Bohdan Zadura
| |
| Data i miejsce urodzenia |
18 lutego 1945 |
|---|---|
| Dziedzina sztuki | |
| Nagrody | |
|
Wrocławska Nagroda Poetycka Silesius | |
Bohdan Zadura (ur. 18 lutego 1945 w Puławach) – polski poeta, prozaik, tłumacz i krytyk literacki.
Życiorys
Debiutował w 1962 na łamach miesięcznika „Kamena”. Wieloletni redaktor kwartalnika „Akcent”, w latach 2004–2020 redaktor naczelny „Twórczości”[1]. Autor przekładów m.in. z angielskiego, ukraińskiego (antologia Wiersze zawsze są wolne z 2005) i węgierskiego.
Został wyróżniony tytułem Honorowego Obywatela Miasta Puławy (2010)[2]. W 2009 nominowany do Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej „Silesius” za tom Wszystko. Za tom Nocne życie uhonorowany Wrocławską Nagrodą Poetycką „Silesius” 2011 w kategorii „książka roku”[3]. Jest laureatem Międzynarodowej Nagrody Literackiej im. Hryhorija Skoworody za 2014 r. Za tom Kropka nad i w 2015 roku został wyróżniony Nagrodą im. C.K. Norwida. Laureat Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej „Silesius” 2018 za całokształt twórczości[4]. W 2020 roku otrzymał Nagrodę „Literatury na Świecie”[5]. W 2021 roku otrzymał Literacką Nagrodę Europy Środkowej Angelus za przekład książki Kateryny Babkiny „Nikt tak nie tańczył, jak mój dziadek”[6].
Ma syna Marka Sergiusza (ur. 1974)[7].
Twórczość
Poezja
- W krajobrazie z amfor, Czytelnik, Warszawa 1968
- Podróż morska, Czytelnik, Warszawa 1971
- Pożegnanie Ostendy, Czytelnik, Warszawa 1974
- Małe muzea, Czytelnik, Warszawa 1977
- Zejście na ląd, Czytelnik, Warszawa 1983
- Starzy znajomi, Czytelnik, Warszawa 1986
- Prześwietlone zdjęcia, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1990
- Cisza, Wydawnictwo a5, Poznań 1994 [tom wierszy]
- Cisza, Wydawnictwo Pomona, Wrocław 1996 [poemat]
- Noc poetów. Warszawa pisarzy, Centrum Sztuki – Teatr Dramatyczny, Legnica 1998
- Kaszel w lipcu, Wydawnictwo Pomona, Wrocław 2000
- Więzień i krotochwila, Zielona Sowa, Kraków 2001
- Poematy, Biuro Literackie, Legnica 2001
- Ptasia grypa, Biuro Literackie, Legnica 2002
- Kopiec kreta, Biuro Literackie, Wrocław 2002
- Stąd: wiersze puławskie, Towarzystwo Przyjaciół Puław, Puławy 2002
- Wiersze zebrane (3 tomy), Biuro Literackie, Wrocław 2005–2006
- Wszystko, Biuro Literackie, Wrocław 2008
- Nocne życie, Biuro Literackie, Wrocław 2010
- Wiersze wybrane, WBPiCAK, Poznań 2011
- Zmartwychwstanie ptaszka (wiersze i sny), Biuro Literackie, Wrocław 2012
- Kropka nad i, Biuro Literackie, Wrocław 2014
- Najlepsze lata, 2015
- Już otwarte, Biuro Literackie, Stronie Śląskie – Wrocław 2016
- Po szkodzie, Biuro Literackie, Stronie Śląskie 2018
- Płyn Lugola, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2020
Proza
- Lata spokojnego słońca, Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1968
- A żeby ci nie było żal, Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1972
- Patrycja i chart afgański, Warszawa: Czytelnik, 1976
- Do zobaczenia w Rzymie, Warszawa: Czytelnik, 1980
- Lit, Gdańsk: Marabut, 1997
- Proza tom 1. Opowiadania, Wrocław: Biuro Literackie, 2005
- Proza tom 2. Powieści, Wrocław: Biuro Literackie, 2006
Eseje
- Radość czytania (1980).
- Tadeusz Nowak (1981).
- Daj mu tam, gdzie go nie ma (1996).
- Między wierszami, Biuro Literackie, Legnica 2002.
- Szkice, recenzje, felietony. Tom 1, Biuro Literackie, Wrocław 2007.
- Szkice, recenzje, felietony. Tom 1, Biuro Literackie, Wrocław 2007.
Przekłady
- D.J. Enright, Księga Fausta, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1984.
- Dmytro Pawłyczko, Tajemnica twojej twarzy (1989).
- Tony Harrison, Kumkwat dla Johna Keatsa, PIW, Warszawa 1990.
- John Ashbery, No i wiesz (1993) (razem z Andrzejem Sosnowskim i Piotrem Sommerem).
- D.J. Enright, Rok akademicki (1997).
- Mihály Babits, Księga Jonasza, Wydawnictwo Pomona 1998.
- Tony Harrison, Sztuka i zagłada, Biuro Literackie, Legnica 1999.
- Dmytro Pawłyczko, Naparstek (2000).
- John Guzlowski, Język mułów i inne wiersze, Biblioteka Śląska, Katowice 2002.
- Wasyl Machno, Wędrowcy, Wydawnictwo Bonami, Poznań 2003 (razem z Andrzejem Nowakiem i Renatą Rusnak).
- Wiersze zawsze są wolne. Poezja ukraińska w przekładach Bohdana Zadury, Biuro Literackie, Wrocław 2004, 2005, 2007.
- Jurij Andruchowycz, Piosenki dla martwego koguta, Biuro Literackie, Wrocław 2005, 2007.
- Andrij Bondar, Jogging, Wydawnictwo Mamiko, Nowa Ruda 2005 (razem z Adamem Wiedemannem).
- Wasyl Machno, 34 wiersze o Nowym Jorku i nie tylko, Biuro Literackie, Wrocław 2005.
- Serhij Żadan, Historia kultury początku stulecia, Biuro Literackie, Wrocław 2005.
- Andrij Lubka, Killer, Biuro Literackie, Wrocław 2013.
- Dzwinka Matijasz, Powieść o ojczyźnie, Biuro Literackie, Wrocław 2014.
- Wasyl Machno, Listy i powietrze. Opowiadania pograniczne, Akcent, Lublin 2015.
- Kateryna Babkina Szczęśliwi nadzy ludzie, Warsztaty Kultury w Lublinie 2017)[8].
- Kateryna Babkina Sonia, Warsztaty Kultury w Lublinie 2018[8].
- Kateryna Babkina, Nikt tak nie tańczył, jak mój dziadek, Warsztaty Kultury w Lublinie 2020[9],
- Peter Milčák, Bracia krwi, Wydawnictwo Wolno, Lusowo 2020[10].
- Kateryna Babkina, Nie boli, Wydawnictwo Warstwy, Wrocław 2023[11].
- Kateryna Babkina, A pamiętasz, mamo?, Wydawnictwo Warstwy, Wrocław 2023[12].
- Ołeksandr Kłymenko, Orfeusz i Sołomija, PIW, Warszawa 2024.
Rozmowy
- Klasyk na luzie. Rozmowy z Bohdanem Zadurą, wybr., oprac. Jarosław Borowiec, Wrocław 2011.
Opracowania
- Jarosław Borowiec, Zadura. Ścieżka wiersza, Puławy 2008.
- W wierszu i między wierszami. Szkice o twórczości Bohdana Zadury, red. Piotr Śliwiński, Poznań 2013.
Przypisy
- ↑ Mateusz Werner nowym redaktorem naczelnym „Twórczości” [online], instytutksiazki.pl, 2 lutego 2021 [dostęp 2022-08-19] (pol.).
- ↑ 27 maja 2010: Uchwała Nr L/480/10 Rady Miasta Puławy z dnia 20 maja 2010 r. w sprawie nadania tytułu „Honorowego Obywatela Miasta Puławy”.. bip.pulawy.pl. [dostęp 2011-02-20].
- ↑ Biuro Literackie. biuroliterackie.pl. [dostęp 2015-07-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-16)].
- ↑ Silesius 2018 – nominacje [online], silesius.wroclaw.pl [dostęp 2018-04-09] (pol.).
- ↑ Znamy laureatów Nagrody "Literatury na Świecie" za rok 2020 [online], Onet Kultura, 11 maja 2021 [dostęp 2023-10-01] (pol.).
- ↑ Bohdan Zadura z Angelusem za przekład z ukraińskiego. Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury, 2021-10-19. [dostęp 2024-09-04].
- ↑ Przemysław Głuchowski, Marek S. Zadura [online], Wydawnictwo [dostęp 2023-09-13] (pol.).
- ↑ a b Laureatka Angelusa Kateryna Babkina dotarła do Wrocławia [online], Instytut Książki, 3 marca 2022 [dostęp 2022-03-06] (pol.).
- ↑ Nikt tak nie tańczył, jak mój dziadek [online], katalogi.bn.org.pl [dostęp 2022-03-06] (ang.).
- ↑ Peter Milčák: Bracia krwi (przeł. Bohdan Zadura) [online], Wydawnictwo Wolno [dostęp 2020-05-20] (pol.).
- ↑ Nie boli / Kateryna Babkina ; przełożył Bohdan Zadura [online], Katalogi Biblioteki Narodowej [dostęp 2023-05-16].
- ↑ A pamiętasz, mamo? / Kateryna Babkina ; przełożył Bohdan Zadura. [online], katalogi.bn.org.pl [dostęp 2023-09-26] (pol.).