Langbahn Team – Weltmeisterschaft

Kryptotenia

Kryptotenia
Ilustracja
Kryptotenia kanadyjska
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

selerowce

Rodzina

selerowate

Rodzaj

kryptotenia

Nazwa systematyczna
Cryptotaenia de Candolle
Coll. Mém. 5: 42 (1829)[3]
Typ nomenklatoryczny

C. canadensis (Linnaeus) A. P. de Candolle[4]

Synonimy
  • Alacospermum Neck.
  • Deringa Adans.
  • Mesodiscus Raf.
  • Myrrha Mitch.[3]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Kryptotenia[5] (Cryptotaenia DC) – rodzaj roślin z rodziny selerowatych (Apiaceae). Należy do niego 6 gatunków[3]. Zasięg rodzaju jest rozległy, ale nieciągły. Najwięcej – trzy gatunki – rosną w równikowej Afryce na obszarach górskich[6][3], pojedyncze gatunki występują we wschodniej Azji, w rejonie Kaukazu oraz we wschodniej Ameryce Północnej[3][7].

Kryptotenia kanadyjska C. canadensis jest rośliną jadalną, jej liście spożywane są w sałatkach, a korzeń spożywany jest po upieczeniu[6].

Morfologia

Pokrój
Rośliny zielne, nagie byliny, bulwiaste, z obłą, rozgałęziającą się i często purpurowo nabiegłą łodygą[7].
Liście
Ogonkowe, z błoniastą, rozdętą pochwą liściową. Blaszki trójdzielne, z listkami rombowato jajowatymi z nasadą zbiegającą lub mniej lub bardziej sercowatą, z brzegiem piłkowanym[7].
Kwiaty
Zebrane w baldachy złożone tworzące czasem złożone, wiechowate kwiatostany szczytowe. W obrębie baldachów kilkukwiatowe baldaszki wyrastają na wiotkich i nierównych promieniach, sztywniejących w czasie owocowania. Kielich z drobnymi, trójkątnymi ząbkami. Płatki korony białe, jajowate, na wierzchołku zagięte. Stylopodium podługowato stożkowate, przechodzące w krótkie, wyprostowane szyjki słupka[7].
Owoce
Rozłupnie rozpadające się na dwie podługowate, lekko bocznie spłaszczone rozłupki, z zaostrzonym wierzchołkiem i zaokrągloną dolną częścią, nagie, z 5 tęgimi żebrami[7].

Systematyka

Pozycja systematyczna

Rodzaj z plemienia Oenantheae, podrodziny Apioideae, rodziny selerowatych Apiaceae[8].

Wykaz gatunków[3]

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2024-12-12] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2024-12-12] (ang.).
  3. ↑ a b c d e f Cryptotaenia DC, [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-12-12].
  4. ↑ Cryptotaenia de Candolle. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2024-12-12].
  5. ↑ a b Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973, s. 31.
  6. ↑ a b David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 253, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  7. ↑ a b c d e Pan Zehui, Mark F. Watson: Cryptotaenia de Candolle. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2024-12-12].
  8. ↑ Genus Cryptotaenia DC.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2024-12-12].
Quelle: https://pl.wikipedia.org/wiki/Cryptotaenia