Bitwa pod Kuźniczami
| Wojna polsko-bolszewicka | |||
| |||
| Czas |
30 stycznia 1920 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce |
pod Kuźniczami[a] | ||
| Wynik |
zwycięstwa Polaków | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
Wojna Polska 1918–1921[1]
Bitwa pod Kuźniczami – walki grupy mjr. Feliksa Jaworskiego z sowieckim 415 i 417 pułkiem strzelców w czasie kampanii zimowej w okresie wojny polsko-bolszewickiej.
Geneza
Zimą 1919/1920 na froncie polsko-sowieckim odnotowywano tylko działania lokalne. Linia frontu była rozciągnięta od środkowej Dźwiny, wzdłuż Berezyny, Uborci, Słucza, po Dniestr[2]. Zastój w działaniach wojennych obie strony wykorzystywały na przygotowanie się do decydujących rozstrzygnięć militarnych planowanych na wiosnę i lato 1920[3].
9 Dywizja Piechoty płk. Władysława Sikorskiego zajmowała stanowiska na prawym brzegu Uborci. Jej 22 pułk piechoty obsadzał 75 kilometrowy odcinek frontu na linii Kruszniki – Buda – Sokołodniki – Machnowicze – Śnickie Pole – Stodolicze – Kartenicze – Bobrowe. W jego ugrupowaniu działał 4 Wołyński dywizjon strzelców konnych mjr. Feliksa Jaworskiego. Poddziały ogólnowojskowe wspierała 4 bateria 7 pułku artylerii polowej i 1 bateria 9 pułku artylerii polowej. Na południowym skrzydle patrole kawalerii utrzymywano łączność z lewoskrzydłowymi oddziałami Frontu Wołyńskiego[4]. W rejonie Kuźnicz i Sławeczna dowództwo sowieckie skoncentrowało 415 i 417 pułk strzelców, szykując się do uderzenia na oddziały 9 Dywizji Piechoty[5].
Walczące wojska
| Jednostka | Dowódca | Podporządkowanie |
 Wojsko Polskie
| ||
|---|---|---|
| dowództwo 9 Dywizji Piechoty | płk Władysław Sikorski | Front Lit. Biał. |
| ⇒ grupa mjr. Jaworskiego | mjr Feliks Jaworski | 9 Dywizja Piechoty |
| ⇒ 22 pułk piechoty | ppłk Władysław Grabowski | 9 Dywizja Piechoty |
| → 2/22 pułku piechoty | 22 pułk piechoty | |
 Armia Czerwona
| ||
| 47 Dywizja Strzelców | I.I. Smolin | 12 Armia |
| → 139 BS (415., 416., 417 ps | ||
Walki pod Kuźniczami
28 stycznia 1920 4 Wołyński dywizjon strzelców konnych mjr. Feliksa Jaworskiego otrzymał rozkaz wykonania wypadu na Kuźnicze i Sławeczno. Na okres walki podporządkowana mu została 1 kompania 22 pułku piechoty. Oddział wypadowy wyruszył do działania 29 stycznia, maszerując przy dwudziestopięciostopniowym mrozie w głębokim śniegu. Piechota pozostawała daleko w tyle za szwadronami jazdy[6].
Jeszcze przed świtem spieszony 1 szwadron uderzył na Kuźnicze, a 2 szwadron na stację Sławeczno. Zlikwidowano sowieckie ubezpieczenia i niemal bez walki opanowano miejscowość i stację[7][8]. Większość zaskoczonych czerwonoarmistów uciekła, a kilkuset dostało się do niewoli[9]. Na pomoc obrońcom stacji załoga Owrucza wysłała pociąg pancerny. Polscy strzelcy konni uruchomili zdobyczną lokomotywę i skierowali ją na pancerkę. Ta, by uniknąć zderzenia, wycofała się. Po zniszczeniu urządzeń stacyjnych dywizjon wrócił do Stodolicz[9].
Bilans walk
Wypad zakończył się zwycięstwem polskich strzelców konnych. Wzięto do niewoli ponad trzystu jeńców, zdobyto dziewięć ckm-ów. Straty polskie to kilku rannych[10].
Uwagi
- ↑ miejscowość ewakuowana po katastrofie czarnobylskiej.
Przypisy
- ↑ Przybylski 1930 ↓.
- ↑ Cisek, Paduszek i Rawski 2010 ↓, s. 33.
- ↑ Wyszczelski 2011 ↓, s. 178.
- ↑ Odziemkowski 2004 ↓, s. 305.
- ↑ Odziemkowski 1998 ↓, s. 218.
- ↑ Zawistowski 1930 ↓, s. 17.
- ↑ Wysocki (red.) 2005 ↓, s. 201.
- ↑ Odziemkowski 2004 ↓, s. 381.
- ↑ a b Odziemkowski 2004 ↓, s. 219.
- ↑ Zawistowski 1930 ↓, s. 18.
Bibliografia
- Janusz Cisek, Konrad Paduszek, Tadeusz Rawski: Wojna polsko-sowiecka 1919–1921. Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2010.
- Janusz Odziemkowski: Leksykon bitew polskich 1914–1920. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1998. ISBN 83-85621-46-6.
- Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko-rosyjskiej 1919–1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.
- Adam Przybylski: Wojna polska 1918–1921. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1930.
- Wiesław Wysocki (red.): Szlakiem oręża polskiego; vademecum miejsc walk i budowli obronnych. T. 2: Poza granicami współczesnej Polski. Warszawa: Wydawnictwo „Gamb”, 2005. ISBN 83-7399-050-X.
- Lech Wyszczelski: Wojna o polskie kresy 1918–1921. Warszawa: Wydawnictwo Bellona SA, 2011. ISBN 978-83-11-12866-8.
- Dezyderiusz Zawistowski: Zarys historii wojennej 19-go pułku ułanów. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1930, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.