Brama Zielona
| Oddział Muzeum Narodowe w Gdańsku | |
 Widok od strony Zielonego Mostu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Długi Targ 24 |
Położenie na mapie Gdańska  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
 54°20′52,2960″N 18°39′20,5200″E/54,347860 18,655700
| |
| Strona internetowa | |
Brama Zielona Głównego Miasta (dawniej Brama Kogi, niem. Grünes Tor, kaszb. Zelonô Bróma) – prawdopodobnie najstarsza brama wodna Gdańska, wzmiankowana w 1357. Zabytek nr rej. 295 z 24 lutego 1967[1].
Brama Zielona to pierwszy w Gdańsku przykład manieryzmu niderlandzkiego, stylu, który nadał miastu charakterystyczne piękno.
Historia
Została zbudowana w latach 1564–1568 przez Regniera z Amsterdamu i drezdeńczyka Hansa Kramera, jako gdańska rezydencja królów Polski.
Wraz z bramami Złotą i Wyżynną spinała ciąg ulicy Długiej i Długiego Targu, zwany Drogą Królewską. Dalej, poprzez Zielony Most, Bramę Stągiewną i Długie Ogrody (Brama Żuławska) prowadził trakt na Elbląg i Królewiec.
Mimo swego przeznaczenia, Brama Zielona nie gościła polskich królów. Zatrzymała się tu jedynie przejazdem przyszła żona Władysława IV, a później Jana Kazimierza, Maria Ludwika Gonzaga (11–20 lutego 1646). Mieściło się tutaj natomiast Towarzystwo Przyrodnicze, przeniesione wkrótce do Domu Przyrodników.
Do budowy bramy wykorzystano niespotykane dotąd w gdańskim budownictwie cegły o małych rozmiarach, nazwane holenderskimi z uwagi na to, że zostały sprowadzone jako balast w ładowniach statków z Amsterdamu.
Od 1880 do 1939 była siedzibą Zachodniopruskiego Muzeum Prowincjonalnego[2]. Dzisiaj brama mieści oddział wystawienniczy Muzeum Narodowego w Gdańsku i Gdańską Galerię Fotografii. Organizowane są tu wystawy czasowe, różnego rodzaju spotkania, konferencje i pokazy. W jednym z pomieszczeń Zielonej Bramy w latach 1999–2015 znajdowało się biuro Prezydenta Lecha Wałęsy, przeniesione następnie do siedziby Europejskiego Centrum Solidarności[3][4].
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych [online], kobidz.pl [zarchiwizowane z adresu 2013-09-27].
- ↑ Krumbiegiel G., Krumbiegiel B., 1998: Z historii Zachodniopruskiego Muzeum Prowincjonalnego w Gdańsku. W: Bursztyn – poglądy, opinie, 2005 r., s. 198–201. ISBN 83-912894-5-1.
- ↑ Otwarcie i poświecenie biura Lecha Wałęsy w Zielonej Bramie. gdansk.pl, 29 grudnia 1999. [dostęp 2024-09-08].
- ↑ Uroczyste przekazanie Lechowi Wałęsie biura w ECS. gdansk.pl, 29 stycznia 2015. [dostęp 2024-09-08].
Bibliografia
- Edmund Cieślak (red.): Historia Gdańska, Tom II 1454–1655, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1982, ISBN 83-215-3244-6.
- Jacek Friedrich, Gdańskie zabytki architektury do końca XVIII w., Gdańsk 1995, ISBN 83-7017-606-2.
Linki zewnętrzne
- Archiwalne widoki Bramy w bibliotece Polona
- Informacje na mng.gda.pl
| Zachowane bramy murów | |
|---|---|
| Zachowane bramy wodne | |
| Częściowo zachowane bramy | |
| Niezachowane bramy |
