Langbahn Team – Weltmeisterschaft

Bralin (wieś w województwie wielkopolskim)

Zobacz też: inne znaczenia nazwy Bralin.
Bralin
wieś
Ilustracja
Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny na Pólku pod Bralinem
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Powiat

kępiński

Gmina

Bralin

Liczba ludności 

2500

Strefa numeracyjna

62

Kod pocztowy

63-640[2]

Tablice rejestracyjne

PKE

SIMC

0194636

Położenie na mapie gminy Bralin
Mapa konturowa gminy Bralin, w centrum znajduje się punkt z opisem „Bralin”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Bralin”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko dolnej krawiędzi nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Bralin”
Położenie na mapie powiatu kępińskiego
Mapa konturowa powiatu kępińskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Bralin”
Ziemia51°17′09″N 17°54′28″E/51,285833 17,907778[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Rynek
Urząd Gminy

Bralin – wieś w Polsce, położona 7 km na zachód od Kępna, w województwie wielkopolskim, w powiecie kępińskim, w gminie Bralin. Po raz pierwszy wzmiankowana w roku 1136[3]. Ośrodek usługowy, rzemieślniczy, zakład metalowy.

Bralin uzyskał lokację miejską w 1540 roku, zdegradowany w 1742 roku[4].

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Bralin. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kaliskiego.

Miejscowość jest siedzibą gminy.

Nazwa

Jak wynika z dokumentacji źródłowej, wieś istniała już w XIII wieku (notowana jako Bralin w 1288, Brelino w 1310). Nazwa miejscowości oznacza „należąca do Brala”, Bral zaś stanowi zdrobnienie Bratosława; nazwa jest archaiczna podobnie jak Berlin (z dawniejszego Bralina) lub Bralice z bulli gnieźnieńskiej 1136[5].

W roku 1613 śląski regionalista i historyk Mikołaj Henel z Prudnika wymienił miejscowość w swoim dziele o geografii Śląska pt. Silesiographia podając jej łacińską nazwę: Bralinum[6]. Szwajcarski kartograf i geograf Matthäus Merian w swoim dziele Topographia wydanym w roku 1650 podaje nazwę miejscowości: Bralin[7].

Historia

Od początków swego istnienia miejscowość należała do Śląska. W XVIII wieku przez Bralin przebiegał szlak Królewskiej Poczty Polskiej łączący Warszawę i Drezno[8].

W listopadzie 1918 liderzy polskiej ludności z tych stron wzięli udział w Sejmie Dzielnicowym, który obradował w Poznaniu, wśród nich byli: Branicki z Rypina-Ligoty, Edward Dyrbach z Bralina, Władysław Szułczyński z Bralina, Franciszek Hazulski z Mąkoszyc, Jan Maciejewski z Pasowychgór, Stefan Muller z Dziadowej Kłody, Józef Skotnik z Dziadowej Kłody, Jan Noskowicz z Międzyborza, Bronisława Przykutowa z Międzyborza, Ratajczak z Honig (Chojnik) oraz Józef Stenzel z Morawsi[9]. W 1919 r. Bralin wraz z tzw. Krajem Rychtalskim został obsadzony przez wojsko polskie, a następnie, na mocy Traktatu Wersalskiego (10 stycznia 1920 r.) bez plebiscytu, wyłączony z niemieckiej Prowincji Śląskiej (powiatu sycowskiego) i włączony (w wyniku prac Międzysojuszniczej Komisji Granicznej – 19 stycznia 1920 r.) do województwa poznańskiego. W dokonanej nieco później (17 lipca 1920 r.) korekcie, część tego terenu (Dziadowa Kłoda i Ślizów) w zamian za tereny w okolicach Żarnowca na Pomorzu, powróciły do Niemiec[potrzebny przypis].

Do roku 1925 pozostawał w granicach diecezji wrocławskiej, następnie znalazł się w granicach metropolii gnieźnieńsko-poznańskiej[10].

W Bralinie znajduje się nieczynny przystanek kolejowy na trasie kolejowej Wieluń–Oleśnica, na którym do 2002 roku zatrzymywały się pociągi osobowe[potrzebny przypis].

W okresie międzywojennym stacjonował w miejscowości komisariat Straży Granicznej[11].

Ludność

Starsza ludność Bralina (miejscowości, która w lutym 2011 roku liczyła niemal 2800 osób), a także najbliższych okolic posługuje się gwarą sycowską, należącą do istniejących już dziś tylko szczątkowo polskich gwar dolnośląskich będących częścią polskiego etnolektu śląskiego. Ślązacy – mieszkańcy dawnego „Kraju Rychtalskiego” zachowują poczucie odrębności w stosunku do ludności „polskiej” dawnego powiatu kępińskiego. Napływ ludności z sąsiedniego okręgu kępińskiego, a po drugiej wojnie światowej z kresów, a także odpływ rdzennych mieszkańców Bralina po zakończeniu działań wojennych, szczególnie do Wrocławia, spowodował dalszy zanik lokalnej gwary. Mimo to nadal można go usłyszeć w części tutejszych domów[potrzebny przypis].

Zabytki

  • Kościół Narodzenia NMP w Bralinie
    Kościół Narodzenia NMP w Bralinie
  • Figura św. Jana Nepomucena
    Figura św. Jana Nepomucena

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 9821
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 88 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. ↑ Zarys historii. Początki Bralina, pochodzenie nazwy.. bralin.com.pl. [dostęp 2015-09-22]. (pol.).
  4. ↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 21–22.
  5. ↑ Stanisław Rospond: Słownik etymologiczny miast i gmin PRL. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, 1984, s. 37. ISBN 83-04-01090-9.
  6. ↑ Detlef Haberland: Die „Silesiographia” und „Breslo-Graphia” von Nicolaus Henel von Hennenfeld. Arkadiusz Cencora, Diana Codogni-Łańcucka. Wrocław: Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu, 2011, s. 174. ISBN 978-83-910595-2-4.
  7. ↑ Topographia Bohemiae, Moraviae et Silesiae. Merian, Frankfurt am Main 1650, S. 171.
  8. ↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2017-02-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-02)].
  9. ↑ Mariusz Patelski, Zapomniany epizod z dziejów walk o Śląsk. Sprawa przyłączenia powiatu namysłowskiego i sycowskiego do Polski 1919–1921, [w:] Rok 1921 na Kresach Wschodnich i Zachodnich. Historia i pamięć, pod red. Macieja Fica i Joanny Lusek, Muzeum Górnośląskie w Bytomiu: Bytom 2021, ISBN 978-83-65786-74-6.
  10. ↑ Prawo Kanoniczne, s. 145
  11. ↑ Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999, s. 70. ISBN 83-87424-77-3.

Linki zewnętrzne

Gmina Bralin
Wsie
Osady leśne
Części wsi

Herb gminy Bralin

Quelle: https://pl.wikipedia.org/wiki/Bralin_(wie%C5%9B_w_wojew%C3%B3dztwie_wielkopolskim)