Command & Conquer

Logo serii
Producenci	Westwood Studios (1985–2003) EA Los Angeles (2003–2011) Victory Games[1] (2011–2013[2]) EA Phenomic (2011–2013[3])
Wydawcy	Electronic Arts
Pierwsza gra serii	Command & Conquer (Tiberian Dawn) (1995)
Ostatnia gra serii	Command & Conquer: Tiberium Alliances (2012)
Platformy	DOS, MS-DOS, PC (Windows), Macintosh, PlayStation, PlayStation 3, PlayStation Portable[4], PlayStation Network[5], Sega Saturn, Nintendo 64, Mac OS, OS X, Xbox 360, iOS
Gatunek	strategiczna gra czasu rzeczywistego
Multimedia w Wikimedia Commons

Command & Conquer (skrótowo C&C) – seria komputerowych strategicznych gier czasu rzeczywistego. Podzielona na trzy podserie: Tiberian, Red Alert oraz Generals. Pierwszą grę z serii zatytułowano Command & Conquer. Pierwotnym twórcą gier był Westwood Studios, współpracującym ściśle z brytyjskim wydawcą Virgin Interactive. W trakcie prac nad Command & Conquer: Red Alert 2 firma została wykupiona przez Electronic Arts. Po serii nieudanych projektów jak Emperor: Battle for Dune czy Earth & Beyond, Electronic Arts rozwiązał Westwood Studios, zwolnił część pracowników i nabył wszelkie prawa do serii Command & Conquer.

Do serii należy także gra FPP/TPP – Renegade (zaliczana do podserii Tiberian). Akcja gry rozgrywa się w czasach zbliżonych do Tiberian Dawn, a gracz kieruje jednostką znaną z gier strategicznych: Komandosem (Commando).

Seria Tiberian ma miejsce w równoległym, alternatywnym świecie końca lat 90. XX wieku. We Włochy uderzył meteoryt z zarodnikami nieznanej na Ziemi rośliny, co doprowadziło do katastrofy ekologicznej. Nazwa nowego elementu flory, Tyberium, nawiązuje do miejsca upadku ciała niebieskiego w okolicach rzeki Tyber. Wyniki badań nowej rośliny, prowadzonych przez dr. Ignatio Moebiusa, znalazły się w obszarze zainteresowań dwóch fikcyjnych frakcji: powołaną przez ONZ Global Defence Initiative oraz organizacji paramilitarnej, Bractwa Nod dowodzonym przez charyzmatycznego Kane’a. Obie strony, kierowane sprzecznymi intencjami wobec wykorzystania Tyberium, doprowadziły do czterech wojen tyberiańskich.

• Command & Conquer (1995)
  • Command & Conquer: The Covert Operations (1996, rozszerzenie)
• Command & Conquer Gold Edition (1997)
• Command & Conquer: Sole Survivor Online (1997)
• Command & Conquer: Tiberian Sun (1999)
  • Command & Conquer: Tiberian Sun – Firestorm (2000, rozszerzenie)
• Command & Conquer: Renegade (2002)
• Command & Conquer 3: Wojny o tyberium (2007)
  • Command & Conquer 3: Gniew Kane’a (2008, rozszerzenie)
• Command & Conquer 4: Tyberyjski zmierzch (2010)
• Command & Conquer: Tiberium Alliances (2012, gra przeglądarkowa)
• Command & Conquer: Rivals (2018)
• Command & Conquer: Remastered (2020)

Seria Red Alert jest umiejscowiona w alternatywnej wersji historii. Albert Einstein stworzył wehikuł czasu, cofnął się w czasie i usunął Hitlera z dziejów. Mimo tych działań, II wojna światowa wybuchła, wywołana przez Sowietów i ich przywódcę Józefa Stalina, będąc tłem pierwszej gry w serii.

III wojna światowa rozpoczęła się wraz z deklaracją zmanipulowanego i nieposłusznego figuranta, premiera ZSRR Aleksandra Romanowa. Jurij, główny inspirator wojny z aliantami w trakcie konfliktu doprowadził do przewrotu i wyeliminował Romanova oraz generała Władimira. Starania Juriego do przejęcia władzy nad światem z wykorzystaniem sił psychicznych, zostały powstrzymane wspólnymi siłami aliantów i sowietów.

Zarzewiem kolejnej wojny była eliminacja Alberta Einsteina i jego badań nad chronosferą. Brak alianckiej superbroni tak skutecznie wykorzystywanej przez poprzednie wojny, odbiła się także na Sowietach pozbawionych broni atomowej skutkując powstaniem kolejnego mocarstwa, Kraju Wschodzącego Słońca.

• Command & Conquer: Red Alert (1996)
  • Command & Conquer: Red Alert – Counterstrike (1997, rozszerzenie)
  • Command & Conquer: Red Alert – The Aftermath (1997, rozszerzenie)
• Command & Conquer: Red Alert – Retaliation (samodzielna gra łącząca Red Alert oraz Counterstrike i Aftermath, Retaliation dostępny tylko na Sony PlayStation) (1998)
• Command & Conquer: Red Alert 2 (2000)
  • Command & Conquer: Red Alert 2 – Yuri’s Revenge (2001, rozszerzenie)
• Command & Conquer: Red Alert 3 (2008)
  • Command & Conquer: Red Alert 3 – Powstanie (2009, rozszerzenie)
  • Command & Conquer: Red Alert 3 – Commander’s Challenge (2009, rozszerzenie)
• Command & Conquer: Red Alert Remastered (2020)

Seria Generals jest pozbawiona związku fabularnego z innymi grami z serii Command & Conquer. Występują trzy strony: USA, Chińska Republika Ludowa oraz organizacja terrorystyczna Global Liberation Army (GLA). W wyniku terrorystycznego ataku jądrowego w Pekinie, ChRL podjęło się zadania likwidacji GLA. Starania te okazały się bezowocne, ponieważ w wyniku działań pozostałych komórek GLA do wojny z terroryzmem włączyły się Stany Zjednoczone Ameryki, naruszając strefę wpływów ChRL.

• Command & Conquer: Generals (2003)
  • Command & Conquer: Generals – Zero Hour (2003, rozszerzenie)

• Command & Conquer: Continuum
• Command & Conquer: Renegade 2
• Command & Conquer 3: Tiberian Incursion
• Command & Conquer: Tiberium
• Command & Conquer: Arena
• Command & Conquer: Future Wars
• Project Camacho
• Command & Conquer^[6][7] (wcześniej jako Command & Conquer: Generals 2^[2][8])

W 2006 roku ukazało się zbiorcze wydanie wszystkich gier należących do serii (poza Sole Survivor Online) od 1997 roku. Reedycje gier wchodzących w skład The First Decade zostały przystosowane do pracy z nowymi komputerami PC.

W większości gier wchodzących w skład serii zadaniem gracza jest rozbudowa bazy, zbieranie surowców, wytrenowanie piechoty oraz budowa pojazdów, które utworzą armię zdolną pokonać wrogów. W każdej z gier występują co najmniej dwie strony konfliktu różniące się dostępnymi technologiami oraz jednostkami. W miarę postępów w grze gracz dostaje do dyspozycji coraz większą liczba budynków oraz może trenować i produkować lepsze jednostki. W niektórych misjach gracz pozbawiony jest możliwości budowy pojazdów i trenowania jednostek, i do wypełnienia zadania musi wystarczyć mu przydzielona na początku misji grupa żołnierzy (zazwyczaj nieliczna). Pewne zadania w misjach ograniczone są czasowo i niewykonanie zadania w określonym limicie czasowym zakończy misję niepowodzeniem.

Czasami gracz ma możliwość wyboru kolejnej misji. W pewnych sytuacjach jest to możliwość zrealizowania postawionych celów w inny sposób, natomiast w innych wykonanie jednej misji może pomóc graczowi w kolejnych (na przykład wykonanie dodatkowej misji pozwoli na odcięcie wrogowi możliwości wzywania posiłków).

W 2009 roku seria Command & Conquer odniosła sukces komercyjny poprzez sprzedanie ponad 30 milionów kopii gier z całej serii^[61].

Gry z serii prawie zawsze uzyskują wysokie oceny na internetowych stronach agregujących, Game Rankings i Metacritic, które podsumowują oceny z recenzji gier wideo. Jak pokazuje tabela po prawej, najwyżej oceniana jest pierwsza gra z serii – Command & Conquer (Tiberian Dawn), która osiągnęła wynik 94% na Metacritic. Kolejną najlepiej ocenianą grą jest Command & Conquer: Red Alert, która osiągnęła pułap ponad 90% na Game Rankings. Natomiast inne gry z serii Command & Conquer uzyskują wyniki średnio około 80%, w tym również dodatki i rozszerzenia.

Długa historia Command & Conquer spowodowała przyznanie serii kilku rekordów Guinnessa. Aktualnie posiada ich 6, gdzie większość z nich została uwzględniona w Guinness World Records: Gamer Edition 2008. Są to między innymi rekordy za „najlepiej sprzedającą się serię RTS”, „największą liczbę platform dla RTS” oraz „najdłuższe odgrywanie roli w grze wideo”, które zostało przyznane Josephowi Kucanowi za 15 lat wcielania się w rolę Kane’a, nikczemnego przywódcy Bractwa Nod.

• Oficjalna strona serii
• Oficjalny serwer FTP serii
• EVA Database (C&C Wiki). cnc.wikia.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-09-17)].