Brennica
Brennica w Brennej | |
Kontynent | |
---|---|
Państwo | |
Struga | |
Długość | 16,8 km |
Średni przepływ |
1,92 m³/s Górki Wielkie |
Źródło | |
Miejsce | stok Beskidka |
Wysokość |
ok. 800 m n.p.m. |
Współrzędne | |
Ujście | |
Recypient | rzeka Wisła |
Miejsce |
w okolicy Górek Wielkich |
Wysokość |
303 m n.p.m. |
Współrzędne | |
Położenie na mapie gminy Brenna | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa śląskiego | |
Położenie na mapie powiatu cieszyńskiego |
Brennica – górska rzeka w Polsce, w województwie śląskim, pierwszy większy prawobrzeżny dopływ Wisły. Długość 16,8 km, średni spadek 2,8%. Jedna z głównych rzek Beskidu Śląskiego.
Źródła Brennicy znajdują się w Brennej na wysokości ok. 800 m n.p.m., na południowych zboczach Stołowa. Spływając początkowo w kierunku południowym, Brennica zatacza następnie szeroki łuk w prawo i od ujścia do niej Leśnicy płynie już w kierunku północno-zachodnim. Uchodzi do Wisły na granicy Górek Wielkich i Harbutowic, ok. 2,5 km na południe od Skoczowa, na wysokości 303 m n.p.m.
Rzeka charakteryzuje się dużą zmiennością wodostanów i w przeszłości często wylewała. Do 1918 r. nie była praktycznie regulowana. Prace na planowanej długości 12 km prowadzono w okresie międzywojennym. Pierwsze 4 km jej dolnego biegu na terenie Górek Wielkich uregulowano i obwałowano kosztem 527,5 tys. złotych do 1928 r.[1] Zatrudnieni przy pracach regulacyjnych robotnicy byli w 1936 r. organizatorami wielkiego strajku okupacyjnego, którego celem było wywalczenie lepszych warunków pracy i płac. Bieg środkowy rzeki na terenie Brennej uregulowany został w latach 70. XX w. W tym samym czasie rozpatrywany był pomysł budowy zapory wodnej na Brennicy, z usytuowaniem w dolnej części wsi – jak dotychczas bez dalszych kroków.
Nazwa rzeki, podobnie jak wsi Brenna, pochodzi od zaginionego dziś słowa breń, oznaczającego błoto, glinę, bagno (od starosłowiańskiego pierwiastka brenije – oznaczające glinę, błoto, bagnisty grunt[2].
Charakterystyka rzeki
Wg danych z posterunku na Brennicy w Górkach Wielkich z lat 1956-1990[3]:
- NNQ – najniższy obserwowany przepływ – 0,04 m³/s;
- SSQ – średni obserwowany przepływ – 1,92 m³/s;
- WWQ – najwyższy obserwowany przepływ – 276 m³/s;
- NNW – najniższy obserwowany stan wody – 103 cm;
- SSW – średni stan wody ze średnich rocznych – 168 cm;
- WWW – najwyższy obserwowany stan wody – 301 cm;
- stan ostrzegawczy – 220 cm;
- stan alarmowy – 260 cm.
Galeria
- Ujście Brennicy do Wisły
- Brennica w Górkach Małych
- Brennica w Górkach Wielkich
Przypisy
- ↑ Roman Maryniarczyk: Roboty wodne i regulacyjne na terenie Województwa Śląskiego, w: Województwo Śląskie 1918–1928. Informator i przewodnik po wystawie Województwa Śląskiego na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu, wyd. Śląska Rada Wojewódzka w Katowicach, Katowice 1929, s. 176-191
- ↑ Robert Mrózek: "Nazwy miejscowe...", s. 45
- ↑ 6. Karpackie dopływy Wisły [online], klimatawoda.pl [dostęp 2017-12-02] [zarchiwizowane z adresu 2016-09-01] .
Bibliografia
- Barański Mirosław: Beskid Śląski. Pasma Klimczoka i Równicy, Wydawnictwo PTTK „Kraj”, Warszawa 1995, ISBN 83-7005-360-2;
- Robert Mrózek , Nazwy miejscowe dawnego Śląska Cieszyńskiego, Katowice: Wyd. Uniwersytet Śląski, 1984, ISBN 82-00-00622-2, OCLC 19597807 .