Bitwa o Podgaje
| II wojna światowa, front wschodni, część operacji pomorskiej | |||
| Czas |
31 stycznia – 3 lutego 1945 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Terytorium | |||
| Przyczyna |
próba przełamania Wału Pomorskiego | ||
| Wynik |
zwycięstwo 1 Dywizji Piechoty 1 Armii Wojska Polskiego | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Położenie na mapie Rzeszy Niemieckiej  | |||
 53°28′31″N 16°52′51″E/53,475278 16,880833
| |||
Bitwa o Podgaje – starcie zbrojne mające miejsce w dniach 31 stycznia-3 lutego 1945 między oddziałami 1 Armii Wojska Polskiego a 15 Dywizją Piechoty SS Lettland.
Do pierwszych walk doszło, gdy 4 kompania dowodzona przez ppor. Alfreda Sofkę z 1 Dywizji Piechoty dotarła do tzw. pasa przesłaniania pod Podgajami, wchodzącego w skład Wału Pomorskiego. Odcinek w rejonie Podgajów obsadziła 15 Dywizja Piechoty SS Lettland[2][3]. Kompania pozbawiona wsparcia (pozostałe pododdziały uwikłały się w walki z 48 Zmotoryzowanym Pułkiem SS) uległa po walce oddziałom 15 Dywizji Piechoty SS Lettland. Ppor. Sofka poległ, a pozostali przy życiu żołnierze polscy oddali się do niewoli[4].
Kiedy bici jeńcy zorientowali się, że zostaną zabici, trzech z nich podjęło próbę ucieczki[5]. Uciec udało się jednak jedynie chor. Zbigniewowi Furgale, pozostali dwaj zostali zabici. Po związniu rąk drutem kolczastym jeńcy zostali zamknięci w stodole, którą podpalono[6].
W rejon Podgajów dotarły kolejne pododdziały 1 Dywizji Piechoty i pomimo ataku prowadzonych 1 i 2 lutego obrona niemiecka nie została przełamana[4]. Powodzenie w postacji zdobycia miejscowości nastąpiło 3 lutego i związane było z przybyciem kolejnych posiłków w tym czołgu z 2 Gwardyjskiego Korpusu Pancernego Armii Czerwonej[6]. Straty po stronie polskiej były znaczne poległo 233 żołnierzy (w tym 24 oficerów), oprócz tego było jeszcze 510 rannych i 58 zaginionych. Straty niemieckie ocenione zostały na ponad 3000 zabitych i rannych[4]. W ręce polskie trafiło również 20 dział oraz kilkaset furmanek, motocykli i rowerów[7].
Po zakończeniu wojny Okręgowa Komisja Badania Zbrodnii Hitlerowskich w Koszalinie ustaliła, że za zbrodnię na jeńcach polskich odpowiada dowodzący dywizją SS-Oberführer Ax oraz oficerowie Hasel i Rhode[8].
Upamiętnienie
W okresie Polski Ludowej w centrum miejscowości zbudowano pomnik upamiętniający 31 żołnierzy polskich zamordowanych po oddaniu się do niemieckiej niewoli, a w III Rzeczypospolitej uczestników bitwy upamiętniono na Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie tablicą z napisem: „PODGAJE 31 I 1945”[9].
Przypisy
- ↑ Sobczak 1978 ↓, s. 270.
- ↑ Dolata i Jurga 1977 ↓, s. 390.
- ↑ Bishop 2015 ↓, s. 143.
- ↑ a b c Dolata i Jurga 1977 ↓, s. 391.
- ↑ Sobczak 1978 ↓, s. 278.
- ↑ a b Kosiarz 1967 ↓, s. 88.
- ↑ Sobczak 1978 ↓, s. 289.
- ↑ Sobczak 1978 ↓, s. 279.
- ↑ Muzeum Ziemi Złotowskiej
Bibliografia
- Chris Bishop: Dywizje Waffen-SS 1939-1945. Warszawa: 2015. ISBN 978-83-11-13640-3.
- Bolesław Dolata, Tadeusz Jurga: Walki zbrojne na ziemiach polskich 1939-1945. Warszawa: 1977.
- Edmund Kosiarz: Dywizje Wyzwolenie Polski północnej 1945. Gdynia: 1967.
- Kazimierz Sobczak: Lenino Warszawa Berlin. Wojenne dzieje 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. Warszawa: 1978.