanisław Gierszewski (red.): Chojnice dzieje miasta i powiatu. Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk: Ossolineum, 1971.
• Kazimierz Ostrowski (red.): Dzieje Chojnic. Chojnice: urząd Miejski w Chojnicach, 2003.

• Dekanat chojnicki na stronie diecezji pelplińskiej