Bobra Wielka
wieś | |
Zabytkowy młyn wodny w Bobrze Wielkiej | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (31 grudnia 2012) |
174[2] |
Strefa numeracyjna |
85 |
Kod pocztowy |
16-205[3] |
Tablice rejestracyjne |
BSK |
SIMC |
0037434[4] |
Położenie na mapie gminy Nowy Dwór | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego | |
Położenie na mapie powiatu sokólskiego | |
53°39′37″N 23°31′51″E/53,660278 23,530833[1] |
Bobra Wielka – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie sokólskim, w gminie Nowy Dwór[4][5].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.
Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Jana Chrzciciela w Nowym Dworze[6].
Znajdował się tu kiedyś dwór, który teraz można oglądać w Białostockim Muzeum Wsi. Jest to największy budynek znajdujący się w muzeum, a jego wiek szacuje się na ponad 200 lat. Dwór swego czasu gościł wybitne osobistości polskiej kultury i nauki, m.in. Jana Bułhaka, Tadeusza Korzona, Ignacego Paderewskiego, Wandę Miłaszewską.
W podgrodzieńskiej Bobrze Wielkiej (od około 1500 roku należącej do litewskich bojarów Syruciów) Tomaszewskich (słynnej 400-letnim „Świętym Wiązem” – rosnącym samotnie na uprawnym polu po drugiej stronie Biebrzy) – w szeroko znanym salonie kulturalnym z przełomu XIX/XX wieku i w okresie międzywojennym, bywali m.in.:
- przyjeżdżająca tam z Grodna Eliza Orzeszkowa, by zbierać dziko rosnące rośliny do zielnika,
- historyk Tadeusz Korzon – mistrz prof. Andrzeja Zahorskiego (dzięki któremu toczyły się często w Bobrze Wielkiej poważne dysputy historyczne),
- ożeniony z kuzynką Tomaszewskich – malarz Jan Stanisławski, który malował nadbiebrzańskie pola, łąki, laski, niebo, jakiego ponoć gdzie indziej nie mógł zobaczyć (zauroczony tamtejszymi krajobrazami stał się świetnym pejzażystą, twórcą swoistej malarskiej szkoły),
- Jan Bułhak (którego wileńskim następcą jest redaktor naczelny i wydawca kwartalnika z nazwą rzeki w tytule) – pierwszy z wielkich mistrzów polskiej fotografii („potrafiący najprostszymi środkami wyrazu z najpospolitszego tematu wydobyć prawdziwą poezję”; powieść Wandy Miłaszewskiej pt. „Święty Wiąz”[7], której akcja rozgrywa się w bobrzańskim dworze, ilustrowana jest fotografiami Jana Bułhaka),
- pisarka Wanda Miłaszewska, często goszczącą w dworze Tomaszewskich – przyjeżdżająca do Bobry Wielkiej na wakacje, którą łączyły z Tomaszewskimi więzy pokrewieństwa i którą zafascynował ww. stary wiąz i związana z nim legenda, opowiadana przez mieszkańców Bobry Wielkiej, która wśród przyjaznych jej ludzi, w otoczeniu pięknej przyrody pisała swoje powieści, utrwalając w nich nadbiebrzańskie pejzaże, atmosferę staropolskiego dworu, portrety związanych z dworem ludzi, miejscowe obyczaje i legendy, bohaterką jej powieści pt. „Ogrodniczka” stała się Jadwiga Tomaszewska z Bobry Wielkiej, która faktycznie oddawała się niemal bez reszty ogrodnictwu,
- wybitny botanik – Władysław Szafer,
- dyrektor rozgłośni Polskiego Radia w Wilnie – Witold Hulewicz,
- pierwszy prezydent Rzeczypospolitej, a jednocześnie kolega gospodarza ze studiów (ostatniego dziedzica Bobry Wielkiej, Tadeusza Tomaszewskiego, z tytułami inżyniera chemii po Politechnice w Karlsruhe i inżyniera rolnictwa na Uniwersytecie w Lipsku) – Gabriel Narutowicz,
- słynny aktor i reżyser – Juliusz Osterwa,
- początkujący literat – Jarosław Iwaszkiewicz…,
czyli cała plejada przedwojennych artystów, uczonych, wybitnych znakomitości[8].
Zabytki
- park dworski, pocz. XIX, nr rej.:374 z 15.03.1976
- młyn wodny, pocz. XX, nr rej.:527 z 22.12.1982[9].
Przypisy
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 7163
- ↑ Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Nowy Dwór. Nowy Dwór: 2013, s. 71.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 69 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ Antykwariat Królicza Jama Wanda Mikłaszewska: Święty Wiąż
- ↑ Leonard Drożdżewicz , Profesor Władysław ZAJEWSKI - historyk znad Wilii w poszukiwaniu prawdy, „Znad Wilii”, nr 4 (80), 2019, s. 69 .
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 .
Linki zewnętrzne
- Bobra (1) Wielka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 169 .