Cerkiew św. Jerzego w Strzelcach (1845–1938)
| cerkiew parafialna | |||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||
| Diecezja | |||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Cerkiew św. Jerzego – cerkiew unicka, a następnie prawosławna w Strzelcach, istniejąca w latach 1845–1938.
Istnienie prawosławnej parafii w Strzelcach jest udokumentowane od 1507. Po zawarciu unii brzeskiej i przystąpieniu do niej prawosławnej eparchii chełmskiej parafia w Strzelcach również zmieniła wyznanie. Powstała w XVI w. świątynia spłonęła w 1845. Na miejscu starszej cerkwi w ciągu dwóch kolejnych lat wzniesiono nową[1]. Świątynia przypominała swoją architekturą kościoły rzymskokatolickie[2]. W 1875 proboszcz parafii w Strzelcach przeszedł na prawosławie[a].
Cerkiew została zamknięta po I wojnie światowej. W okresie dwudziestolecia międzywojennego była udostępniana do celów kultowych tylko kilkakrotnie, dzięki interwencjom ukraińskich posłów na sejm[1]. Ostatecznie w lipcu 1938 została zniszczona w czasie akcji polonizacyjno-rewindykacyjnej, wpisującej się w szerszą politykę ograniczania liczby cerkwi prawosławnych w II RP. Z wyposażenia budynku przetrwały dwie ikony, przeniesione do cerkwi św. Jana Teologa w Chełmie, przedstawiające Opiekę Matki Bożej oraz św. Jerzego[1]. Pierwotnie w obiekcie znajdował się ikonostas z sześcioma ikonami[1].
Na miejscu po zburzonej cerkwi znajduje się kamienny krzyż pamiątkowy[1].
Uwagi
- ↑ W tym samym roku nastąpiła przeprowadzona przez carską administrację, przy pomocy wojska, likwidacja unickiej diecezji chełmskiej, definitywnie kończąca działalność Kościoła unickiego w Imperium Rosyjskim.
Przypisy
- ↑ a b c d e Z. Gardziński, Materiały do dziejów parafii i cerkwi w Strzelcach na Chełmszczyźnie – studium konserwatorskie [w:] red. G. Kuprianowicz, Akcja burzenia cerkwi prawosławnych na Chełmszczyźnie i południowym Podlasiu w 1938 – uwarunkowania, przebieg, konsekwencje, Chełm 2009, ss.299–303
- ↑ K. Grzesiak, Akcja burzenia cerkwi na Lubelszczyźnie w roku 1938 – konsekwencje kulturowe