Cerkiew św. św. Kosmy i Damiana w Banicy
 nr rej. A-102/M z dnia 08.11.2007
| |||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||
| |||||||||||
| Państwo | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||
| Kościół | |||||||||||
| Parafia | |||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Położenie na mapie gminy Uście Gorlickie  | |||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |||||||||||
Położenie na mapie powiatu gorlickiego  | |||||||||||
 49°28′01,5″N 21°02′57,0″E/49,467083 21,049167
| |||||||||||
Cerkiew śś. Kosmy i Damiana w Banicy – dawna cerkiew greckokatolicka we wsi Banica.
Włączona do małopolskiego Szlaku Architektury Drewnianej.
Zbudowana pod koniec XVIII w. na miejscu trzech wcześniejszych cerkwi, z których pierwsza pochodziła z końca XVI w. W 1898 podczas gruntownej przebudowy powiększona została nawa, którą połączono z babińcem. Zmieniono także kształt dachu. W XX w. była kilkukrotnie remontowana. W 1947 przejęta przez kościół rzymskokatolicki. Wezwanie cerkwi nie zostało zmienione.
Elewacja frontowa
Wnętrze: ikonostas
Widok ogólny
Cerkiew o budowie trójdzielnej. W centrum wydłużona nawa połączona z babińcem. Na południu prezbiterium, na północy wieża. Ściany obite gontem, dachy blachą. Wewnątrz pochodzący z 1787 ikonostas. Wśród znajdujących się w cerkwi ikon znajdują się pochodzące z przełomu XVI i XVII w. ikony przedstawiające apostołów oraz Deesis, a także pochodzące z 1702 przedstawienie Michała Archanioła. W nawie znajdują się dwa ołtarze boczne z XIX-wiecznym obrazem Wniebowzięcia Matki Bożej oraz współczesnym Matki Boskiej Częstochowskiej. Antepedium zdobione barokowymi malowidłami.
Teren cerkwi otoczony niskim kamiennym murem z bramą – dzwonnicą. W obrębie muru znajduje się pozostałość po pochodzącej z 1696 chrzcielnicy.
Bibliografia
- Magdalena i Artur Michniewscy, Marta Duda, Cerkwie Drewniane Karpat. Polska i Słowacja, Oficyna Wydawnicza "Rewasz", Pruszków 2003, str. 86-87, ISBN 83-89188-08-2