Constantine Samuel Rafinesque
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
Constantine Samuel Rafinesque-Schmaltz (ur. 22 października 1783, zm. 18 września 1840[1]) – amerykański podróżnik i polihistor. W kręgu jego zainteresowań znajdowały się m.in. zoologia, botanika, historia, archeologia, geologia, językoznawstwo, meteorologia[2].
Urodził się w Konstantynopolu w niemiecko-francuskiej rodzinie[1], wychowywał się we Francji[3]. W latach 1802–1804 po raz pierwszy przebywał w Stanach Zjednoczonych, gdzie badał florę Pensylwanii i Delaware. Po powrocie do Europy mieszkał od 1805 do 1815 roku w Palermo na Sycylii i poświęcił się tam badaniom nad historią naturalną[1]. Następnie ponownie wyjechał do Ameryki, gdzie spędził resztę życia. W latach 1819–1825 był wykładowcą Transylvania University w Lexington w stanie Kentucky, później osiadł w Filadelfii[3]. Odbył wiele wypraw terenowych, w których trakcie zbierał i opisywał nowe gatunki roślin[1][3]. W ciągu swojego życia opublikował ponad 950 rozpraw naukowych, poświęconych tak różnorodnym tematom jak przyrodoznawstwo, ekonomia czy biblistyka, jak również poezje[4].
Pionierskie badania przyrodnicze Rafinesque’a nie spotkały się w swoich czasach ze zrozumieniem i uznaniem ze strony ówczesnych akademików[1], na co miały wpływ jego ekscentryczna osobowość i nietypowe metody działalności naukowej[3]. Zidentyfikował i opisał prawie 6700 nowych gatunków, głównie roślin[3]. Jego obserwacje zmienności gatunkowej w pewnym stopniu antycypowały darwinowską teorię ewolucji[4].
W kręgu zainteresowań Rafinesque’a znajdowała się również historia rdzennych ludów Ameryki. Poświęcił się badaniom kultury Majów, bezskutecznie próbując rozszyfrować ich pismo (błędne przypuszczał, iż ma ono strukturę alfabetyczną); udało mu się jednak prawidłowo odczytać majański system liczbowy[2]. W 1836 roku ogłosił tekst Walam Olum, rzekomo odnalezionej przez siebie i przetłumaczonej kroniki indiańskiego plemienia Delawarów. Tekst ten uznawany jest współcześnie za fałszerstwo[2].
Jego nazwiskiem została nazwana roślina z rodziny astrowatych Rafinesquia[5].
Standardową skróconą formą autora, używaną do wskazania przy cytowaniu nazw botanicznych, jest Raf.[6]
Przypisy
- ↑ a b c d e David M. Damkaer: The Copepodologist's Cabinet. A Biographical and Bibliographical History. Philadelphia: American Philosophical Society, 2002, s. 157-159. ISBN 0-87169-240-6.
- ↑ a b c Kenneth L. Feder: Encyclopedia of Dubious Archaeology. Santa Barbara: ABC-CLIO, 2010, s. 227. ISBN 978-0-313-37918-5.
- ↑ a b c d e Ronald L. Jones: Plant Life of Kentucky. An Illustrated Guide to the Vascular Flora. Lexington: The University Press of Kentucky, 2005, s. 75-76. ISBN 0-8131-2331-3.
- ↑ a b Constantine Samuel Rafinesque, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2015-03-19] (ang.).
- ↑ Umberto Quattrocchi: CRC World Dictionary of Plant Names. T. IV. Boca Raton: CRC Press, 2000, s. 2264. ISBN 0-8493-2678-8.
- ↑ Rafinesque, Constantine Samuel (1783-1840). International Plant Names Index. [dostęp 2023-07-09].