Bogusław Adamowicz
| |
| Data i miejsce urodzenia |
13 stycznia 1870 |
|---|---|
| Data śmierci |
1944? |
| Dziedzina sztuki |
literatura, malarstwo |
| Epoka | |
Bogusław Michał Adamowicz, ps. B. Korda, Self (ur. 13 stycznia 1870 w Mińsku, zm. 1944?) – poeta, prozaik oraz malarz okresu Młodej Polski. Twórca poezji patriotycznej i utworów inspirowanych symbolizmem, impresjonizmem i parnasizmem. Autor powieści i opowiadań utrzymanych w stylistyce weird-fiction.
Życiorys
Urodził się 13 stycznia 1870 w Mińsku, w rodzinie Emeryka, malarza, rysownika, litografa i drukarza, i Józefiny ze Szretterów[1]. Ukończył gimnazjum klasyczne w Mińsku[2]. Studiował malarstwo w Paryżu, specjalizował się w malarstwie miniaturowym. W latach 1906–1911 przebywał w Krakowie. Ok. 1911 r. wrócił do Mińska, gdzie w latach 1918–1920 był redaktorem „Gońca Mińskiego”. W latach 1920–1944 mieszkał w Warszawie. Po powstaniu warszawskim został przymusowo ewakuowany, po czym zaginął bez wieści.
Twórczość
Debiutował w roku 1893 w warszawskim „Głosie” nr 25 wierszami Serce i Poeci, w następnym numerze ukazały się kolejne wiersze: W albumie, Tęsknota i Krajobraz. Twórczość Adamowicza dzieli się na dwa odrębne nurty. Pierwszy skupia się na tematyce erotycznej o nekrofilskim, lekko satanicznym odcieniu. Wiersze te wywodziły się z kręgu inspiracji twórczością Edgara Allana Poego oraz typowych młodopolskich zainteresowań wszelkiego rodzaju skrajnościami, zboczeniami i zwyrodnieniami umysłu ludzkiego. Skrajnie pojmowana, niszczycielska i chorobliwa żądza zaspokojenia seksualnego jest u Adamowicza tożsama z bergsonowskim élan vital, mimo iż poczucie sił życiowych czerpie w bliskości śmierci. Poezję tę cechuje wyjątkowa wrażliwość na detale obrazu i wrażeń, synestezja i subtelność języka, daleka od przybyszewszczyzny czy wielosłowia.
Drugi nurt poezji Adamowicza wliczał się (obok poezji Tadeusza Micińskiego i Antoniego Langego) do nurtu kontynuującego i poddającego rozważaniom filozofię genezyjską Juliusza Słowackiego. Adamowski był przy tym zwolennikiem relatywizmu historiozoficznego, jednocześnie (swoją wizją narodu oraz wrażliwością na krzywdę i spodlenie społeczne) zbliżając się raczej w stronę pozytywizmu niż Młodej Polski.
Prócz tego krytycy dopatrywali się w poezji Adamowicza kręgów inspiracji poezją Charlesa Baudelaire'a oraz Charlesa Leconte de Lisle'a. Jego utwory tłumaczone były na język francuski.
W 1951 Triumf żółtych oraz Wesoły marszałek zostały wycofane z polskich bibliotek oraz objęte cenzurą[3].
Publikacje
Poezja
- Gra wyobraźni (1893)
- Melodie (1897)
- Rapsod ludzkości (1901)
- Wybór poezji (1985)
Proza
- Wojna z duchami (1908), późniejsze wydania jako W starym dworze. Powieść fantastyczna
- Tajemnica długiego i krótkiego życia (1911), zawiera opowiadania: Dzieje niewiadomego doży, Potworek, Bajka o bajce, Zegarmistrz, Triumf śmierci, Tajemnica długiego i krótkiego życia
- Nieśmiertelne głupstwo. Fantazja powieściowa (1912)
- Wesoły marszałek (1922), zawiera opowiadania: Wesoły marszałek, Dzieje doży, Pogańska ofiara, Tajemnica długiego i krótkiego życia
- Świat na żółto (1925), późniejsze wydanie jako Triumf żółtych (1927)
Przypisy
- ↑ Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 4.
- ↑ Andrzej Niewiadomski, Słownik polskich autorów SF, „Fantastyka” (1/82), 1982, s. 51, ISSN 1731-7134.
- ↑ Cenzura PRL : wykaz książek podlegających niezwłocznemu wycofaniu 1 X 1951 r. posł. Zbigniew Żmigrodzki. Nortom: Wrocław, 2002, s. 3. ISBN 83-85829-88-1.
Bibliografia
- Andrzej Niewiadowski, Antoni Smuszkiewicz: Leksykon polskiej literatury fantastycznonaukowej. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1990. ISBN 83-210-0892-5.
Linki zewnętrzne
- Utwory Bogusława Adamowicza w serwisie Polona