Bogdan Kamieński
 Bogdan Kamieński (1938) | |
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
14 marca 1897 |
| Data i miejsce śmierci |
9 sierpnia 1973 |
| Profesor | |
| Specjalność: Fizykochemik | |
| Alma Mater | |
| Doktorat | |
| Habilitacja | |
| Polska Akademia Nauk | |
| Status |
członek rzeczywisty |
| Uczelnia | |
| Odznaczenia | |
   
| |
Bogdan Edward Stanisław Kamieński (ur. 14 marca 1897 w Oświęcimiu, zm. 9 sierpnia 1973 w Krakowie) – polski fizykochemik, przedmiotem jego badań były elektrochemia i fizykochemia zjawisk powierzchniowych.
Życiorys
Urodził się w rodzinie Władysława, dyrektora urzędu ksiąg gruntowych w Wadowicach, i Jadwigi z domu Kuhn. Jego braćmi byli Alfred Władysław Wincenty (ur. 1887), adwokat[1], i Erwin, profesor w Instytucie Badań Jądrowych w Warszawie[2]. Naukę w gimnazjum rozpoczął w 1911 w Wadowicach, następnie w latach 1911–1914 kontynuował w Gimnazjum Św. Anny w Krakowie, maturę zdając w gimnazjum w Cieszynie.
W czasie I wojny światowej walczył w latach 1915–1918 jako żołnierz armii austriackiej na froncie włoskim.
Po wojnie podjął studia chemiczne na Uniwersytecie Jagiellońskim studiując w latach 1918–1923, między innymi pod opieką Tadeusza Estreichera. W czasie studiów został asystentem Katedry Chemii Nieorganicznej na UJ gdzie pracował w latach 1920–1924. W 1924 uzyskał doktorat na podstawie rozprawy O istocie procesu absorbcji wodoru przez metaliczny sód i wapń[2]. Przez dwa kolejne lata pracował w przemyśle (w cukrowni w Ostrowach k. Kutna, a następnie w fabryce kwasu siarkowego w Szopienicach)[2]. W 1926 został starszym asystentem Katedry Chemii Nieorganicznej, a po habilitacji w 1929 przeniósł się na Politechnikę Lwowską, gdzie został mianowany profesorem. W 1932 powrócił do pracy w Krakowie i został profesorem i kierownikiem Katedry Chemii Fizycznej i Elektrochemii Wydziału Filozoficznego UJ.
6 listopada 1939 został aresztowany wraz z innymi profesorami w ramach Sonderaktion Krakau. Po trzech tygodniach pobytu w więzieniach w Krakowie i Wrocławiu 27 listopada został wywieziony do obozu koncentracyjnego Sachsenhausen skąd zwolniono go 8 lutego 1940. W czasie okupacji od 1942 pracował w fabryce kosmetyków Miraculum, od 1944 również w wytwórni szczepionek prof. Odo Bujwida. Był zaangażowany w pracę tajnego uniwersytetu oraz prowadził pracę naukową przygotowując materiały do książki Elementy chemii fizycznej wydanej w 1947.
Po wojnie został mianowany profesorem zwyczajnym UJ. W latach 1947–1952 sprawował funkcję dziekana Wydziału Matematyczno–Fizycznego UJ, był także kierownikiem budowy gmachu Instytutu Chemicznego UJ. Ponadto od 1945 był członkiem korespondentem, a od Polskiej Akademii Umiejętności, a od 1947 członkiem czynnym. Z kolei od 1952 był członkiem korespondentem, a od 1961 członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk. Ponadto w okresie 1966–1968 był wiceprezesem PAN[3]. Był też (1964–1969) przewodniczącym Komitetu Polskiego IUPAC[4]. W latach 1955–1967 kierował Zakładem Fizykochemii Zjawisk Powierzchniowych Instytutu Chemii Fizycznej PAN. W 1967 przeszedł na emeryturę.
Od 26 sierpnia 1924 był mężem Julii z domu Natanson (1902–1989), córki profesora Władysława Natansona. Mieli córki Elżbietę (1925–1988) i Marię (1931–2022), po mężu Żyła[5][6][7].
Zmarł w Krakowie, pochowany na cmentarzu Rakowickim[8] (kwatera Pas 26-płn-za grobem Brodeckich)[7].
Wybrane prace
- Elementy chemii fizycznej, Warszawa, 1947.
- Chemia fizyczna, praca zbiorowa, komitet red. Adam Bielański, Kazimierz Gumiński, Bogdan Kamieński, Krzysztof Pigoń, Lucjan Sobczyk, PWN, wyd. 4, 1980.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (28 września 1954)[9]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (30 września 1952)[10]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (14 stycznia 1955)[11]
- Medal Jędrzeja Śniadeckiego (1969)
Nagrody
- Nagroda Państwowa II stopnia za osiągnięcia w dziedzinie zastosowania metody elektrometrycznej w analizie adsorpcyjnej (1952)[12]
- nominacja do nagrody Nobla w dziedzinie chemii (1958)[13]
Przypisy
- ↑ Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1938, s. 316. [dostęp 2024-07-23].
- ↑ a b c Kamieński Bogdan Giganci Nauki [dostęp 2024-07-23].
- ↑ Kamieński, Bogdan, [w:] Członkowie Polskiej Akademii Nauk [online], PAN [dostęp 2021-09-01].
- ↑ Kamieński Bogdan, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-09-04].
- ↑ Bogdan Edward Stanisław Kamieński M.J. Minakowski, Genealogia Potomków Sejmu Wielkiego [dostęp 2024-07-23].
- ↑ Autor Pawel Kubisztal, Do piekła Sachsenhausen [online], Podgorze.pl, 4 listopada 2010 [dostęp 2020-07-18] (pol.).
- ↑ a b Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], zck-krakow.pl [dostęp 2024-07-23].
- ↑ LIsta pamięci [online], UJ, 15 grudnia 2017 [dostęp 2020-07-18] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-15].
- ↑ M.P. z 1954 r. nr 112, poz. 1589 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w pracy naukowej i dydaktycznej”.
- ↑ M.P. z 1952 r. nr 86, poz. 1353 „za zasługi położone w pracy naukowej i dydaktyczno-wychowawczej”.
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 112, poz. 1450 - Uchwała Rady Państwa z dnia 14 stycznia 1955 r. nr 0/126 - na wniosek Prezesa Polskiej Akademii Nauk.
- ↑ Uchwała Prezydium Rządu w sprawie przyznania nagród za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki za rok 1952. „Trybuna Ludu”. Rok V, Nr 203 (1265), s. 6, 23 lipca 1952. Warszawa: KC PZPR. [dostęp 2024-07-23].
- ↑ Bogdan Kamienski, [w:] Nomination Archive [online], Nobelprize.org [dostęp 2020-09-17].
Bibliografia
- Encyklopedia Popularna PWN, Warszawa 1987.
- Uczeni polscy XIX–XX stulecia pod red. Andrzeja Śródka, tom II wyd. Warszawa 1994 s. 147–149.