Celuloza – polski film fabularny z 1953 roku, zrealizowany na podstawie powieści Pamiątka z Celulozy Igora Newerlego.

Fabułę filmu stanowią wspomnienia Szczęsnego, który w rozmowie ze spotkaną przypadkowo działaczką komunistyczną, opowiada historię swojego życia. Urodził się w małej wiosce, gdzie wraz z rodziną żył w straszliwej nędzy. W poszukiwaniu pracy wywędrował z ojcem do Włocławka, gdzie obaj zatrudnili się w fabryce papieru. Tu zetknął się po raz pierwszy z działalnością związkową i polityczną, ze zorganizowanym ruchem robotniczym. Na życzenie ojca wyruszył w poszukiwaniu pracy do Warszawy, gdzie przez jakiś czas terminował u stolarza. Odbył też służbę wojskową. Wszędzie gdzie się znajdował dostrzegał straszliwe różnice klasowe i niesprawiedliwość społeczną. Bogactwo warstw posiadających i nędzę oraz bezrobocie klasy pracującej. Postanowił podjąć walkę przeciwko wyzyskiwaczom i niesprawiedliwości. Został komunistą.

• Józef Nowak – Szczęsny
• Stanisław Milski – 2 role: Tomasz, ojciec Szczęsnego, majster Czerwiaczek
• Zbigniew Skowroński – Roman Korbal
• Teresa Szmigielówna – Zofia Czerwiaczkowa, kochanka Szczęsnego
• Halina Przybylska – Weronka, siostra Szczęsnego
• Janina Szydłowska – komunistka słuchająca opowieści Szczęsnego
• Jarosław Skulski – mieszkaniec piwnicy Szamotulskiej
• Adam Kwiatkowski – Bucek, robotnik w zakładzie Czerwiaczka
• Zbigniew Józefowicz – Jan Gawlikowski
• Stanisław Jasiukiewicz – robotnik Bolesław Gąbiński
• Hanka Bielicka – Szamotulska, gospodyni Szczęsnego
• Mirosław Szonert – ksiądz Woyda
• Tadeusz Kondrat – krawiec Natan Lubart
• Adolf Chronicki – porucznik Gedroniec
• Feliks Żukowski – chorąży Pawłowski
• Bronisław Pawlik – PPS-owiec Leon Krusiewicz
• Krystyna Feldman – dewotka
• Wanda Łuczycka – Rozalia Stelmachowa
• Jerzy Antczak – robotnik
• Ludwik Benoit – przewoźnik
• Cezary Julski – bandyta
• Janusz Kłosiński – strugacz, członek „partii”
• Roman Kłosowski – denuncjator
• Leon Niemczyk – major Stuposz
• Aleksander Sewruk – naczelnik policji Wajszyc
• Witold Skaruch – robotnik Ofmański
• Wilhelm Wichurski

• Toruń, Włocławek, Warszawa.

• Celuloza w bazie filmpolski.pl
• Zdjęcia z filmu Celuloza w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”
• Celuloza w bazie Akademii Polskiego Filmu