Cmentarz ewangelicki w Starych Paprockich Holendrach
 nr rej. 487/228 z 20.04.1993
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Typ cmentarza |
grzebalny, wyznaniowy |
| Wyznanie | |
| Stan cmentarza |
nieczynny |
| Powierzchnia cmentarza |
0,18 ha |
| Data otwarcia |
połowa XIX w. |
| Data ostatniego pochówku |
po 1958 |
| Zarządca |
Parafia Ewangelicko-Augsburska we Władysławowie |
Położenie na mapie gminy Krzymów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu konińskiego  | |
 52°10′58,1740″N 18°23′05,1810″E/52,182826 18,384773
| |
Cmentarz ewangelicki w Starych Paprockich Holendrach – nieczynny cmentarz ewangelicko-augsburski (parafia we Władysławowie) zlokalizowany we wsi Stare Paprockie Holendry (powiat koniński, województwo wielkopolskie)[1].
Historia i architektura
Nekropolia o powierzchni 0,18 hektara[2] leży kilkadziesiąt metrów na południe od lokalnej drogi z Głodna do drogi krajowej nr 92 (obok jest plac zabaw)[1]. Położony jest na terenie płaskim i ma rzut kwadratu. Nie posiada ogrodzenia i nie ma czytelnych kwater.
Minimum od drugiej połowy XVIII wieku wieś przynależała do parafii ewangelickiej we Władysławowie i być może już wtedy istniał tutaj cmentarz. Ludność ewangelicka (osadnicy olęderscy z terenów Śląska i Czech[2]) stanowili około połowy mieszkańców miejscowości. W 1936 istniała tu siedziba kantoratu władysławowskiej parafii[1].
Na cmentarzu zachowało się około trzydzieści[2] nagrobków. Jeden z nich jest stosunkowo masywny, wykonany z cegły i otynkowany. Ma formę krzyża. Zachowane w inskrypcjach nazwiska, to: Fandrich, Rach, Nehring, Nering, Truschke, Kuhn i Heck. Dwa z nagrobków zachowały szczątki tzw. porcelanek z portretami zmarłych. Najstarszym zachowanym nagrobkiem jest pochodzący z 1914 (Bertha Rach). Czytelne zapisy na nagrobkach dotyczą też: Julianny i Augusta Lange (1921), Alwine Schnell (1933), Emila Hertela (1940) i niezidentyfikowane z 1921 i 1922[2]. Pochówki były dokonywane do co najmniej 1958. 20 kwietnia 1993 cmentarz wpisano do rejestru zabytków. W latach 2017–2018 nekropolię uporządkowano (członkowie Stowarzyszenia Frydhof i mieszkańcy wsi)[1]. Usunięto wówczas samosiew z poszytu, m.in. krzewy bzu, śnieguliczki oraz młode dęby[2].
Obecnie cmentarzem opiekuje się parafia ewangelicko-augsburska w Koninie[2].
Od 2021 cmentarz wpisany jest do rejestru zabytków województwa wielkopolskiego (decyzja nr 487/228 z 20.04.1993)[3]
Przypisy
- ↑ a b c d Urszula Karolczak, Damian Kruczkowski, Joanna Fukowska, Radosław Grzelak, Lila Vogt, Przywracamy pamięć o Olędrach w dolinie Warty, Wielkopolksie Stowarzyszenie na Rzecz Ratowania Pamięci Frydchof, Konin, 2018, s. 11
- ↑ a b c d e f Tomasz Łuczak, Cmentarz ewangelicko-augsburski. Cmentarz ewangelicki / poł. XIX w. / STARE PAPROCKIE HOLENDRY [online], zabytek.pl [dostęp 2023-04-02] (pol.).
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 76 [dostęp 2023-04-04].