Bruce Nauman (ur. 6 grudnia 1941 w Fort Wayne) – jeden z najważniejszych artystów sztuki konceptualnej w Stanach Zjednoczonych.

Mieszka w Galisteo w Nowym Meksyku. Posługuje się takimi formami sztuki jak rzeźba, Wideo, instalacja, grafika, performance, fotografia i film (szczególnie lata 1967–1970) i rysunek. Studiował matematykę i fizykę na Uniwersytecie Wisconsin w Madison oraz sztukę z Williamem T. Wileyem i Robertem Arnesonem na Uniwersytecie Kalifornijskim. W 1966 roku, w The Nicholas Wilder Gallery, w Los Angeles, miał pierwszą wystawę indywidualną. Artysta czerpie inspirację z czynności, mowy i materiałów codziennego życia. Ma przy tym prostą receptę na swoje realizacje: "Jeżeli byłem artystą i byłem w pracowni, to cokolwiek w niej robiłem musiało być sztuką".

W 1993 otrzymał izraelską nagrodę Wolfa w dziedzinie sztuki za wybitną pracę rzeźbiarza i jego niezwykłe wsparcie dla sztuki XX wieku^[1]. W 1999 otrzymał Złotego Lwa na Weneckim Biennale^[2]. W 2004 stworzył pracę "Tworzywa" (Raw Materials) specjalnie do projekcji w Tate Modern. Portal Artfacts.net określił Naumana najważniejszym wśród żyjących artystów, zaraz za Gerhardem Richterem i Robertem Rauschenbergiem. 25 stycznia 2008 US Bureau of Educational and Cultural Affairs (ECA) ogłosiła wybór Bruce’a Naumana na reprezentanta Ameryki na Weneckim Biennale w 2009.

• Laair (1970) – książka artysty w miękkiej oprawie, prezentowane tylko 10 kolorowych ilustracji [zdjęcia] miasta Los Angeles na tle nieba. Bez tekstu.
• Tortury Klauna (Clown Torture 1987) Cztery kolorowe monitory, cztery głośniki, cztery wideo odtwarzacze, cztery kasety wideo, różne rozmiary. Na kolejnych wideo: ciągle krzyczący "Nie" klaun. Klaun opowiadający irytujące kawały dla dzieci. Klaun i akwarium ze złotą rybką. Klaun siedzący na publicznej toalecie.
• Vices and Virtues (1988) Czołówka laboratorium strukturalnych systemów Charlesa Lee Powella na kampusie Uniwersytetu w Californi, San Diego, część kolekcji Stuart przestrzeni publicznej. Stworzył napis, neony po 7 metrów wysokości: ZAUFANIE/ŻĄDZA NADZIEJA/ZAZDROŚĆ ŻYCZLIWOŚĆ/GNUŚNOŚĆ ROZWAGĘ/PYCHĘ SPRAWIEDLIWOŚĆ/CHCIWOŚĆ POWŚCIĄGLIWOŚĆ/OBŻARSTWO oraz MĘSTWO/GNIEW
• Prawdziwy artysta pomaga światu odkrywać mistyczne prawdy (The True Artist Helps the World by Revealing Mystic Truths) – spiralny neon podpisany tym sloganem.
• Setting a Good Corner
• World Peace – 5 projekcji czterech kobiet i mężczyzn każdy symultanicznie mówi o pokoju na świecie.
• Henry Moore bound to fail, back view (1967) w 2001, praca została sprzedana za 9 milionów dolarów, na aukcji. To najwyższa kwota zapłacona za prace Naumana.

Biografie

• Biografie, wywiady, zdjęcia, video z PBS series Art in the Twenty-First Century(inne języki) – Season 1 (2001).
• 2004 wywiad Naumanem z frieze.com. frieze.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-06-09)].
• wywiad na temat pracy Setting a Good Corner, PBS
• Bruce Nauman na artfactc.net
• profil artysty. speronewestwater.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-10-12)].

Prace Bruce’a Naumana

• Bruce Nauman w kolekcji Tate Modern
• Inside Installations: Mapping the Studio II. tate.org.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-09-26)]. e-learning module at Tate Online
• Bruce Nauman. vdb.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-11-21)]. na Video Data Bank

Wystawy

• Bruce Nauman wystawa w Musée d’art contemporain de Montréal, 26 maja-3 października 2007.
• Bruce Nauman Make Me Think Me wystawa w Tate Liverpool, UK, Lato 2006. Zasoby online zawierają dokumentację wideo pracy.
• Bruce Nauman. tate.org.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-11)]. Raw Materials instalacja dźwiękowa w Tate Modern, London, UK, 2004

Recenzje i krytyki

• Can everyone hear at the back?, by Rose Jennings, The Observer, October 10, 2004 – Martin Creed, Barbara Kruger, Jenny Holzer, John Baldessari i inni na temat Bruce’a Naumana
• Inside the mind of Bruce Nauman, by Adrian Searle, The Guardian, October 12, 2004
• Nauman's rehashed sounds reverberate around the Tate's emptiness, by Charlotte Higgins, The Guardian, October 12, 2004
• From a whisper to a scream, by Laura Cumming, The Observer, October 17, 2004
• Sound of surprise, with no risk of playing to the gallery, by Charlotte Simmons, The Guardian, October 9, 2004
• Raw Materials instalacja dźwiękowa autorstwa Bruce’a Naumana w Tate Modern