Buffalo

Buffalo
Pieczęć	Flaga
	Przydomek: The Queen City
Państwo	Stany Zjednoczone
Stan	Nowy Jork
Hrabstwo	Erie
Data założenia	1801
Prawa miejskie	1832
Kod statystyczny	FIPS: 36-11000; GNIS ID: 0973345
Burmistrz	Byron Brown (D)
Powierzchnia	136 km²
Wysokość	183 m n.p.m.
Populacja (2020); • liczba ludności	; 278 349
Nr kierunkowy	716
Kod pocztowy	716
Strefa czasowa	UTC-05:00; UTC-04:00
	Położenie na mapie stanu Nowy Jork Buffalo
	Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych Buffalo
	42°54′17″N 78°50′58″W/42,904722 -78,849444
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Buffalo – miasto w Stanach Zjednoczonych, w zachodniej części stanu Nowy Jork, ośrodek administracyjny hrabstwa Erie, położone nad wschodnim krańcem jeziora Erie i wypływającą z niego rzeką Niagara, przy granicy z Kanadą. Jest to drugie pod względem wielkości miasto stanu, w 2020 roku zamieszkane przez 278 349 osób; obszar metropolitalny Buffalo–Cheektowaga liczył 1 166 902 mieszkańców^[1].

W mieście rozwinął się przemysł maszynowy, elektrotechniczny, lotniczy, samochodowy, chemiczny, spożywczy oraz hutniczy^[2]. Ośrodek naukowy (uniwersytet i inne szkoły wyższe) i kulturalny (muzea, galerie malarstwa).

Demografia

Historia

Pierwszym amerykańskim osadnikiem w miejscowości Buffalo był Cornelius Winney, który zbudował faktorię dla handlu z Indianami w 1789 roku. W 1811 roku wioska Buffalo miała około 500 mieszkańców. W czasie wojny brytyjsko-amerykańskiej, 30 grudnia 1813 roku, żołnierze brytyjscy i ich indiańscy sojusznicy spalili wioskę.

W 1816 roku Buffalo otrzymało prawa miasteczka. Dynamiczny rozwój miasta rozpoczął się wraz z budową kanału Erie w 1825, który w Buffalo dochodził do jeziora Erie i dawał miastu połączenie do rzeki Hudson i dalej do Nowego Jorku i Atlantyku. Port w Buffalo stał się ważnym punktem przeładunkowym między dużymi statkami Wielkich Jezior i mniejszymi barkami pływającymi kanałem. W 1833 roku 11 parostatków kursowało między Buffalo i Chicago. Podróż zajmowała 17 dni. W 1832 roku Buffalo otrzymało prawa miejskie i miało w tym czasie 10 tys. mieszkańców.

Pierwszą linią kolejową w Buffalo było połączenie z Niagara Falls otwarte w 1836 roku. W ciągu następnej dekady miasto stało się wielkim węzłem kolejowym. W porcie Buffalo zboże przypływające z Wielkich Jezior było ładowane do wagonów kolejowych i wiezione dalej do wybrzeża Atlantyku. Wraz z rozrostem sieci kolejowej, przestarzały kanał Erie przestał być używany.

W drugiej połowie XIX w. i na początku XX w. Buffalo rozwijało się w bardzo szybkim tempie. W 1846 roku otwarto w mieście uniwersytet. W 1873 roku otwarto most kolejowy przez rzekę Niagara, łączący Buffalo z Fort Erie na kanadyjskim brzegu. W 1900 roku miało 352 tys., a w 1910 roku już 424 tys. mieszkańców. Do rozrostu miasta przyczynił się duży napływ imigrantów z Europy, w tym również z terenów Polski. W miarę postępu industrializacji w mieście zbudowano wiele fabryk i dużą hutę żelaza. W pierwszej połowie XX wieku rozwijał się przemysł maszynowy i lotniczy.

W czasie wystawy Pan American Exposition, w dniu 6 września 1901 roku, Leon Czołgosz dokonał zamachu, strzelając dwukrotnie do prezydenta McKinleya. Prezydent zmarł od poniesionych ran 8 dni po zamachu, a Czołgosz, po krótkim procesie, został stracony na krześle elektrycznym w dniu 29 października 1901 roku^[3].

Druga połowa XX w. była dla Buffalo trudnym okresem. Budowa Drogi Wodnej Świętego Wawrzyńca pozwoliła statkom z Wielkich Jezior płynąć bezpośrednio do Atlantyku, bez potrzeby przeładunku w Buffalo. Budowa sieci autostrad pomniejszyła znaczenie węzła kolejowego w Buffalo. Konkurencja z krajów Dalekiego Wschodu doprowadziła do upadku wielu fabryk przemysłu ciężkiego. Ogromna huta w Buffalo została zamknięta na początku lat osiemdziesiątych. Buffalo zbiedniało, tak jak wiele innych miast „Pasa rdzy” (ang. Rust Belt) na północy Stanów Zjednoczonych.

Muzyka i kultura

Opery

Nickel City Opera (znana również jako NC Opera Buffalo i NCO) – amerykańska opera w Buffalo w stanie Nowy Jork będąca jednym z wiodących teatrów operowych w USA, a także jednym z największych na świecie (3019 miejsc)^[4]. Nickel City Opera zostało założone w 2004 roku przez Valeriana Ruminskiego i zamówiło Opery oraz wystawiło światowe premiery znanych dzieł. Matthias Manasi był dyrektorem muzycznym i głównym dyrygentem Nickel City Opera w latach 2017 do 2021^[5]. Jego poprzednik, Michael Ching, był dyrektorem muzycznym i głównym dyrygentem NCO w latach 2012 do 2017. Nickel City Opera współpracuje z Buffalo Philharmonic Orchestra, i realizuje szeroki wachlarz dzieł, od XVIII-wiecznego baroku i XIX-wiecznego bel canto po minimalizm XX wiek u i współczesne opery XX i XXI wieku^[6]. Opery te są prezentowane w inscenizacjach, które charakteryzują się różnorodnymi stylami, od oper z wyszukanymi tradycyjnymi dekoracjami, po operacje z nowoczesnymi projektami koncepcyjnymi.

Siedziba Nickel City Opera mieści się w Shea’s Performing Arts Center (z 3019 miejscami siedzącymi) w Buffalo Theatre District w centrum Buffalo^[7]. Opera została zaprojektowana i zbudowana w 1926 roku przez znaną chicagowską firmę Rapp and Rapp. Pierwotną liczbę 4000 miejsc zmniejszono do obecnej w latach trzydziestych XX wieku. Architektura wnętrz opery również została zaprojektowana przez światowej sławy projektanta i artystę Louisa Comforta Tiffany’ego, przy użyciu elementów, które w większości zachowały się do dziś. NCO występuje również w Riviera Theatre w North Tonawanda, w Nichols Flickinger Performing Arts Center w Buffalo, w Artpark Mainstage Theatre oraz w Artpark Amphitheatre w Earl W. Brydges Artpark State Park położonym nad wąwozem Niagara w Lewiston (Nowy Jork).

Orkiestry

Buffalo Philharmonic Orchestra to amerykańska orkiestra powstała w 1935 roku i występująca w Kleinhans Music Hall, której akustyka została doceniona^[8]. JoAnn Falletta została dyrektorem muzycznym Buffalo Philharmonic Orchestra w 1998 roku. Chociaż orkiestra prawie się rozpadła pod koniec lat 90. z powodu braku funduszy, ustabilizowały ją datki filantropijne i wsparcie rządowe^[9]. Poprzednimi dyrektorami muzycznymi Buffalo Philharmonic Orchestra byli: William Steinberg, Josef Krips, Lukas Foss, Michael Tilson Thomas, Siemion Byczkow i Maximiano Valdés. Inni znani dyrygenci, którzy prowadzili orkiestrę, to: Leonard Bernstein, Igor Strawinsky, Ralph Vaughan Williams, Sir Neville Marriner i Henry Mancini. Orkiestra pod wodzą JoAnn Falletty była wielokrotnie nominowana do nagrody Grammy, a w 2009 roku otrzymała ją za najlepszą współczesną kompozycję klasyczną^[10].

Transport

Port lotniczy Buffalo Niagara położony w Cheektowaga.

Sport

Buffalo Bills – zawodowy zespół futbolu amerykańskiego
Buffalo Sabres – klub hokejowy

Polacy w Buffalo

Buffalo, a zwłaszcza zachodnia część stanu Nowy Jork, ma znaczną liczbę ludności polskiego pochodzenia. W pewnym czasie ze wszystkich miast w Ameryce, Buffalo plasowało się na drugim miejscu pod względem ilości polskiego dziedzictwa, obok Chicago. Na początku XX w. drukowano w Buffalo wiele czasopism polskojęzycznych. Kongres Polonii Amerykańskiej powstał właśnie w Buffalo.

Polacy tradycyjnie zamieszkują wschodnią część Buffalo, The East Side. Głównym centrum polskości w Buffalo jest rynek zwany Broadway Market, na Broadwayu, między ulicami Gibson i Lombard. W pewnym czasie mała grupa Polaków przeniosła się ze wschodu do dzielnicy Black Rock, po północno-zachodniej stronie Buffalo. W ostatnich dziesięcioleciach Polacy mają tendencję do przesuwania się dalej na wschód, aż do Cheektowaga, wschodniego przedmieścia Buffalo.