Langbahn Team – Weltmeisterschaft

Chinguetti (meteoryt)

Chinguetti
Ilustracja
Fragment meteorytu Chinguetti w Muzeum Historii Naturalnej w Paryżu
Sposób odkrycia


Państwo

 Mauretania

Miejsce znalezienia

Szinkit

Data znalezienia

1916 r.

Typ

meteoryt żelazno-kamienny

Położenie na mapie Mauretanii
Mapa konturowa Mauretanii, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Chinguetti”
20°15′00,0000″N 12°41′00,0000″W/20,250000 -12,683333

Chinguettimeteoryt kamienno-żelazny, który spadł w rejonie miasta Szinkit w Mauretanii.

Badania nad meteorytem Chinguetti zapoczątkował stacjonujący w Szinkicie (fr. Chinguetti) kpt. Gaston Ripert z oddziału meharistów, który usłyszał od poganiaczy wielbłądów o skale, która spadła z nieba, znanej także jako żelazo boga, ponieważ miejscowi kowale pozyskiwali z niej metal. W 1916 r. Ripert zdołał pozyskać lokalnego przewodnika, który zabrał go do meteorytu, pod warunkiem, że nie zanotuje trasy ani nie weźmie ze sobą mapy i kompasu. Po całonocnej podróży Ripert dotarł na miejsce upadku meteorytu, który zastał częściowo przysypany przez wydmę. Mimo to ocenił rozmiar widocznej części na 100 m długości i 40 m wysokości[1] – wówczas byłby to największy znany meteoryt znajdujący się na powierzchni Ziemi[2]. Wierzchołek bryły był najeżony igiełkami, które Ripert próbował odłamać, ale ze względu na ciągliwość metalu, można je było tylko wyginać[1].

Ripert zabrał ze sobą odłupany płaski fragment o wadze 4,5 kg – ostatecznie trafił on do kolekcji paryskiego Muzeum Historii Naturalnej. Badania próbki potwierdziły pozaziemskie pochodzenie fragmentu, który zaklasyfikowano do mezosyderytów. Ponadto opis plastycznych igieł na powierzchni meteorytu również potwierdził z czasem, że relacja o meteorycie jest prawdziwa[1] – podobne struktury opisano jako struktury Thomsona[3]. Jednocześnie jednak badanie radionuklidów w paryskiej próbce prowadzone pod kierunkiem Keesa Weltena z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley w 2001 r. wskazywało na to, że meteoryt nie mógł mieć średnicy większej niż 1,6 m[1].

Z powodu warunków narzuconych przez lokalnego przewodnika Ripert nie potrafił wskazać dokładnej lokalizacji meteorytu, a mógł jedynie określić[1], że znajdował się on w odległości 10[3]-12 godzin jazdy wielbłądem na południe od Chinguetti[1], przy czym karawana kluczyła po drodze, a on sam być może część drogi pokonał z zasłoniętymi oczami[3]. Podejmowane od lat 1920. ekspedycje nie zdołały zlokalizować meteorytu. Powodem braku powodzenia był najprawdopodobniej ruch wydm, które w tym regionie Sahary przesuwają się z prędkością co najmniej 1 m/rok, zatem wkrótce po wyprawie Riperta meteoryt mógł zostać całkowicie zasypany. Najbardziej zaangażowany dla poszukiwań był Theodore Monod, który szukał go przez blisko 60 lat. W styczniu 2023 roku badacze złożyli wniosek do mauretańskiego Ministerstwa Energii i Górnictwa o udostępnienie danych z przeglądu aeromagnetycznego tego regionu[3]. W 2024 r. zespół z Imperial College i Uniwersytetu Oksfordzkiego na podstawie współczesnych zdjęć satelitarnych, orbitalnych skanów radarowych (m.in. wykonanych przez prom Endeavour) i danych topograficznych zawęził obszar poszukiwań do dwóch miejsc[1].

Przypisy

  1. a b c d e f g Piotr Cieśliński, "Żelazo boga" na Saharze. Naukowcy wiedzą, gdzie szukać legendarnego meteorytu Chinguetti [online], wyborcza.pl, 12 marca 2024 [dostęp 2024-03-14] (pol.).
  2. Dawid Długosz, Największy na świecie meteoryt zaginął. Dlaczego go nie odnaleziono? [online], geekweek.interia.pl, 3 marca 2024 [dostęp 2024-03-14] (pol.).
  3. a b c d Pod piaskami pustyni może skrywać się gigantyczny meteoryt. Naukowcy szukają go już od ponad stu lat [online], Focus.pl, 3 marca 2024 [dostęp 2024-03-14] (pol.).