Colin Firth

Colin Firth (2016)
Imię i nazwisko	Colin Andrew Firth
Data i miejsce urodzenia	10 września 1960 Grayshott
Zawód	aktor, scenarzysta
Współmałżonek	Livia Giuggioli (1997–2019; separacja)
Lata aktywności	od 1983
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa

Colin Andrew Firth (ur. 10 września 1960 w Grayshott) – brytyjski aktor filmowy i teatralny, laureat Oscara, Złotego Globu, dwóch nagród BAFTA i trzech Nagród Gildii Aktorów Ekranowych, zdobywca Pucharu Volpiego na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji. Laureat Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego za rolę króla Jerzego VI w dramacie historycznym Toma Hoopera Jak zostać królem (2010).

Urodził się w Grayshott w hrabstwie Hampshire w Anglii w rodzinie nauczycieli akademickich jako najstarsze z trojga dzieci. Jego matka, Shirley Jean (z domu Rolles), była wykładowcą religii porównawczej w King Alfred’s College w Winchesterze, a jego ojciec, David Norman Lewis Firth, był wykładowcą historii u króla Alfreda i dyrektorem ds. edukacji w rządzie Nigerii^[1][2]. Wychowywał się z młodszą siostrą, Kate, trenerką głosu, i młodszym bratem, Jonathanem (ur. 1967), aktorem^[2]. Jego dziadkowie ze strony matki byli misjonarzami kongregacjonalistami, a dziadek ze strony ojca był anglikańskim kapłanem; wykonywali zagraniczną pracę misjonarską i oboje jego rodzice spędzili czas w Indiach.

Jako małe dziecko podróżował z rodzicami po całym świecie. Gdy miał zaledwie dwa tygodnie, jego rodzice zabrali go do Nigerii, gdzie spędził pierwsze lata życia. W 1971 rodzina przeniosła się na rok do Saint Louis w Stanach Zjednoczonych. W latach 1973–1976 uczęszczał do King Alfred’s College^[3] w Winchesterze. W latach 1976–1978 uczył się w Barton Peveril Sixth Form College^[3] w Eastleigh. Mając 10 lat, uczęszczał na warsztaty teatralne. Kiedy miał 14 lat, postanowił zostać profesjonalnym aktorem.

Po sześciu latach nauki przeprowadził się do Londynu i dołączył do National Youth Theatre. Potem dostał pracę w dziale garderoby w Royal National Theatre. W latach 1980–1983 studiował dramat w Drama Centre w Londynie^[3], gdzie zwrócił na siebie uwagę rolą Hamleta i został zauważony przez dramaturga Juliana Mitchella, który w 1983 obsadził go jako ambitnego ucznia Guya Bennetta w przedstawieniu Inny kraj w Queens Theatre w Londynie na West Endzie.

Zadebiutował na kinowym ekranie w roli Tommy’ego Judda, prostego, marksistowskiego przyjaciela Guya Bennetta (w tej roli Rupert Everett) w melodramacie historycznym Inny kraj (Another Country, 1984). W telewizyjnej adaptacji powieści J.B. Priestleya Światła kabaretów (Lost Empires, 1986), która miała swoją premierę na kanale ITV wystąpił w roli Richarda Herncastle, który w 1913 dołączył do trupy swojego wujka i poznaje wciągający świat angielskiego musicalu, zanim wybuchnie I wojna światowa. W dramacie Miesiąc na wsi (A Month in the Country, 1987) zagrał weterana I wojny światowej restauratora dzieł sztuki Toma Birkina. Zagrał tytułową rolę w kostiumowym dramacie Miloša Formana Valmont (1989)^[4] na podstawie powieści Niebezpieczne związki. W nominowanym do nagrody jury Sundance Film Festival argentyńskim dreszczowcu psychologicznym Apartament zero (1989) wcielił się w paranoiczną postać mieszkającego w Buenos Aires Anglika, który przyjmuje do swego mieszkania tajemniczego współlokatora (Hart Bochner). Alejandro Jodorowsky zaangażował go do roli w dramacie fantasy Złodziej tęczy (Wings of Fame, 1990).

Popularność wśród telewidzów zdobył rolą wyniosłego arystokraty pana Fitzwilliama Darcy’ego w serialowej adaptacji powieści Jane Austen Duma i uprzedzenie (1995). Później grał drugoplanowe role w filmach, takich jak uhonorowany Oscarem za najlepszy film roku Angielski pacjent (1996), Tysiąc akrów krzywd (1997), Zakochany Szekspir (1998) i Związki rodzinne (Relative Values, 2000). Zagrał Szekspira w komedii krótkometrażowej BBC Czarna Żmija: Tam i z powrotem (Blackadder Back and Forth, 1999).

Dzięki kreacji Marka Darcy’ego w komedii na podstawie powieści Helen Fielding Dziennika Bridget Jones (2001) i jej sequelu Bridget Jones: W pogoni za rozumem (2004) stał się rozchwytywanym odtwórcą ról amantów w Hollywood. W musicalu Mamma Mia! (2008) i jego sequelu Mamma Mia: Here We Go Again! (2018) wystąpił jako brytyjski bankier Harry Bright. W 2009 zagrał tytułową rolę w filmie Samotny mężczyzna, za którą otrzymał nagrodę BAFTA oraz został nominowany do Złotego Globu i Oscara za rolę pierwszoplanową. W 2010 otrzymał Złoty Glob dla najlepszego aktora w filmie dramatycznym za rolę w filmie Jak zostać królem, a rok później za tę rolę otrzymał drugą z rzędu nagrodę BAFTA oraz pierwszego Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego.

W styczniu 2011 odsłonił swoją gwiazdę na Hollywood Walk of Fame.

Odznaczony Komandorią Orderu Imperium Brytyjskiego (CBE).

W latach 1989–1994 był w związku z aktorką Meg Tilly^[5], z którą ma syna Willa (ur. 1990). 21 czerwca 1997 ożenił się z realizatorką filmów dokumentalnych Livią Giuggioli. Mają dwóch synów: Lukę (ur. 2001) i Matteo (ur. 2003). W 2019 ogłosił, że po 22 latach małżeństwa planuje się rozwieść^[6].

Mieszka w Londynie i we Włoszech. Od 2017 posiada także włoskie obywatelstwo^[7].

Jest zaangażowany w kampanię przeciw deportacji uchodźców z Demokratycznej Republiki Konga.

• Colin Firth w bazie IMDb (ang.)
• Colin Firth w bazie Filmweb
• Colin Firth w bazie Notable Names Database (ang.)