Biesal
| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
640[2] |
| Strefa numeracyjna |
89 |
| Kod pocztowy |
11-036[3] |
| Tablice rejestracyjne |
NOL |
| SIMC |
0473566 |
Położenie na mapie gminy Gietrzwałd  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu olsztyńskiego  | |
 53°43′22″N 20°11′14″E/53,722778 20,187222[1]
| |
Biesal (niem. Biessellen[4]) – wieś w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim w gminie Gietrzwałd, przy linii kolejowej Olsztyn – Ostróda. W miejscowości mieszka 640 osób na rok 2022.
Do 1954 roku miejscowość była siedzibą gminy Biesal. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Biesal. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
W Biesalu znajdują się m.in.: stacja kolejowa, zespół szkolno-przedszkolny, Wiejski Dom Kultury, biblioteka wiejska oraz 2 sklepy spożywcze. W miejscowości ma siedzibę parafia rzymskokatolicka pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny; do parafii należy kościół w Mańkach.
Nazwa
12 listopada 1946 roku nadano miejscowości polską nazwę Biesal[4].
Historia
Pierwsza wzmianka pisana w Komturii Ostródzkiej z 1416 roku, mówiąca o złym stanie gospodarczym miejscowości po wojnie w 1410 r. z Polską i Litwą. Nadano 12 włók ziemi rycerzowi Matcze; prawo lokacyjne wsi wydano przez Komtura Ostródzkiego w 1484 roku.
Pod koniec XVIII w. założono w miejscowości królewską szkołę powszechną. Pisane, znane dokumenty od 1808 roku. W latach 1870–1874 wybudowano linię kolejową Królewiec – Berlin; zbudowano stację kolejową, wieżę ciśnień, warsztat kolejowy i budynki mieszkalne.
W 1924 r. zakończono, sumptem ludności ewangelicznej, budowę kaplicy, na ziemi podarowanej przez Hugona Striewskiego, właściciela ziemskiego. Ok. 20 stycznia 1945 roku wkroczyły do Biesala wojska Armii Czerwonej. W latach 1945–1973 Biesal był miejscowością gminną w powiecie ostródzkim. W 1948 r. mieszkało w nim 360 osób. Gmina Biesal obejmowała na północy Łęguty, na wschodzie Tomaryny, na południu Tomaszyn, na zachodzie Stare Jabłonki. Pierwszym po II wojnie światowej kierownikiem szkoły podstawowej w 1945 roku został Aleksy Kraskowski. Pierwszym przewodniczącym Gromadzkiej Rady Narodowej od lipca 1946 roku był Wacław Dąbrowski.
Mówią domy Biesala
Przypisy
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 5901
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 67 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
Bibliografia
- Weyman Wojciech, Mówią domy Biesala; Wrocław 2009
Linki zewnętrzne
- Bieża, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 224.